|
Rakip takım topa sahip olduğunda bir merkezî orta saha futbolcusu, olası gol pozisyonunu engellemek için geriye çekilebilir veya topu geri almak için topu süren rakip oyuncuya [[Futbol terimleri listesi#P|pres]] yapabilir. Savunma yapan merkezî orta saha oyuncusu, rakibin uzun [[şut]]larını engellemek ve muhtemelen gole gol için koşu yapan orta saha oyuncularını takip etmek için rakip [[Defans (futbol)#Stoper|stoperlerin]] arkasına doğru hareketlenir.
[[Diziliş (futbol)#4.E2.80.933.E2.80.933|4-3-3]] ve [[Diziliş (futbol)#4.E2.80.935.E2.80.931|4-5-1]] dizilişlerinde üç merkezî orta saha yer alır. [[Diziliş (futbol)#4-4-2 dizilişi|4-4-2]] dizilişinde iki merkezî orta saha kullanılırken,<ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197518.stm | title = Formations guide | date = | accessdate = 31 Ekim 2014 | website = BBC | publisher = | last = | first = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170817105540/http://news.bbc.co.uk:80/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197518.stm | arşivtarihi = 17 Ağustos 2017}}</ref> [[Diziliş (futbol)#Ortak modern dizilişler#4-2-3-1|4-2-3-1]] dizilişinde derindeki iki orta sahadan biri merkezî orta saha olabilir.
=== İki yönlü orta saha ===
'''İki yönlü orta saha''' (''box-to-box midfielder'') terimi, çok çalışkan ve çok yönlü yetenekleri olan merkez orta saha oyuncularını ifade eder. Bu özellik de onları hem savunmada hem de hücumda etkili kılar.<ref name="BBCsport3">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/1957308.stm|title=Box to box Bowyer|date=29 Nisan 2002|publisher=BBC Sport|accessdate=21 Haziran 2008 | location=Londra}}</ref> Bu oyuncular, rakip şutları engellemek ve topu geri almak için geriye dönebilirken; gol bulabilmek için hücuma da çıkabilirler.<ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = http://www.espnfc.com/fifa-world-cup/story/1861193/in-praise-of-the-box-to-box-midfielder | title = In praise of the box-to-box midfielder | date = 4 Haziran 2014 | accessdate = 31 Ekim 2014 | website = ESPN FC | publisher = | last = Cox | first = Michael | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191107164741/http://www.espnfc.com/fifa-world-cup/story/1861193/in-praise-of-the-box-to-box-midfielder | arşivtarihi = 7 Kasım 2019}}</ref> Futbolda gelen değişimlerle beraber standart 4-4-2 dizilişinin 4-2-3-1 dizilişine sapması, 1980'lerin tipik iki yönlü orta saha oyuncularına kısıtlamalar getirdi ve orta saha oyuncularını "top tutucu" defansif ve "oyun kurucu" ofansif olarak ikiye böldü.<ref name="WilsonHolding13">{{CiteWeb kaynağı web| url = https://www.theguardian.com/football/blog/2013/dec/18/question-holding-midfielders-changing-role | title = The Question: what does the changing role of holding midfielders tell us? | last = Wilson | first = Jonathan | author-link = Jonathan Wilson (yazar) | date = 18 Aralık 2013 | work = [[The Guardian]] | accessdate = 31 Ekim 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190328172618/https://www.theguardian.com/football/blog/2013/dec/18/question-holding-midfielders-changing-role | arşivtarihi = 28 Mart 2019}}</ref> İki yönlü orta saha oyuncularına [[Steven Gerrard]], [[Frank Lampard]], [[Bastian Schweinsteiger]], [[Yaya Touré]], [[Arturo Vidal]], [[Patrick Vieira]], [[Radja Nainggolan]], [[Daniele De Rossi]] ve [[Aaron Ramsey]] örnek verilebilir.
