Düdüklü tencere: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
3. satır:
'''Düdüklü tencere''', [[yemek]]leri hızlı pişirmek için [[buhar]] gücünden yararlanma prensibi ile çalışan tencere. Basınçla suyun kaynama derecesi arasındaki ilişkiden hareketle ortaya çıkmıştır. Düdüklü tencere yemekleri yüksek ısıda ve tamamen kapalı halde pişirdiğinden dolayı, yemeklerin pişme süresini en aza indiren, kaynadığının anlaşılması için subap ilave edilmiş tenceredir. Düdüklü tencerelerde patlama tehlikesine karşı, basınca, dolayısıyla pişme derecesine göre ayarlanabilen bir subap vardır ve basınç artınca düdük hava kaçırarak tencerenin patlamasına engel olur.
Düdüklü tencere ismini de bu nedenle almıştır.
===İcadı ve gelişimi===
Yaklaşık 300 yıl önce [[1679]] yılında İrlandalı fizikçi Robert Boyle'unda asistanı olan Fransız fizikçi [[Denis Papin]] ağır bir demir tencere kullanarak bir deney yaptı. Üzerine bir kapak koydu ve yüksek ısıda kaynattı.
Yemek pişirilen tencerenin kapağını sıkı sıkıya kapatmış, buharın basıncıyla kapağın fırlamasını önlemek için de üstüne bir ağırlık oturtmuştu. Ancak, kapağın üstüne konulan ağırlık, tencere patlama noktasına geldiğinde fırlayıp buharı havaya bırakacak kadardı. Sonuç olarak yemekler normal tencerelere göre çok daha hızlı pişti. Bu buluş Papin'in tenceresi olarak adlandırıldı.
Önceleri dökme demirden yapılan düdüklü tencereleri sonraları toprak, bakır, alüminyum, emaye ve camdan olanları izledi.
Cam (payreks) olanlar sıcak-soğuk farkından etkilenip çatlama riski olsa da pişirme sırasında içleri görülebildiğinden sıkça kapaklarının açılması gerekmez, yiyeceğin vitamini kaçmaz. Bakır tencerelerin, kullanış ve dayanma bakımından iyi olmalarına karşın sık sık kalaylanmaları gerekir. Alüminyum olanların ise kesif soda ve alkali eriyiklerin alüminyum üzerine olan etkileri vardır.
===Çalışma prensibi===
| |||