II. Dünya Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + deneme amaçlı değişiklik
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
98. satır:
[[Polonya Seferi|Almanya'nın Polonya'yı işgal ettiği]] 1 Eylül 1939 savaşın başladığı tarih olarak genel kabul görür. İki gün sonra Birleşik Krallık ve Fransa Almanya'ya savaş ilan eder. Japonya'nın Mançurya'yı işgal ettiği 13 Eylül 1931 ile [[Çin-Japon Savaşı|II. Çin-Japon Savaşı]]'nın başladığı 7 Haziran 1939 da bazı çevrelerce savaşın başladığı tarih olarak kabul edilir.
 
A. J. P. Taylor, savaşı Doğu Asya'daki Çin-Japon Savaşı ve Avrupa'daki İkinci Avrupa Savaşı olarak ikiye ayırır. Taylor bu iki savaşın 1941’de birleşerek 1945'e kadar süren tek bir küresel çatışma hâlinihalini aldığını savunur.
 
23 Ağustos 1942'de başlayıp 2 Şubat 1943'te Almanların mutlak yenilgisiyle sonuçlanmış ve tüm [[6. Ordu (Almanya)|Alman 6. Ordusu]] elimine edilmiştir. [[Stalingrad Muharebesi]] ile Almanların taarruz gücü kırılmıştır, bu olay savaşın [[Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)|Doğu Cephesi]]'nde kırılma noktası olarak kabul edilir. Almanlar, [[Kursk Muharebesi]] ile Ruslara karşı son büyük taarruzları gerçekleştirmişler ancak başarılı olamamışlardır. Stalingrad Muharebesi ile Alman kuvvetleri sürekli olarak [[Berlin]]'e kadar geri çekilmek zorunda kalmışlardır.
119. satır:
=== İspanya İç Savaşı ===
{{ana|İspanya İç Savaşı}}
Ülkede [[1898]]'den beri önemli [[Koloni (politik)|koloni]]lerin kaybedilmesi ile hızlanan ekonomik ve sosyal çöküntü [[iç savaş]] ortamını hazırlamıştır. [[1923]]'te [[diktatör]] General [[De Rivera]] başa geçene kadar 33 tane kabine değişmiştir. Ülkenin yeni [[monarşi]]k yapısında politik açıdan istikrarsız bir durumda oluşu, ekonomik ve sosyal durumu çok kötü bir biçimde etkilemiştir. Aynı zamanda asiller ve ordunun karşılıklı çıkarlar nedeniyle kralcı ve dolayısıyla sağ görüşlü olması gibi bir durum söz konusuydu. Ancak bu gruba karşıt [[Katalonya]] ve [[Bask]] bölgesindeki halk ve komünistler vardı. Bu gruplar De Rivera'nın döneminde biraz daha durulmuş gözükselerde yine de onun kendilerini zaptedememesizapt edememesi sonucu yönetimden gitmesi sonrası kurulan 2. Cumhuriyette Nasyonalistler ve sonrasında Cumhuriyetçiler yönetime gelmişler; ancak ülke içersinde büyüyen karmaşayı engelleyememişlerdir. Bunun sonucunda [[Cumhuriyetçilik|Cumhuriyetçi]]ler ile [[Milliyetçi]]ler arasında iç savaş başlamıştır. İlk başlarda Cumhuriyetçiler avantajlı görünmüşlerdir; ancak daha sonra [[İspanya Afrikası]] ve İspanyol ordusunun bir kısmı milliyetçilere katılmıştır. Hitler ve Mussolini radikal eylemlerle Alman ve İtalyan pilotlarını savaşa sokmuş ilk zırhlılarını İspanya'da denemiştir. 1939'da [[General Franco]] önderliğinde milliyetçi güçler tamamen yönetimi ele geçirdiğinde toplam ölü sayısı 600.000 civarındadır.
 