== Kanat orta saha ==
'''Sol''' ve '''sağ kanat orta sahalar''', merkez orta saha oyuncuları gibi hücum ve savunmada dengeli bir role sahiptir. Ancak, bulundukları konum [[Futbol sahası|sahanın]] [[taç çizgisi]]ne daha yakındır. Takım arkadaşlarına skor şansı vermek için rakiplerin ceza sahasına [[Orta (futbol)|orta]] açmaları ve savunma yaparken, orta açmaya çalışan rakipler üzerinde baskı kurmaları istenebilir.<ref name=":1">{{CiteWeb kaynağı web| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197228.stm | title = Wide midfielder | date = | accessdate = 1 Kasım 2014 | website = BBC | publisher = | last = | first = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20060921223945/http://news.bbc.co.uk:80/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197228.stm | arşivtarihi = 21 Eylül 2006}}</ref>
Sol ve sağ kanat orta saha oyuncularının yer aldığı günümüz modern dizilişleri [[Diziliş (futbol)#4.E2.80.934.E2.80.932|4-4-2]], [[Diziliş (futbol)#4.E2.80.934.E2.80.931.E2.80.931|4-4-1-1]], [[Diziliş (futbol)#4.E2.80.932.E2.80.933.E2.80.931|4-2-3-1]] ve [[Diziliş (futbol)#4.E2.80.935.E2.80.931|4-5-1]] dizilişleridir.<ref>{{cite news |title=Formations guide |publisher=BBC Sport |location=London |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197518.stm |accessdate=22 Temmuz 2013}}</ref> [[Jonathan Wilson (yazar)|Jonathan Wilson]], 4-4-2 dizilişinin gelişimini şöyle tanımlamıştır: "…kanat oyuncusu; geniş oynayan, servis yapan, ancak aynı zamanda defansif geçişi yapması gereken biri oldu."<ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = https://www.theguardian.com/sport/blog/2010/mar/24/the-question-inside-out-wingers | title = The Question: Why are so many wingers playing on the 'wrong' wings? | last = Wilson | first = Jonathan | author-link = Jonathan Wilson (yazar) | date = 24 Mart 2010 | work = [[The Guardian]] | accessdate = 1 Kasım 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191016123153/https://www.theguardian.com/sport/blog/2010/mar/24/the-question-inside-out-wingers | arşivtarihi = 16 Ekim 2019}}</ref> Kanat orta saha oyuncularına [[David Beckham]] ve [[Ryan Giggs]] örnek verilebilir.<ref>{{cite news |last=Taylor |first=Daniel |title=Milan wrong to play David Beckham in central midfield says Sir Alex Ferguson |newspaper=The Guardian |location=İngiltere|date=18 Şubat 2010 |url=https://www.theguardian.com/football/2010/feb/18/sir-alex-ferguson-david-beckham-milan |accessdate=22 Temmuz 2013}}</ref>
[[Dosya:2-3-2-3 formation.svg|thumb|upright|left|120px|[[Diziliş (futbol)#Metodo (2-3-2-3)|Metodo dizilişi]]: yarı kanat oyuncuları (sarı), [[Forvet (futbol)#İç forvet|iç forvetleri]] destekleyen daha savunucu bir pozisyonda]]
=== Yarı kanat{{anchor|Yarı_kanat}}===
'''Yarı kanat''' pozisyonu, tarihte saha kenarına yakın oynayan orta sahalara (kanat bek) verilmiştir. Savunma görevlerine sahip olan geniş oyun futbolcuları savunmanın bir parçası olma eğiliminde olduklarından [[Defans (futbol)#Bek|bek]] oynamış ve bu pozisyon tarihe karışmıştır.<ref>{{citeWeb kaynağı web| url = http://www.football-bible.com/soccer-info/old-football-formations.html | title = Old football formations explained - Classic soccer tactics & strategies | work = Football Bible | date = n.d. | accessdate = 31 Mart 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190705193350/https://www.football-bible.com/soccer-info/old-football-formations.html | arşivtarihi = 5 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{citeWeb kaynağı web| url = http://www.football-bible.com/soccer-glossary/letterw.html | title = Football Glossary, Letter W | publisher = Football Bible | accessdate = 12 Ağustos 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191016123235/https://www.football-bible.com/soccer-glossary/letterw.html | arşivtarihi = 16 Ekim 2019}}</ref>
== Defansif orta saha ==
{{anchor| Ön libero}}
[[Dosya:Mario Balotelli shot Euro 2012 final 02 cropped.jpg|right|thumb|[[İspanya millî futbol takımı|İspanya]] ön liberosu [[Sergio Busquets]] (16, kırmızı) [[Mario Balotelli]]'nin şutunu engellemek için hareketlenirken.]]
