İstanbul: Revizyonlar arasındaki fark

 

=== Bizantion ===

[[Gaius Plinius Secundus|Plinius]]'un aktarımına göre şehri bilinen en eski adı ''Ligos'' ({{Dil|grc|Λύγκος|dil_adı=e}}) olmakla birlikte bu konuda detaylı bilgi yoktur.<ref>{{kitap kaynağı|ad=Veli|soyadı=Sevin|başlık=Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası I|yıl=2016|sayfa=24|yayıncı=Türk Tarih Kurumu Yayınları|yer=Ankara|isbn=9789751609847|basım=4}}</ref> Sonraları şehir ''[[Bizantion]]'' ([[Yunanca]]: ''Βυζάντιον'') adını almıştır. MÖ 667'de [[Antik Yunanistan]]'daki [[Megara]] [[şehir devleti]]nden gelen [[Dorlar|Dor]] asıllı [[Yunanlar|Yunan]] yerleşimciler bugünkü İstanbul üzerinde bir koloni kurdu ve yeni koloniye kralları [[Byzas]] veya Byzantas’ın (Yunanca: Βύζας veya Βύζαντας) şerefine ''Byzantion'' adını verdiler.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Georgacas, Demetrius John |yıl=1947 |başlık=The Names of Constantinople |journal=Transactions and Proceedings of the American Philological Association |cilt=78 |sayfalar=347–67 |doi=10.2307/283503 |url=http://jstor.org/stable/283503 |yayıncı=The Johns Hopkins University Press }}</ref><ref>{{harvnb|Evans|2000|p=16}}</ref>

 

 

=== Konstantinopolis ===

Ancak 337 yılında İmparator I. Konstantin'in ölümüyle kentin adı, onun şerefine "Konstantin’in kenti" anlamına gelen ''[[Konstantinopolis]]'e'' (Yunanca: ''Κωνσταντινούπολις'', ''Kōnstantinoúpolis'', Latinceleştirilmiş:''Constantinopolis'') çevrildi. ''Konstantinopolis'', [[Bizans İmparatorluğu]] boyunca kentin resmi adı olarak kaldı. Ama ''Konstantinopolis'', kentin yerlileri tarafından sadece Yunanca "kent" anlamına gelen (''[[Polis (şehir)|Πόλις]]'', ''Polis'') olarak anılırdı.<ref>[http://www.mmdtkw.org/VConstantinople.html Constantinople, Thomas K. Wukitsch, B.A., M.S]</ref>

 

İstanbul'un tarihi üç yüz bin yıl önceye kadar uzanmaktadır. Küçükçekmece Gölü kenarında bulunan [[Yarımburgaz Mağarası]]nda yapılan kazılarda insan kültürüne ait ilk izlere rastlandı.<ref>[http://www.istanbulburda.com/Yarimburgaz-Magaralari-16571 Yarımburgaz Mağarası kazıları] 1 Nisan 2009</ref> Bu dönemde gölün çevresinde Neolitik ve Kalkolitik insanların yaşadığı sanılmaktadır. Çeşitli dönemlerde yapılan kazılarda, Dudullu yakınlarında Alt Paleolitik Çağ'a, Ağaçlı yakınlarında ise, Orta Paleolitik Çağ ile Üst Paleolitik Çağ'a özgü aletlere rastlandı.<ref>[http://harika.istanbul.gov.tr/Default.aspx?pid=293 İstanbul'un Tarihçesi, harika.istanbul.gov.tr] 2009-07-28 tarihinde erişildi.</ref>

 