=== Anti-Komintern Paktı ===
137. satır:
=== Avusturya'nın ilhakı ===
{{ana|Avusturya'nın ilhakı}}
İlk kez 1919'larda ortaya atılan [[Avusturya'nın ilhakı|Anschluss]] düşüncesi uzun süre destek görmüştür. Avusturya tarafında Sosyalistler 1933'e kadar Anschluss'u desteklemişlerdir. Ancak [[Nazi Partisi]] iş başına geldikten sonra düşünceye soğuk bakılmaya başlanmıştır. Hitler Anschluss'u gerçekleştirmek için 1934'te Avusturya'da Nazilerin iktidarı ele geçirmesine yardım etmiş; ancak bu girişim başarısız olmuştur. 1937 yılında İtalya ile Almanya anlaşınca Hitler, Avusturya üzerindeki isteklerini sertleştirmeye başlamış ve Avusturya üzerinde baskı kurmuştur. Bunun üzerine Avusturya'da 12 Mart 1938'de [[plebist]] yapılması kararlaştırılmıştır. Ancak plebisit'ten bir gün önce Alman birlikleri Avusturya'yı işgal etmiş ve Avusturya Ordusu hiçbir direniş göstermemiştir. Ertesi gün yapılan plebisit'teplebisitte birleşme %99'dan fazla bir oy almıştır.
 
=== Münih Antlaşması ve Çekoslovakya'nın bölünmesi ===
{{ana|Münih Antlaşması (1938)}}
 
[[Almanca]] konuşan nüfusun yaşamakta olduğu bölgelerin, Alman topraklarına katılmasıdır. Bu stratejik evrenin adımları, [[12 Mart]] [[1938]]'de, Avusturya'nın ilhak edilmesiyle başlamıştır. Ardından ikinci adım [[Çekoslovakya]] toprakları içindeki SudetSüdet bölgesidir. Hitler'in baskısıyla [[29 Eylül]] [[1938]] günü imzalanan [[Münih Anlaşması]]yla SudetSüdet bölgesi Almanya'ya verilmiştir. Konferans, Alman, İtalyan, İngiliz ve Fransız başbakanlarının katıldığı, Çekoslovakya'nın temsilci bulundurmadığı bir anlaşmadır. Anlaşmanın hayata geçirilmesi konusunda Hitler, hiç zaman kaybetmemiştir. Anlaşma, [[1 Ekim]] [[1938]]'de yine silah kullanılmaksızın, uluslararası anlaşmalara dayanılarak, nüfusunun yüzde elliden fazlasını Almanların oluşturduğu SudetSüdet bölgesinin Almanlarca işgal edilmesine dayanmıştır. [[15 Mart]] [[1939]]'da ise Çekoslovakya'nın kalanını da topraklarına eklemeleri anlaşmada yer almıştır.
 
Bu olaylara kadar Hitler, stratejisinin adımlarını atarken, silah kullanmamıştır. Ancak geriye tek sorunlu bölge kalmıştır: Danzig bölgesi. Versay Anlaşmasıyla Polonya'ya verilen Danzig bölgesi, hâlâ Alman yönetiminde olan [[Doğu Prusya]] ile Almanya arasındaki kara bağlantısını kestiğinden, Alman Hükümetihükumeti, Polonya hükümetindenhükumetinden, Doğu Prusya'yla arada bir kara bağlantısı oluşturulması yönünde bir teklifi görüşmesini istemiş ve böylece [[Danzig Sorunu]] ortaya çıkmıştır.
 
=== Alman-Sovyet Paktı ===
150. satır:
{{ana|Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı}}
 
[[3 Mayıs]] [[1939]]'da Sovyet Dışişleri Komiseri olan Litvinov görevden alınarak yerine Vyaçeslav Mihayloviç Molotov atanmıştır. Bu atama Sovyet dış politikasında keskin bir dönüşe işaret etmiştir. Litvinov döneminde [[Sovyetler Birliği|SSCB]], Alman yayılmacılığına karşı Birleşik Krallık ve Fransa ile bir protokol oluşturmak için girişimlerde bulunmuş, ne var ki her seferinde reddedilmişti. Molotov döneminde ise [[Sovyetler Birliği|SSCB]], Alman hükümetihükumeti ile bir saldırmazlık paktı için çalışmıştır. Uzun diplomatik görüşmeler sonucunda 23 Ağustos 1939 günü [[Sovyetler Birliği|SSCB]] ile Almanya arasında bir saldırmazlık paktı imzalanması karara bağlanmiştırbağlanmıştır.
 