'''Defansif orta sahalar''', takımın savunmasına odaklanan orta saha futbolcularıdır. Bu futbolcuları, kendi takımının [[Defans (futbol)|savunmasının]] önündeki bir [[Markaj (futbol)#Bölgesel markaj|bölgeyi]] savunabilir veya rakibin hücum oyuncularına özel olarak [[Markaj (futbol)#Adam adama markaj|markaj]] yapabilir.<ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = https://www.theguardian.com/football/blog/2013/jan/20/tottenham-manchester-united-tactics | title = Manchester United nullified Gareth Bale but forgot about Aaron Lennon | date = 20 Ocak 2013 | accessdate = 31 Ekim 2014 | website = The Guardian | publisher = | last = Cox | first = Michael | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191016123151/https://www.theguardian.com/football/blog/2013/jan/20/tottenham-manchester-united-tactics | arşivtarihi = 16 Ekim 2019}}</ref><ref>{{citeWeb webkaynağı | last = Cox | first = Michael | title = The final analysis, part three: brilliant Busquets | date = 16 Temmuz 2010 | url = http://www.zonalmarking.net/2010/07/16/sergio-busquets-world-cup-final/ | accessdate = 28 Temmuz 2013 | publisher = zonalmarking.net | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190706161016/http://www.zonalmarking.net/2010/07/16/sergio-busquets-world-cup-final/ | arşivtarihi = 6 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = https://www.theguardian.com/football/blog/2013/feb/10/manchester-united-everton-marouane-fellaini | title = How Manchester United nullified threat of Everton's Marouane Fellaini | date = 10 Şubat 2013 | accessdate = 31 Ekim 2014 | website = The Guardian | publisher = | last = Cox | first = Michael | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191016123158/https://www.theguardian.com/football/blog/2013/feb/10/manchester-united-everton-marouane-fellaini | arşivtarihi = 16 Ekim 2019}}</ref> Defansif orta sahalar, eğer bir oyuncu atağa katılmak için ileri hareket ederse o oyuncunun bölgesine bağlı olarak [[Defans (futbol)#Bek|bek]] veya [[Defans (futbol)#Stoper|stoper]] pozisyonlarına geçebilir.<ref>{{CiteWeb kaynağı web| last = Cox | first = Michael | title = Analysing Brazil's fluid system at close quarters | date = 3 March 2010 | url = http://www.zonalmarking.net/2010/03/03/analysing-brazils-fluid-system-at-close-quarters/ | accessdate = 28 Temmuz 2013 | publisher = zonalmarking.net | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190706193253/http://www.zonalmarking.net/2010/03/03/analysing-brazils-fluid-system-at-close-quarters/ | arşivtarihi = 6 Temmuz 2019}}</ref><ref name="theguardian.com">{{citeWeb kaynağı web| last1 = Lowe | first1 = Sid | title = Sergio Busquets: Barcelona's best supporting actor sets the stage | url = https://www.theguardian.com/football/blog/2011/may/27/sergio-busquets-barcelona | website = The Guardian | accessdate = 30 Ekim 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190820142823/https://www.theguardian.com/football/blog/2011/may/27/sergio-busquets-barcelona | arşivtarihi = 20 Ağustos 2019}}</ref>
[[Sergio Busquets]] bununla ilgili olarak kendi düşüncesini şu şekilde belirtmiştir: "[[Menajer (futbol)|Teknik direktör]], yardım etmeyi seven itaatkâr bir oyuncu olduğumu ve birinin pozisyonunu korumak için kanada koşmam gerektiğini biliyor."<ref name="theguardian.com"/> Defansif orta saha, pozisyon alma bilinci, rakibin oyununu öngörme, markaj, top çalma, top kesme, paslaşma, iyi bir kondisyon ve güce sahip olmalıdır.
=== Ön libero ===
'''Ön libero''' veya '''defansif oyun kurucu''', takımının [[Defans (futbol)|savunmasına]] yakın kalırken; diğer orta saha oyuncuları atağa katılabilir.<ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = http://cartilagefreecaptain.sbnation.com/2014/1/28/5353188/on-going-beyond-holding-midfielders | title = On Going Beyond Holding Midfielders | date = 28 Ocak 2014 | accessdate = 31 Ekim 2014 | website = Cartilage Free Captain | publisher = | last = F. | first = Edward | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170706131308/https://cartilagefreecaptain.sbnation.com/2014/1/28/5353188/on-going-beyond-holding-midfielders | arşivtarihi = 6 Temmuz 2017}}</ref> Ön liberonun da, takımının topa sahip olduğu durumlarda sorumlulukları olabilir. Bu oyuncular, takımın hücuma yönelik diğer oyuncularına kısa ve basit paslar verir ancak, takımın stratejisine bağlı olarak daha zor paslar deneyebilir. [[Marcelo Bielsa]], savunmada bir orta saha oyuncusu kullanımında öncü kabul edilir.<ref name="WilsonHolding13"/> Ön libero, [[Diziliş (futbol)#Ortak modern dizilimler#4-2-3-1|4-2-3-1]] ve [[Diziliş (futbol)#Ortak modern dizilimler#4-4-2 baklava veya 4-1-2-1-2|4-4-2 baklava]] dizilişlerinde oynarken görülür.<ref>{{CiteWeb kaynağı web| last = Cox | first = Michael | title = Teams of the Decade #11: Valencia 2001-04 | date = 29 January 2010 | url = http://www.zonalmarking.net/2010/01/29/teams-of-the-decade-11-valencia-2001-04/ | accessdate = 28 Temmuz 2013 | publisher = zonalmarking.net | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191107183750/http://www.zonalmarking.net/2010/01/29/teams-of-the-decade-11-valencia-2001-04/ | arşivtarihi = 7 Kasım 2019}}</ref>
{{Quote box
=== Defansif oyun kurucu ===
[[Dosya:Andrea Pirlo Juventus.jpg|thumb|left|İtalyan defansif oyun kurucu [[Andrea Pirlo]], pas yaparken.]]
