Atça, Sultanhisar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
31. satır:
== Tarihçe ==
Bölgedeki bulunan kalıntılar Atça'nın [[Antik Roma]]lılar döneminde kurulduğunu göstermektedir. Ayrıca Atça'da bulunmuş olan, [[Helenistik dönem]]de yapılmış bir [[Pan (mitoloji)|Pan]] heykeli [[Aydın Arkeoloji Müzesi]]'nde sergilenmektedir.▼
▲Bölgedeki bulunan kalıntılar Atça'nın [[Antik Roma]]lılar döneminde kurulduğunu göstermektedir. [[Karya]] kentlerinden [[Nysa]], [[Orthosia]] ve [[Mastaura]]'nın tam ortasında yer alır. Ayrıca Atça'da bulunmuş olan, [[Helenistik dönem]]de yapılmış bir [[Pan (mitoloji)|Pan]] heykeli [[Aydın Arkeoloji Müzesi]]'nde sergilenmektedir.
[[1864]]'te yayımlanan [[Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi]] ile Osmanlı'nın taşra yönetiminde değişiklikler yapılmıştır. Bu nizâmnameye paralel olarak [[1867]]'de [[Aydın Sancağı]]'nın [[Nazilli]] kazasına bağlı bir nahiye olarak kurulmuştur. Atça Belediyesi ise bölgedeki ilk belediye teşkilatlarından birisi olarak [[1879]]'da kurulmuştur. [[1929]] yılında [[5 Mayıs]] [[1929]]'da [[T.C. Resmî Gazete|Resmî Gazete]]'de yayınlanan 1426 sayılı [[Vilâyet İdaresi Kanunu]] gereği Kılavuzlar adıyla Nazilli'ye bağlı bir nahiye olur ve mülki olarak teşkilatlanır. [[27 Haziran]] [[1957]]'de Resmî Gazete'de yayınlanan 7033 sayılı kanunla Nazilli'nin diğer nahiyelerinden [[Sultanhisar]]'ın ilçe olmasıyla Atça, Sultanhisar'a bağlı bir nahiyedir. Sonraki yıllarda nahiye teşkilatı kaldırılarak sadece kasaba belediyesi olarak idari olarak yönetilmiştir. [[12 Kasım]] [[2012]]'de [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile belde statüsü mahalleye dönüştürülmüştür.<ref name="mahalle"/> Bu kanunun bir sonucu olarak [[30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri]] ile belediye teşkilatı fiilen kapatılmıştır.▼
▲[[1864]]'te yayımlanan [[Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi]] ile Osmanlı'nın taşra yönetiminde değişiklikler yapılmıştır. Bu nizâmnameye paralel olarak [[1867]]'de [[Aydın Sancağı]]'nın [[Nazilli]] kazasına bağlı bir nahiye olarak kurulmuştur. Atça Belediyesi ise bölgedeki ilk belediye teşkilatlarından birisi olarak [[1879]]'da kurulmuştur. [[1929]] yılında [[5 Mayıs]] [[1929]]'da [[T.C. Resmî Gazete|Resmî Gazete]]'de yayınlanan 1426 sayılı [[Vilâyet İdaresi Kanunu]] gereği Kılavuzlar adıyla Nazilli'ye bağlı bir nahiye olur ve mülki olarak teşkilatlanır. [[27 Haziran]] [[1957]]'de Resmî Gazete'de yayınlanan 7033 sayılı kanunla Nazilli'nin diğer nahiyelerinden [[Sultanhisar]]'ın ilçe olmasıyla Atça, Sultanhisar'a bağlı bir nahiyedir. Sonraki yıllarda nahiye teşkilatı kaldırılarak sadece kasaba belediyesi olarak idari olarak yönetilmiştir. 2 kez<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem21/yil01/ss672m.htm | başlık = Aydın Milletvekilleri Bekir Ongun ve Ali Uzunırmak’ın, Bir İlçe Kurulmasına İlişkin Kanun Teklifi ve İçtüzüğün 37 nci Maddesine Göre Doğrudan Gündeme Alınmasına İlişkin Önergesi (2/285) | erişimtarihi = 9 Ocak 2020 | yayımcı = Türkiye Büyük Millet Meclisi}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www2.tbmm.gov.tr/d24/2/2-0512.pdf | başlık = Aydın İlinde Atça Adıyla Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi | erişimtarihi = 9 Ocak 2020 | yayımcı = Türkiye Büyük Millet Meclisi}}</ref> ilçe olması için TBMM'de kanun teklifi verilmiş, kabul edilmemiştir. [[12 Kasım]] [[2012]]'de
=== İmar Planı ===▼
▲=== İmar Planı ===