=== Genel sebepler ===
174. satır:
[[17 Eylül]] [[1939]] günü, Sovyet [[Kızıl Ordu]]suna bağlı birlikler Polonya'nın doğu sınırlarından saldırırlar. İki ateş arasında kalan Polonya, [[27 Eylül]] [[1939]]'da teslim olur, direnen birlikler de [[5 Ekim]] [[1939]] günü teslim olurlar.
 
1940 yılının Haziran ayında [[Josef Stalin|Stalin]], [[Baltık Ülkeleri]]ne gönderdiği notada, [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'ye yakın hükümetlerinhükumetlerin işbaşına getirilmesini ister. Hemen ardından da [[Kızıl Ordu]] [[Litvanya]], [[Letonya]] ve [[Estonya]] topraklarına girer. 14 Temmuz'da bu ülkelerde yaptırılan genel seçimlerle işbaşına gelen hükümetlerhükumetler [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'ye katılma kararı alacaklardır. Böylece [[I. Dünya Savaşı]] sonunda yeni Sovyet hükümetininhükumetinin elinden çıkan bu topraklar tekrar kazanılmıştır ve bu topraklar [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'nin [[Baltık Denizi]]ne açılmasında, [[Sankt-Peterburg|Leningrad]] limanının güvenliği anlamına gelmektedir.
 
Baltık Denizi konusunda Stalin'in öngördüğü diğer bir önlem ise onu, [[Finlandiya]] hükümetiylehükumetiyle görüşmelere yönlendirecektir. Görüşmelere [[9 Ekim]] [[1939]]'da başlanmıştır. Görüşmelerden bir sonuç alınamayacağı kanısına varan Stalin yönetimi tarafından, [[28 Kasım]] [[1939]]'da, 1932 yılında imzalanmış olan saldırmazlık anlaşmasının tek taraflı olarak kaldırıldığı Fin hükümetinehükumetine bildirilir ve 30 Kasım 1939 da Kızıl Ordu Finlandiya'ya saldırır. Bu hareket Paris ve Londra'yı, Moskava'ya karşı takınılacak tavır konusunda düşünmeye sevk etti. Birleşik Krallık hükümetihükumeti Moskova ile siyasal münasebetlerınimünasebetlerini kesmeyı reddetti. Ancak her iki memleket halkoyunda Finlandiya lehinde şiddetli bir heyecan uyanması, Polonya'nın yok edilmesi sırasında Almanya'yla bir savaşı göze alabilecek kuvvette olmadıkları inancıyla hareketsiz kalmayı tercih etmiş Fransa ve Britanya hükümetlerinihükumetlerini, Finlandiya meselesinde harekete geçmeye zorladı. Her iki hükümethükumet de [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'ye savaş ilan etmeden Finlandiya'ya 100.000 kişilik bir askeri kuvvet yollama kararı aldılar. Böylece Fransa ve Birleşik Krallık küçümsedikleri Sovyet ordusuyla ve [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'yle, Almanya'nın yanı başında savaşmayı göze almış oluyordu. Ancak Sovyet Rusya'dan çekinen [[İsveç]] ve [[Norveç]], Müttefik kuvvetlerin kendi topraklarından geçmesine izin vermediler. Bu ret, Müttefikler'in çok hazırlıksız oldukları bir sırada Sovyet Rusya'yla savaşa girişmelerine engel olarak ağır bir tarihi hatayı önlemiş oldu. [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'nin [[Finlandiya Seferi]] 6 Mart 1940'ta Finlandiya hükümetininhükumetinin, Ruslarla barış görüşmeleri için masaya oturmak zorunda kalmasıyla son bulacaktır.
 
=== Kış Savaşı ===