'''[[Oyun kurucu#Defansif oyun kurucu|Defansif oyun kurucu]]''', top kapma gibi savunma becerilerinden ziyade pas gibi top becerilerinde uzmanlaşmış bir orta saha futbolcusudur.<ref name=revive>{{CiteWeb kaynağı web| url = https://www.theguardian.com/football/blog/2012/mar/19/paul-scholes-xavi-andrea-pirlo-playmaker | title = Paul Scholes, Xavi and Andrea Pirlo revive the deep-lying playmaker | date = 19 Mart 2012 | accessdate = 1 Kasım 2014 | website = The Guardian | publisher = | last = Cox | first = Michael | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191107185447/https://www.theguardian.com/football/blog/2012/mar/19/paul-scholes-xavi-andrea-pirlo-playmaker | arşivtarihi = 7 Kasım 2019}}</ref> Bu oyuncu topa sahip olduğunda, diğer oyunculara göre daha uzun veya daha karmaşık paslar atabilir. Takımın oyun temposunu ayarlayabilir, kısa paslarla oyun kurabilir ya da doğrudan kanat oyuncusuna veya [[Forvet (futbol)#Santrafor|santrafora]] uzun pas yapabilir, hatta rakibin defansı ve orta sahasının arasındaki boşlukta bulunan kendi takım arkadaşına pas atabilir.<ref name=revive/><ref>{{Cite book|title = The Football Book|last = Goldblatt|first = David|publisher = Dorling Kindersley|year = 2009|isbn = 978-1405337380|location = |pages = 48}}</ref><ref>{{Cite book|title = Soccer for Dummies|last = Dunmore|first = Thomas|publisher = John Wiley & Sons|year = 2013|isbn = 978-1-118-51066-7|location = |pages = }}</ref> İtalya'da defansif oyun kurucular "regista" olarak bilinirken,<ref>{{citeWeb kaynağı web| url = http://www.football-analysis.com/the-regista-and-the-evolution-of-the-playmaker/ | title = The Regista And the Evolution Of The Playmaker | accessdate = 5 Ocak 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191107185452/http://www.football-analysis.com/the-regista-and-the-evolution-of-the-playmaker/ | arşivtarihi = 7 Kasım 2019}}</ref> Brezilya'da "meia-armador" olarak adlandırılır.<ref name="MTV: Playmaker">{{citeWeb kaynağı web| url = http://www.mtv.com/artists/playmaker/biography/ | title = Playmaker | publisher = MTV | accessdate = 5 Ocak 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150727130801/http://www.mtv.com/artists/playmaker/biography/ | arşivtarihi = 27 Temmuz 2015}}</ref>
Yazar [[Jonathan Wilson (yazar)|Jonathan Wilson]], [[Xabi Alonso]]'nun rolünü şöyle açıklamıştır: "her ne kadar top kapma yeteneğine sahip olsa da, o topun hareketli kalmasına odaklandı, bazen de hücumun yönünü değiştirmek için kanatlara uzun top attı."<ref name="WilsonHolding13"/>
== Ofansif orta saha ==
'''Ofansif orta saha''', genelde orta sahanın ilerisinde, merkezî orta saha ve forvetler arasında konumlanan ve esasen hücumcu bir rolü olan orta saha oyuncusudur.<ref name="Talk">{{citeWeb kaynağı web| url = http://www.talkfootball.co.uk/guides/positions_in_football.html | title = Positions in football | publisher = talkfootball.co.uk | accessdate = 21 Haziran 2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20180328062045/http://www.talkfootball.co.uk:80/guides/positions_in_football.html | arşivtarihi = 28 Mart 2018}}</ref>
Bazı ofansif orta saha oyuncularına ''[[Orta saha#Ofansif orta saha|trequartisti]]'' veya ''fantasisti'' ({{lang|it|dörtte üçlük uzman}}, yani forvetler ve orta saha arasındaki [[Oyun kurucu#Gelişmiş oyun kurucu|oyun kurucu]]) denir. Bunlar genellikle mobil ve top yeteneği olan oyunculardır. Usta dokunuşları, vizyonu, uzun mesafeden şut çekebilme ve pas atabilme özelliklerine sahiptir. Bununla birlikte, tüm ofansif orta sahalar trequartistas değildir. Bazıları dikey oyunu benimseyen ve esas olarak oyunu birbirine bağlayan, topu tutan veya son pası sağlayan [[Forvet (futbol)#İkinci forvet|ikinci forvettir]].<ref name=number10>{{citeWeb kaynağı web| url = http://www.robertomancini.com/en/carriera-2/the-number-10.html | title = The Number 10 | publisher = RobertoMancini.com | accessdate = 13 Temmuz 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171219143748/http://www.robertomancini.com:80/en/carriera-2/the-number-10.html | arşivtarihi = 19 Aralık 2017}}</ref>
