Aydın: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Yönetim başlığı oluşturuldu |
Değişiklik özeti yok |
||
61. satır:
=== Cumhuriyet dönemi ===
[[1987]] yılında çıkarılan 3392 sayılı kanun ile [[Buharkent]] ve [[İncirliova]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19507.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19507.pdf | başlık = Kanun No. 3392 | erişimtarihi = 21 Eylül 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151208200717/http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19507.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19507.pdf | arşivtarihi = 8 Aralık 2015}}</ref> [[1990]] yılında çıkarılan 3644 sayılı kanun ile de [[Karpuzlu]], [[Köşk, Aydın|Köşk]] ve Yenihisar ilçeleri kuruldu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc073/kanuntbmmc073/kanuntbmmc07303644.pdf | başlık = Kanun No. 3644 | erişimtarihi = 21 Eylül 2014 | arşivengelli = evet}}</ref> Yenihisar ilçesinin adı [[1997]] yılında 4235 sayılı kanun ile [[Didim]] olarak değiştirildi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc080/kanuntbmmc080/kanuntbmmc08004235.pdf | başlık = Kanun No. 4235 | erişimtarihi = 21 Eylül 2014 | arşivengelli = evet}}</ref> [[2012]] yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile merkez ilçe kaldırılarak aynı sınırlara sahip [[Efeler]] ilçesi kuruldu. Yine aynı kanun ile Aydın'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve [[2014 Türkiye yerel seçimleri]]nin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm | başlık = Kanun No. 6360 | erişimtarihi = 2 Eylül 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150516015534/http://www.resmigazete.gov.tr:80/eskiler/2012/12/20121206-1.htm | arşivtarihi = 16 Mayıs 2015}}</ref>
== Coğrafya ==
350. satır:
==Yönetim==
[[Dosya:Aydın districts.png|küçükresim|Aydın'ın ilçeleri]]
===Merkezi Yönetim===
Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur. Aydın, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir yapılan illerde, [[İl Genel Meclisi]], yetki ve görevlerini [[Büyükşehir Belediye Meclisi]]’ne devretmiş ve kaldırılmıştır. Aydın Valisi [[Yavuz Selim Köşger]] [[28 Haziran]] [[2017]]'de tarihinde [[Bingöl]] Valisi iken atanmıştır.<ref> http://www.aydin.gov.tr/vali1 </ref>
=== Yerel yönetim ===
{{Ayrıca bakınız|Aydın'ın ilçeleri}}Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.{{Siyasi parti bilgi kutusu|isim=Aydın|ulusal=|internet sitesi=|sandalye4={{Siyasi parti bilgi kutusu/sandalye|2|18|hex=#42ABE2}}|sandalye4_başlık=[[İYİ Parti]]|sandalye3={{Siyasi parti bilgi kutusu/sandalye|2|18|hex=#800000}}|sandalye3_başlık=[[Milliyetçi Hareket Partisi|MHP]]|sandalye2={{Siyasi parti bilgi kutusu/sandalye|5|18|hex=#ED8000}}|sandalye2_başlık=[[Adalet ve Kalkınma Partisi|AK Parti]]|sandalye1={{Siyasi parti bilgi kutusu/sandalye|9|18|hex=#DA251C}}|sandalye1_başlık=[[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]]|ardılı=|öncülü=|renkler=|uluslararası=|pozisyon=|ülke=|ideoloji=|kurucusu=|birleşme=|kuruluş=|lider2_isim=|lider2_başlık=Sandık Sayısı|lider1_isim=|lider1_başlık=Seçmen Sayısı|genel sekreteri=|slogan=|genel başkanı=|colorcode=|amblem=Aydın local elections, 2019.png|kısaltma=|bayrak=}}Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.<ref>https://www.tbb.gov.tr/storage/userfiles/rehber_ve_bilgi_notlari/6360_torba_personel_rehber.pdf</ref><ref>https://tarikbeyhan.com/blog/buyuksehir-belediye-meclisleri-nasil-olusur</ref><ref>http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/2150/22329.pdf</ref> Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır. Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16. madde)
▲'''ilçe belediyeleri''', 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, dört değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 8'i CHP, 5'i AK PARTİ 2'si MHP ve 2'si İYİ PARTİ'li belediye başkanıdır. <ref>https://biruni.tuik.gov.tr/secimdagitimapp/yerel.zul</ref>
▲'''Aydın Büyükşehir Belediye Meclisi''' üye sayısı 82’dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 18 ilçe belediye başkanı ve 63 üye) Bunların 21’i AK PARTİ, 35'i CHP, 16’sı MHP, 10'u İYİ PARTİ'dir. <ref>http://aydin.bel.tr/detail/5118/meclis-uyeleri</ref>
== Ekonomi ==
Satır 390 ⟶ 372:
===Turizm===
[[Dosya:Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Millî Parkı 2013-03-28b.jpg|küçükresim|[[Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Millî Parkı]]]]
Turizm, tarımdan sonraki ikinci önemli gelir kaynağıdır. Yaklaşık 680 konaklama tesisinde 78.000 yatak kapasitesi bulunmaktadır. Ayrıca Kuşadası'nda 54.000, Didim'de 42.000 yazlık konut bulunmaktadır. 2011 yılında 5,5 milyon turist Aydın iline gelmiştir. [[Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Millî Parkı|Dilek Yarımadası Milli Parkı]], [[Kuşadası]] ve [[Didim]] plajları önemli sahillerdir. İlde 9 müze bulunmaktadır. Bunlar; [[Aydın Arkeoloji Müzesi]], [[Yörük Ali Efe Müzesi]], [[Afrodisias Müzesi]], [[Karacasu Etnoğrafya Müzesi]], [[Milet Müzesi]], [[Çine Kuvâ-yı Milliye Müzesi]], Çine Arıcılık Müzesi, [[Nazilli Etnoğrafya Müzesi]] ve [[Kuşadası Zeytin ve Zeytincilik Müzesi]]'dir.
===Madencilik===
Satır 415 ⟶ 400:
|}
Aydın ili [[madencilik]] açısından zengindir. Özellikle [[seramik]] ve [[cam]] endüstrisi için önemli endüstriyel hammadeler olan [[feldspat]] ve [[kuvars]] il ekonomisine katkıda bulunmakta ve ihraç edilmektedir. İlde işletilen [[kömür]], [[mermer]], [[kuvars]], [[feldispat]], [[zımpara taşı]] sahaları bulunmaktadır.
Ayrıca il oldukça zengin [[jeotermal]] sahalara sahiptir. [[Buharkent]], [[Germencik]], [[Sultanhisar]], [[Efeler]], [[Kuşadası]]'nda işletilen veya potansiyel olarak keşfedilmiş kuyular bulunmaktadır. İlde ayrıca 8 tane [[jeotermal elektrik santrali]] bulunmaktadır.
| |||