[[Dosya:Galata tower and Golden Horn from Eminonu.jpg|sağ|thumb|170px|İstanbul'un en önemli tarihi yapılarından [[Galata Kulesi]], 2010]]2008 yılında [[İstanbul metrosu]] için yapılan [[Marmaray]] tüp geçidi kazıları sırasında [[Cilalı Taş Devri]]'nin sürdüğü MÖ 6500'lü yıllara ait kalıntılara rastlanan şehrin,<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7820924.stm BBC: "Istanbul's ancient past unearthed"] Published on January 10, 2009. Retrieved on January 11, 2009.</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/gundem/10027341.asp?gid=229&sz=32429 | başlık = Hürriyet: Bu keşif tarihi değiştirir (2 October 2008) | erişimtarihi =28 Mayıs 2009| yayımcı = Hurriyet.com.tr | tarih =23 Mayıs 2009| arşivurl = http://web.archive.org/web/20150901051312/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/10027341.asp?gid=229&sz=32429 | arşivtarihi = 1 Eylül 2015}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://fotogaleri.hurriyet.com.tr/galeridetay.aspx?cid=16504&rid=2 | başlık = Hürriyet: Photos from the Neolithic site, circa 6500 BC | erişimtarihi =28 Mayıs 2009| yayımcı = Fotogaleri.hurriyet.com.tr | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151118065613/http://fotogaleri.hurriyet.com.tr/galeridetay.aspx?cid=16504&rid=2 | arşivtarihi = 18 Kasım 2015}}</ref> Anadolu Yakası'ndaki Fikirtepe'de yapılan kazılarda ise [[Bakır Çağı]]'nın sürdüğü MÖ 5500-3500 yıllarına ait kalıntılar bulundu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://kultur.gov.tr/EN/BelgeGoster.aspx?17A16AE30572D313A79D6F5E6C1B43FF6169B43EA8C08474 | başlık = Cultural Details of Istanbul | erişimtarihi =2 Ekim 2007| yayımcı = Republic of Turkey, Minister of Culture and Tourism | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140706134842/http://kultur.gov.tr/EN/BelgeGoster.aspx?17A16AE30572D313A79D6F5E6C1B43FF6169B43EA8C08474 | arşivtarihi = 6 Temmuz 2014}}</ref> Bunun yanında [[Kadıköy]]'de [[Fenike]]lilere ait kalıntılar bulundu. [[Traklar]], kentin yakınlarına MÖ 13. yüzyıl ve 11. yüzyıllarda ''Semistra'' kentini kurdu.<ref name=cathenc>{{Ansiklopedi kaynağı|soyadı=Vailhé|ad= S.|encyclopedia=Catholic Encyclopedia|başlık=Constantinople|url=http://www.newadvent.org/cathen/04301a.htm|erişimtarihi=12 Eylül 2007|yıl=1908|yayıncı=Robert Appleton Company|cilt=4|location=New York}}</ref> Kral [[Lygos]] zamanında [[Sarayburnu]]'na, bugünkü [[Topkapı Sarayı]]'nın bulunduğu yerde bir [[Akropolis]] kuruldu. MÖ 685'te [[Megara]]'dan gelen [[Yunanlar]] burada bir koloni kurdu, Kral Byzas'ın hükümsürdüğü MÖ 667 yılında ise [[Byzantion]] kuruldu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.logoi.com/notes/history_of_constantinople.html | başlık = The Early History of Constantinople | erişimtarihi =12 Temmuz 2008| arşivurl = http://web.archive.org/web/20151118065632/http://www.logoi.com/notes/history_of_constantinople.html | arşivtarihi = 18 Kasım 2015}}</ref> Kente [[Roma İmparatorluğu]] hakim olunca, kentin adı [[Septimius Severus]] tarafından kısa süreliğine oğlunun adı ''Augusta Antonina'' kondu,<ref>{{Kitap kaynağı

| başlık = İstanbul

 

=== Bizans İmparatorluğu dönemi ===

[[Dosya:DSC03832 Istanbul - Aya Sophia - Foto G. Dall'Orto 24-5-2006.jpg|sol|thumb|170px|Bizans Dönemi'nin en önemli eserlerinden [[Ayasofya]], 2004]]

Bu dönem 324-1453 yılları arasını kapsadı. I. Konstantinus şehri ele geçirip Roma İmparatorluğu'nun başkenti yaptıktan sonra, şehir ayrıca Roma'nın doğusunun yönetim merkezi oldu. Romalı nüfusu bu dönemde, Romalı soyluların göçü de dahil olmak üzere önemli boyutta arttı. Bu dönemde; yeni bir mimari yapıyla şehir oldukça genişledi. 100.000 kişilik bir hipodromun ([[Sultanahmet Meydanı]]) yanı sıra, limanlar ve su tesisleri yapıldı.