Ofansif orta sahalar Bulunduğu alanın yönüne göre ''sol''''', '''''sağ'' veya ''merkezî ofansif orta saha'' rollerinde bulunabilirler. Ancak en önemlisi forvetin gerisinde kalmasıdır. Merkezî ofansif orta saha, ''[[oyun kurucu]]'' veya ''on numara'' (10 numaralı forma ile bu pozisyon arasındaki ilişki nedeniyle) olarak adlandırılabilir.<ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = https://www.theguardian.com/sport/blog/2010/aug/18/what-is-a-playmakers-role-in-modern-game | title = The Question: What is a playmaker's role in the modern game? | date = 18 Ağustos 2010 | accessdate = 1 Aralık 2014 | website = TheGuardian.com | publisher = | last = Wilson | first = Jonathan | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191016123225/https://www.theguardian.com/sport/blog/2010/aug/18/what-is-a-playmakers-role-in-modern-game | arşivtarihi = 16 Ekim 2019}}</ref><ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = http://www.zonalmarking.net/2010/03/26/trequartista-engance-classic-no-10sstruggle/ | title = How the 2000s changed tactics #2: Classic Number 10s struggle | date = 26 Mart 2010 | accessdate = 1 Aralık 2014 | website = ZonalMarking.net | publisher = | last = Cox | first = Michael | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190408182809/http://www.zonalmarking.net/2010/03/26/trequartista-engance-classic-no-10sstruggle/ | arşivtarihi = 8 Nisan 2019}}</ref> Ofansif orta saha, iyi bir pas yeteneğine, oyun görüşüne, uzun şut atabilme ve top sürme becerilerine sahip olmalıdır.
=== Gelişmiş oyun kurucu ===
Oyun kurucu orta sahaların ana görevi, üst düzey vizyon ve teknik becerisini kullanarak yaptığı [[Orta (futbol)|ortalar]], ara pasları ve kafa ile takım arkadaşlarına top indirmelerle [[Asist (futbol)|iyi bir şut ve gol fırsatları]] oluşturmaktır. Bir takım arkadaşıyla [[verkaç]] yaparak veya top sürerek kendilerine şut pozisyonları çıkarabilirler. Ofansif orta saha oyuncuları, takım arkadaşından gelen pası kullanarak rakibin ceza sahasına girebilir.<ref name="ExpertFootball1" />
[[Oyun kurucu#Gelişmiş oyun kurucu|Gelişmiş oyun kurucu]] gibi ofansif orta sahalar, genellikle takımının yıldız oyuncusu konumunda düzenli olarak oynayan ve 10 numaralı formayı giyen futbolculardır. Bu nedenle, bir takımda genellikle ofansif orta saha oyuncusuna serbest dolaşması için izin verilir ve durumun getirdiği şekilde atak oluşturması sağlanır. Bunu sağlayan popüler dizilişlerden birisi olan 4-4-2 "baklava" (veya 4-1-2-1-2) dizilişinde geleneksel merkezî orta saha ikilisi yerine ofansif ve defansif orta sahalar kullanılır. İtalya'da "''fantasista''" veya "''trequartista''",<ref name=number10/> Brezilya'da "''meia atacante''" olarak adlandırılan ofansif oyun kurucu,<ref name="MTV: Playmaker"/> Arjantin ve [[Uruguay]]'da "''enganche'' olarak bilinir."<ref>{{citeWeb kaynağı web| title = Tactics: the changing role of the playmaker | url = http://www.worldsoccer.com/features/tactics-the-changing-role-of-the-playmaker | accessdate = 5 Ocak 2015 | arşivengelli = evet}}</ref>
=== Sahte ofansif orta saha ===