Atça, [[27 Mayıs]] [[1919]]'da uğradığı [[Yunan işgali]]'nden [[5 Eylül]] [[1922]]'de kurtulmuştur. Yenilen [[Yunan Ordusu]] kaçarken yakıp yıktığı virane bir görünümde iken [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nin ilanıyla tekrar büyümeye başlamıştır. Uzun zaman [[Avrupa]]'da kalan ve [[Fransa]]'da şehir planlamacılığı konusunda eğitim alan Abdi Bey hayran olduğu [[Paris]]'in [[Şanzelize]] gibi ünlü caddelerinin birleştiği, ismi daha sonra [[Charles de Gaulle Meydanı]] olacak olan [[Etoile Meydanı]]'nı ve çevresinin ışınsal kent formunu örnek alarak Atça'yı yeniden imar etmek üzere, Osmanlı'nın son döneminde ve cumhuriyetin ilk yıllarında belediye başkanlığı yapan Maşacızade Hafız Mehmet Efendi'nin<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.atca.bel.tr/index.php?act=Sayfa&pge=33 | başlık = Atça Belediye Başkanları | erişimtarihi = 3 Ağustos 2013 | yayımcı = Atça Belediyesi | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130808093524/http://atca.bel.tr/index.php?act=Sayfa&pge=33 | arşivtarihi = 8 Ağustos 2013}}</ref> talebi üzerine görevlendirilmiştir. Abdi Bey de bu doğrultuda [[1924]] yılında Atça'yı tekrar planladı. Aynı meydanda bulunan [[Zafer Takı (Paris)|Zafer Takı]]'nın bulunduğu yere de [[Atça Parkı]]'nı yerleştirdi. Etoile Meydanı'na bağlanan 12 caddeye karşılık Atça'ya da 45° açı ile 8 simetrik ana cadde ve bunları dik kesen yüzlerce düzenli sokaklar yerleştirdi. Beşyüzer metrelik sekiz ana caddenin kent merkezindeki [[Atça Parkı]]'nda birleştiği; çok katlı yapılaşmaya izin verilmeyen Atça, daha çok bahçe içindeki müstakil evlerle donatıldı. [[Türkiye]]'de
== Coğrafya ==
Atça, [[Aydın Dağları]] ile [[Büyük Menderes Nehri]] arasında, Büyük Menderes Havzası'nın kuzeyinde konumlanmıştır. Kuzeyinde [[Beydağ, İzmir|Beydağ]], doğusunda [[Nazilli, Aydın|Nazilli]], güneyinde [[Yenipazar, Aydın|Yenipazar]] ve batısında da [[Sultanhisar, Aydın|Sultanhisar]] yer alır. Yüzölçümü 34,5 km²'dir. [[Ortalama deniz seviyesi]] 84 metre olan yerleşim verimli tarımsal alanlara ev sahipliği yapmaktadır.
=== İklimi ===
91. satır:
|}}
==
=== Ulaşım ===
Günümüzde Atça'nın ulaşım altyapısı karayolu ve demiryolundan oluşmaktadır.
==== Karayolu ====
Atça, [[D 320]] ({{TUR-D|320}}) Devlet Yolu ve [[Avrupa E-yolu E87]] ({{Avrupa E-yolu|E87}})üzerinde yer almaktadır. Bu karayolu ile [[Efeler]]'e 30 km, [[Nazilli]]'ye ise 8 km uzaklıktadır. Karayolunda toplu ulaşım minibüsler ve Aydın Büyükşehir Belediyesi'nin halk otobüsleri ile sağlanmaktadır.
==== Demiryolu ====
Atça, [[Osmanlı İmparatorluğu]] döneminde, İngiliz [[Ottoman Railway Company]] tarafından [[1856]]'da kurulan Anadolu'nun ilk demiryolu hattı olan İzmir - Aydın Demiryolu hattı üzerinde yer alır. [[1881]]'de [[Aydın]] - [[Kuyucak]] arasındaki kısmın açılmasıyla birlikte Atça demiryolu ile tanışmış oldu. Günümüzde bir istasyonu ile [[TCDD]] tarafından işletilen hatta İzmir, Denizli ve Söke yönlerine karşılıklı seferler devam etmektedir.
=== Sağlık ===
[[Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı|Sağlık Bakanlığı]]'na bağlı 1 adet [[aile sağlığı merkezi]]<ref>{{Web kaynağı | url =
https://dosyaism.saglik.gov.tr/Eklenti/53826,sultanhisar-aile-sagligi-merkezipdf.pdf?0&_tag1=2EF016334E3C8EE8EBD0A00D395E1C45407611D3 | başlık = Sultanhisar İlçesi Aile Sağlığı Merkezlerimiz | yayımcı = Aydın İl Sağlık Müdürlüğü | erişimtarihi = 9 Ocak 2020}}</ref> ve 3 adet [[eczane]] bulunmaktadır.
