Canoğulları: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
İzmirarsivleri (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Justinianus (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + kaynak gerektiren bilgi eklentisi + deneme amaçlı değişiklik
1. satır:
{{Kaynaksız}}
{{Devlet Arsivleri}}
'''Caniler''' veya '''Canoğulları''' veya '''Cani Hanedanı''', 1598-1785 yılları arasında bugünkü [[Özbekistan]] ve [[Türkmenistan]] topraklarına yayılan [[Buhara Hanlığı]]'nı yöneten hanedanlardan biri.
 
Hanedanın adını aldığı [[Cani Muhammed]] (Canibek), [[Yar Muhammed]]'in oğullarından olup [[Cengiz Han]]'ın oğullarından [[Cuci]]'nin onüçüncü oğlu [[Toka Temür]] soyundandır.
 
[[Astrahan Hanlığı]]'ndan gelen [[Din Muhammed]] (Canibek'in oğlu), [[Şeybani Hanlığı]]'ndan ele geçirdikleri hanlığın başkentini selefleri gibi [[Buhara]] yaptılar. Esasen Hanlık 30 Temmuz 1598'de [[Meşhed]]'i, 12 Ağustos 1598'de de [[Herat]]'ı [[Safevi Devleti]]'ne kaybetmişti.
Hanedanın adını aldığı [[Cani Muhammed]] (Canibek), [[Yar Muhammed]]'in oğullarından olup [[Cengiz Han]]'ın oğullarından gelen son soy hattidir.Canoğulları soyadi 1960 yilindan beri Devlet gozetiminde olup kan bagi olmayan kimselere verilmemektedir.1950 - 1960 yillari arasindan Ozbekistan'dan Turkiye'ye hanedanin butun hazinesi ile kacmak zorunda kalmislardir.Onlardan once Diyarbakir icine yerlesen Seybani asireti ile altinlar vesilesi ile cikan catismalarda 1970 - 1990 arasinda 30 erkek yasamini yitirmistir.Ailenin son hatti Turkiye yardimi ile altinlar ile beraber Amerikaya siginmaci olarak yerlestirilmis olan bu Aile altinlari halen faiz ve bono geliri olarak kullanabilmektedir.2000 sonrasinda Turkiye'de mahkeme durusmasi sirasinda ailenin son erkek cocuklarindan ikisi mahkeme cikisi silahli catisma sirasinda hayatlarini kaybetmistir.Ailenin erkek cocuklarina kalan miras hakkini koruyabilmek icin son erkek cocuklarin (sayi bilinmiyor) isim ve soy isim degisikligine basvurdugu ve cocuklarin halen gizli bir hayat surdukleri bilinmektedir.Halen devlet koruma programinda olduklari Izmir bornova Adliyesi kayitlarinda mevcuttur.
 
1602 yılında Baki Han bizzat Safevi Şahı I. Abbas'ın bulunduğu İran ordusunu büyük bir bozguna uğratarak Safevi ilerleyişini durdurmuştur.
Canoğulları hanları sırasıyla şunlardır:{{Devlet Arsivleri}}
 
1644 yılında Nezir Han taht konusunda oğlu Abdülaziz ile ihtilaf yaşamış ve [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin o dönemdeki padişahı [[İbrahim (padişah)|İbrahim]] (1640-48) hakem seçilmiş ve padişahın hükmü ile saltanat 1645'te Abdülaziz'e geçmiştir.
 
Canoğulları'nın bir süre sonra kudretlerini yitirmeleriyle Hanlık 1700 yılında [[Fergana]] ve 1752'de Güney Türkistan'ı kaybetmiş ve toprakları epey daralmıştır. Hatta [[Nadir Şah]] Özbek başkenti Buhara'yı da 22 Eylül 1740-20 Haziran [[1747]] arasında İran işgalinde tutmuş, Canoğulları her ne kadar başkentlerini istirdad ettilerse de, eski güçlerine hiçbir zaman ulaşamamışlar ve yerlerini [[Mangıtlar]] hanedanına bırakmışlardır.
 
Canoğulları hanları sırasıyla şunlardır:{{DevletKaynak Arsivleribelirt}}
 
* Baki Muhammed (1598-1605), Din Muhammed'in küçük kardeşi
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Canoğulları" sayfasından alınmıştır