Sahte ofansif orta saha terimi, [[İtalya'da futbol|İtalyan futbolunda]] 4-3-1-2 dizilişinde ofansif orta saha olarak görünen, ancak sonunda orta sahaya dönen, rakip oyuncuları kendisine çekip takım arkadaşlarının koşabileceği boş alanlar oluşturan oyuncuları tanımlamak için kullanılır. Sahte ofansif orta saha oyuncusu, nihayetinde merkezî bir orta saha rolüne oturacak ve [[Oyun kurucu#Defansif oyun kurucu|defansif oyun kurucu]] olarak işlev görecektir. Sahte ofansif oyun kurucu bu nedenle, genellikle iyi bir görüş açısı, teknik, hareketlenme, pas kabiliyeti ve uzun mesafeden şut çekebilme yeteneğine sahip olan taktiksel olarak zeki bir oyuncudur. Ayrıca oyunu okuyabilen ve takıma savunmada yardımcı olan çalışkan bir oyuncu olması gerekir.<ref name="Horncastle: Riccardo Montolivo straddles both sides of the Germany/Italy divide">{{citeWeb kaynağı web| url = http://blogs.thescore.com/counterattack/2012/06/28/horncastle-riccardo-montolivo-straddles-both-sides-of-the-germanyitaly-divide/ | title = Horncastle: Riccardo Montolivo straddles both sides of the Germany/Italy divide | publisher = The Score | author = James Horncastle | accessdate = 20 Ağustos 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140821071204/http://blogs.thescore.com/counterattack/2012/06/28/horncastle-riccardo-montolivo-straddles-both-sides-of-the-germanyitaly-divide/ | arşivtarihi = 21 Ağustos 2014}}</ref>
== {{anchor|Sahte 10}} "Sahte 10" veya "forvet arkası" ==
"Sahte 10" veya "forvet arkası",<ref>{{citeWeb webkaynağı | url = http://www.zonalmarking.net/2010/12/03/introducing-the-central-winger/ | title = Introducing…the central winger? | publisher = zonalmarking.net | date = 3 Aralık 2010 | accessdate = 27 Ağustos 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191107203917/http://www.zonalmarking.net/2010/12/03/introducing-the-central-winger/ | arşivtarihi = 7 Kasım 2019}}</ref> sahte ofansif orta sahadan farklı bir orta saha tipidir. Sahanın ortasında forvetin arkasında duran geleneksel bir oyun kurucunun aksine sahte 10'un amacı "[[Forvet (futbol)#Sahte 9|Sahte 9]]"da da olduğu gibi topa sahipken kanat oyuncuları ve beklerin topla geniş oyuna hakim olmasına yardımcı olmaktır. Bu, rakip orta saha oyuncuları için iki sorunu getirmektedir: ya sahte 10'un oynamasına izin verirler ve kanatlarla bekler geniş oyunda üçe iki oyuncu avantajı oluşturur; ya da sahte 10'u takip ederler, ancak kanat oyuncuları için veya orta sahaların geçmesi için sahanın ortasını boş bırakır. Sahte 10'lar genellikle sahanın ortasında oynaması söylenen geleneksel kanatlardır ve doğal oyun oynama biçimleri onları geniş oyuna iter ve takım arkadaşlarına top kazanımı sağlarlar. Bazen sahte-10, genellikle 4-3-3 veya 4-2-3-1 görünümlü 4-6-0 dizilişinde kullanılan sahte-9 ile birlikte farklı bir şekilde de işlev görebilir. Diğer forvetler veya sahte-9'lar savunmacıları sahte-10'dan kendisine doğru çekerek sahanın ortasında bir boşluk oluşturur ve sahte-10 daha sonra bu boş alanı kullanıp bir kez daha yerinden çıkarak savunmacıları şaşırtır. Bu şekilde sahte-10 hücumda top sürerek ilerler veya sahte 9'lardan ara pası alarak gol atma fırsatı oluştururlar veya gol atma fırsatı yakalarlar.<ref name="The False-10">{{citeWeb kaynağı web| url = http://www.tomwfootball.com/2010/06/16/world-cup-tactics-after-the-false-nine-the-false-10/ | title = The False-10 | accessdate = 16 Haziran 2012 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171111005139/http://www.tomwfootball.com:80/2010/06/16/world-cup-tactics-after-the-false-nine-the-false-10/ | arşivtarihi = 11 Kasım 2017}}</ref>
== Kanat ==
Modern futbolda açık veya kanat futbolcusu terimleri, sahanın sol ya da sağ tarafında oynayan, savunma yapmayan oyuncuları ifade eder. Bu terimler, sağ ve sol orta sahalar, sağ ve sol ofansif orta sahalar ve sağ ve sol [[Forvet (futbol)|forvetler]] için geçerli olabilir.<ref name=":1" /> [[Defans (futbol)#Kanat-bek|Kanat-bek]] ve [[Defans (futbol)#Bek|bekler]] genellikle kanat oyuncusu olarak adlandırılmaz.