== Demografi ==
{| class="wikitable" style="float:right; margin-left:15px;"
| valign="top" |
{|
! style="background:#efefef;" | Yıl
! style="background:#efefef;" | Nüfus
|-
| [[2013]] || align="left" | 7.575<ref name="nüfus">{{Web kaynağı | url=https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr | başlık = Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi | yayımcı = Türkiye İstatistik Kurumu | erişimtarihi = 9 Ocak 2020}}</ref>
|-
| [[2014]] || align="left" | 7.602<ref name="nüfus"/>
|-
| [[2015]] || align="left" | 7.779<ref name="nüfus"/>
|-
| [[2016]] || align="left" | 7.833<ref name="nüfus"/>
|-
| [[2017]] || align="left" | 7.751<ref name="nüfus"/>
|-
| [[2018]] || align="left" | 7.686<ref name="nüfus"/>
|-
|}
|}
[[1908]] yılındaki nüfus sayımına göre 5.493 kişi Müslüman, 470 kişi [[Rum]], 10 kişi [[Yahudi]] ve 5 kişi [[Ermeni]]<ref>Cavid, İbrahim. Aydın Vilayet Salnamesi. 1. baskı. Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2018. s. 1034</ref> olarak kayıtlara geçmiştir. [[Gayrimüslim]] azınlıklardan Rum halkı, [[1923]] yılından sonra [[Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi]] ile göç etmiştir. Karşılığında da [[Yunanistan]]'dan [[Türk]]ler Atça'ya yerleştirilmiştir. Günümüzde [[Yörük]], [[Çerkes]], [[Muhacir]] ve [[Kürt]]lerden oluşan topluluklar bir arada yaşamaktadır. 2018 yılı itibariyle [[Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi]]'ne göre mahallenin nüfusu 7.686'dır.
== Ekonomi ==
Şehrin ekonomisinin temelini tarım ve hayvancılık oluşturur. Bunun yanında sanayi sitesi ve diğer fabrikalar ekonomiye katkı sağlamaya ve istihdam yaratmaya çalışmaktadır.
===Tarım ve Hayvancılık===
Atça'da halkın büyük bölümü [[çilek]], karpuz, kavun, [[pamuk]], [[zeytin]], [[incir]], [[üzüm]], [[narenciye]], [[şeftali]] ve [[sebzecilik]] işleriyle [[süt]] ve [[besi hayvancılığı]] yaparak geçimini sağlamaktadır. 1990'lı yılların başından itibaren çilek üretimi şehrin ana geçim kaynaklarından biri haline gelmiştir. Atça'da her yıl mayıs ayında çilek festivali de düzenlenmektedir.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.yeniasir.com.tr/KentHaberleri/2010/05/10/cilek_yurdu_atca_10_festivale_hazir |başlık='Çilek yurdu' Atça 10. festivale hazır |yayımcı=Yeni Asır |tarih=9 Mayıs 2010}}</ref>▼
Atça'da halkın büyük bölümü [[çilek]], [[karpuz]], [[kavun]], [[zeytin]], [[incir]], [[üzüm]], [[narenciye]], [[şeftali]], [[mısır]] ve [[sebzecilik]] işleriyle [[süt]] ve [[besi hayvancılığı]] yaparak geçimini sağlamaktadır. Hayvancılık temel olarak büyükbaş hayvancılık şeklinde yapılmaktadır.
===Sanayi===
[[Atça Sanayi Sitesi]]'nde 107 adet dükkân bulunmaktadır. Bunun yanında
== Kültür ==
Halk, Anadolu ağızlarının Batı Grubu içinde yer alan Aydın ağzı konuşmaktadır.
▲
== Eğitim ==
Satır 111 ⟶ 151:
=== Eğitim kurumları ===
Atça'da 1 adet [[anaokulu]], 3 adet [[ilkokul]], 2 adet [[ortaokul]] 1 adet [[mesleki ve teknik anadolu lisesi]], 1 adet [[anadolu lisesi]]<ref name="ilkorta">{{Web kaynağı | url = http://sultanhisar.meb.gov.tr | başlık = Okullar/Kurumlar | erişimtarihi = 30 Ekim 2018 | yayımcı = Sultanhisar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü | arşivurl = http://web.archive.org/web/20180326135045/http://sultanhisar.meb.gov.tr/ | arşivtarihi = 26 Mart 2018}}</ref> ve 1 adet [[meslek yüksekokulu]]<ref name="atcamyo"/> bulunmaktadır. Atça'daki ilk ve orta dereceli okullarda yaklaşık olarak 100 adet [[öğretmen]] bulunmaktadır. Ayrıca 1 adet [[Türkiye Cumhuriyeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı|Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı]]'na, 1 adet özel sektöre ait toplam 2 adet rehabilitasyon merkezi bulunmaktadır.▼
▲Atça'da 1 adet [[anaokulu]], 3 adet [[ilkokul]], 2 adet [[ortaokul]] 1 adet [[mesleki ve teknik anadolu lisesi]], 1 adet [[anadolu lisesi]]<ref name="ilkorta">{{Web kaynağı | url = http://sultanhisar.meb.gov.tr | başlık = Okullar/Kurumlar | erişimtarihi = 30 Ekim 2018 | yayımcı = Sultanhisar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü | arşivurl = http://web.archive.org/web/20180326135045/http://sultanhisar.meb.gov.tr/ | arşivtarihi = 26 Mart 2018}}</ref> ve 1 adet [[meslek yüksekokulu]]<ref name="atcamyo"/> bulunmaktadır. Atça'daki ilk ve orta dereceli okullarda yaklaşık olarak 100 adet [[öğretmen]] bulunmaktadır.
==== Okulöncesi ====
| |||