19. yüzyılın sonlarında popüler olan [[Diziliş (futbol)#2.E2.80.933.E2.80.935 .28Pyramid.29|2-3-5]] dizilişinde kanat oyuncuları çoğunlukla sahanın taç çizgilerine yakın kalmıştır ve onlardan takımın [[Forvet (futbol)#İç forvet|iç forvet]] ve [[Forvet (futbol)#Santrafor|santraforlarına]] orta açılması beklenmiştir.<ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = http://www.fl125.co.uk/features/feature-articles/tactics | title = It's a Simple Game | date = 2013 | accessdate = 1 Aralık 2014 | website = Football League 125 | publisher = | last = Wilson | first = Jonathan | arşivurl = http://web.archive.org/web/20180405073009/http://www.fl125.co.uk:80/features/feature-articles/tactics | arşivtarihi = 5 Nisan 2018}}</ref> Geleneksel olarak kanat oyuncuları, tamamen ataklarda yer alıyordu ve onlardan savunma yapması beklenmiyordu. Bu durum 1960'larda değişmeye başladı. [[1966 FIFA Dünya Kupası|1966 Dünya Kupası]]'nda [[İngiltere millî futbol takımı|İngiltere]] [[Menajer (futbol)|teknik direktörü]] [[Alf Ramsey]], çeyrek finalden sonra kanat oyuncuları seçmedi. Bu takım, "Kanatsız Harikaları" olarak biliniyordu ve modern 4-4-2 dizilişinin oluşumuna yol gösterdi.<ref>{{cite web|last=Galvin |first=Robert |title=Sir Alf Ramsey |url=http://www.nationalfootballmuseum.com/pages/fame/Inductees/siralframsey.htm |publisher=National Football Museum |accessdate=11 Temmuz 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110606014343/http://www.nationalfootballmuseum.com/pages/fame/Inductees/siralframsey.htm |archivedate=6 Haziran 2011}}</ref><ref name="FIFA">{{citeWeb kaynağı web| url = https://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament=107/edition=248388/news/newsid=103183.html | title = Chelsea prayers fly to the wings | date = 5 Mart 2006 | publisher = FIFA | accessdate = 25 Haziran 2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20131024161128/http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament=107/edition=248388/news/newsid=103183.html | arşivtarihi = 24 Ekim 2013}}</ref>
Bu, çoğu modern kanat oyuncusunun beklere defansta yardım etmesi ve topu geri almak geri dönmelerinin yanında, santrafor ve forvetlere orta açmaları nedeniyle daha zorlu bir role sahip olmasını sağlamıştır.<ref name="BBCsport2" /> Bazı forvetler, yalnız bir forvetin arkasındaki kanat oyuncusu olarak çalışabilir. Üç kişilik bir orta sahada, uzman kanat oyuncuları bazen merkezî orta saha oyuncusu veya oyun kurucu ile birlikte kanatlardan aşağıya yerleştirilir.
[[Defans (futbol)#Kanat bek|Kanat bekin]] rolü ise daha talepkârdır. Bu oyuncunun hem savunmaya hem de atağa katkı yapması beklenir.<ref name="BBCsport4">{{citeWeb kaynağı web| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197076.stm | title = Positions guide: Wing-back | publisher = BBC Sport | accessdate = 21 Haziran 2008 | date = 1 Eylül 2005 | location = Londra | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170908235635/http://news.bbc.co.uk:80/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197076.stm | arşivtarihi = 8 Eylül 2017}}</ref> Kanat oyuncusunun rolü forvet veya orta saha olarak sınıflandırıldığından, bu rol defans ile orta saha oyuncusu arasındaki rolü bulanıklaştırır.
[[Dosya:396px-Boisko PositionsWMidfield.PNG|thumb|right|Açıkta oynayan oyuncular kırmızı ile gösterilirken, daha gerideki "kanat oyuncuları" (merkezî orta sahasının kanadı) mavi ile gösterilmiştir.]]
Açık olarak adlandırılan oyuncu, taç çizgisine yakın konumlandırılan ofansif orta sahadır.<ref name="BBCsport2">{{citeWeb kaynağı web| url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197228.stm | title = Positions guide: Wide midfield | publisher = BBC Sport | accessdate = 21 Haziran 2008 | date = 1 Eylül 2005 | location = Londra | arşivurl = http://web.archive.org/web/20060921223945/http://news.bbc.co.uk:80/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197228.stm | arşivtarihi = 21 Eylül 2006}}</ref> [[Stanley Matthews]] ve [[Jimmy Johnstone]] gibi kanat oyuncuları geleneksel W şeklindeki dizilişlerde "[[Forvet (futbol)#Dış forvet|sağ dış]]" veya "[[Forvet (futbol)#Dış forvet|sol dış]]" olarak sınıflandırılmış, ancak son 40 yılda taktikler geliştikçe kanat oyuncuları daha derinlerde yer almaya başladı ve günümüzde orta sahanın bir parçası olarak sınıflandırılmaya başladı. Kanat oyuncuları genellikle 4-4-2 ve 4-5-1 dizilişlerinde (takım hücum sırasında 4-2-4 ve 4-3-3 dizilişlerine geçme eğiliminde) yer almaktadır.
Kanat oyuncusunun sorumlulukları şunlardır:
Geleneksel çizginin yakınında orta açmadan önce rakibin [[Defans (futbol)#Bek|bekini]] kanattan dışarı ve aşağı çekmek yerine, bir kanat oyuncusunu sahanın karşı tarafına yerleştirmek, onun [[ceza sahası]]nı kestirebilmesini sağlar, savunma oyuncuları arasından pas atmaya veya güçlü ayağını kullanarak şut çekmeye olanak sağlar.<ref>{{cite news|last1=Wilson|first1=Jonathan|title=The Question: Why are so many wingers playing on the 'wrong' wings?|url=https://www.theguardian.com/sport/blog/2010/mar/24/the-question-inside-out-wingers|accessdate=15 Ekim 2015|work=The Guardian|date=24 Mart 2010}}</ref> Bu ofansif taktik, geleneksel kanat oyuncularına oyun kurucu ve golcü olarak hareket kabiliyetini artırması sebebiyle modern oyunda ün kazandı.<ref>{{cite news|last1=Singh|first1=Amit|title=Positional Analysis: What Has Happened To All The Wingers?|url=http://www.just-football.com/2012/06/positional-analysis-what-has-happened-decline-of-traditional-wingers/|publisher=Just-Football.com|date=21 Haziran 2012}}</ref> Bu şekilde [[US Sassuolo Calcio|Sassuolo]]'dan sol ayaklı [[Domenico Berardi]] sağ açıkta oynarak kariyerindeki 30 gole [[Serie A|Serie A futbolunun]] son yarım asrında herhangi bir oyuncudan daha hızlı şekilde ulaştı.<ref>{{cite news|last1=Newman|first1=Blair|title=The young players who could rejuvenate Antonio Conte's Italy at Euro 2016|url=https://www.theguardian.com/football/2015/sep/08/young-players-revive-antonio-conte-italy-euro-2016|accessdate=29 Ekim 2015|work=The Guardian|date=8 Eylül 2015}}</ref> Ters kanatlar, bekleri zayıf tarafına itmekle kalmaz, aynı zamanda forvetler diğer takımı daha derin savunmaya zorlar ve [[Defans (futbol)#Kanat bek|kanat bekler]] gole doğru ilerleyerek daha fazla skor şansı oluşturur.<ref>{{cite news|last1=Goodman|first1=Mike L.|title=How to Watch the World Cup Like a True Soccer Nerd|url=http://grantland.com/features/how-to-watch-the-world-cup-like-a-true-soccer-nerd/|accessdate=15 Ekim 2015|publisher=Grantland|date=6 Haziran 2014}}</ref>
Bu taktiğe uygun oynayan oyuncular arasında [[Lionel Messi]] ve [[Gareth Bale]] gibi oyuncuların yanı sıra [[Amerika Birleşik Devletleri kadın millî futbol takımı|ABD kadın millî futbol takımı]] oyuncusu [[Megan Rapinoe]] da bulunur.<ref>{{cite news|title=11 Questions with Megan Rapinoe|url=http://www.ussoccer.com/stories/2014/03/17/13/36/11-questions-with-megan-rapinoe|publisher=www.ussoccer.com|date=22 Eylül 2009|format=Interview}}</ref> [[Real Madrid CF|Real Madrid]] gibi kulüpler bu nedenle oyuncuları daha çok ters kanatta oynatır: Real Madrid teknik direktörüyken [[José Mourinho]]'nun [[Ángel Di María]]'yı sağda, [[Cristiano Ronaldo]]'yu solda oynatması, [[FC Bayern Munich|Bayern Münih]] teknik direktörüyken [[Jupp Heynckes]]'in sol ayaklı [[Arjen Robben]]'i sağda, sağ ayaklı [[Franck Ribéry]]'yi solda oynatması.<ref>{{citeWeb kaynağı web| last1 = Koch | first1 = Ben | title = Tactics Tuesday: Natural vs. Inverted Wingers | url = http://www.futbolforgringos.com/tactics-tuesday-natural-vs-inverted-wingers/ | website = Fútbol for Gringos | accessdate = 29 Ekim 2015 | date = 1 Şubat 2011 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20191107234448/http://www.futbolforgringos.com/tactics-tuesday-natural-vs-inverted-wingers/ | arşivtarihi = 7 Kasım 2019}}</ref> Her iki kanatta da oynayabilmenin önde gelen uygulayıcılarından biri, bu esnekliği kazandıran Alman kanat oyuncusu [[Jürgen Grabowski]]'dir. Bu, Almanya'nın [[1970 FIFA Dünya Kupası|1970 Dünya Kupası]]'nda üçüncü olmasını ve [[1974 FIFA Dünya Kupası|1974 Dünya Kupası]]'nı almasını sağlamıştır.
== Ayrıca bakınız ==
| 