Paul Feyerabend: Revizyonlar arasındaki fark

{{Kaynaksız}}

{{Filozof bilgi kutusu

| adı = Paul Feyerabend

|doğum_adı =

| doğum_tarihi = {{doğum tarihi|1924|01|13}}

| ölüm_yeri = [[Vaud]], [[İsviçre]]

| ölüm_sebebi = [[Beyin tümörü]]

|imza_alt =

}}

 

== Biyografisi ==

Paul Feyerabend, [[1946]] yılında Viyana'da [[tarih]], [[sosyoloji]], [[fizik]], [[gökbilim]] ve [[matematik]] okumaya başladı. [[Viyana Çevresi]] grubuna ait filozof ve bilim felsefecisi [[Victor Kraft]]'ın yanında felsefe doktora sınavını verdikten sonra, [[British Consul]]'dan burs kazandı ve [[Londra]]'ya gitti. Burada, [[Ludwig Wittgenstein]]'ın yanında asistan olarak çalışmaya başlamayı istiyordu. Bu zaman içinde Wittgenstein'ın ölmesi sonucunda Feyerabend, Karl Popper'ın yanında göreve başlamaya karar verdi. Feyerabend ve Popper arasındaki ''sevgi-nefret ilişkisi'' böylece temellendi. Feyerabend'in çoğu eseri, esas bakımdan açık ya da örtük olarak hocası Popper'ın eleştirisini içermektedir. [[1955]] ve [[1990]] yılları arasında [[Berkeley, Kaliforniya|Berkeley]], [[Hamburg]], [[Auckland]], [[Kassel]], [[New Haven, Connecticut|New Haven]], [[Londra]], [[Berlin]] gibi birçok yerde bulundu, aynı zaman içinde Berkeley ve Zürih'teki Teknik Üniversite'de profesörlük yaptı. 1990'da her ikisinden birden emekliye ayrıldı. Feyerabend, [[Thomas Kuhn]] ile birlikte esas olarak sosyolojik bilgi yönelimli görelikçi bilim felsefesinin savunucularından birisidir. Yalnız Kuhn'dan daha farklı olarak Feyerabend, mantıksal tutarlılık bakımından teorik iddialarını daha fazla sonuna kadar götürmekte ısrar eder ve bu nedenle daha fazla tartışmalı bir konumda bulunur.

 

 

Feyerabend, "Akla Veda" diyen öncü isimlerden biridir. Aklı tek ve bütünsel bir nitelik, onun yönteminin de tek bir yol izlediği fikri Feyerabend'in karşısına aldığı bir görüştür. Bunun yanı sıra bilimsel kuramlara ve yönteme tanınan ayrıcalığa da itiraz eder. En önemli metinlerinden birinin adı "Yönteme Hayır"dır. Bilimsel kuramlar tarihsel olarak görecelidirler ve bilgi bakımından diğer kaynaklardan üstün ya da ayrıcalıklı bir konuma sahip olamazlar. Feyerabend'in geç dönem yazıları, bir anlamda, Popper'in [[eleştirel rasyonalizm]]inin geçersizliğini göstermek üzerine kuruludur. [[Ahmet İnam]], Feyerabend'in bilime yönelik anarşist girişimini şöyle değerlendiriyor;

Feyerabend'in en keskin ifadesi olan "Her şey uyar" (Anything goes) sözü, onun bilimi, din ya da sanat ile aynı noktada ya da onlarla birlikte, mümkün olan bilgi olanaklarından biri olarak ele almasının bir sonucu şeklinde ortaya çıkar. [[Bilim]], [[din]], [[sanat]] bunların her biri bilgi edinmenin farklı yollarıdır, birbirlerinden daha ''üstün'' ya da ''öncelikli'' ya da ''ayrıcalıklı'' değillerdir. Gerçekliğe ulaşmanın farklı yollarıdır bunlar. Birbirleriyle ölçülebilir ya da kıyaslanabilir değillerdir. Tek bir yönteme indirgenemezler. Buradan Feyerabend ve Kuhn "[[Eş-ölçülemezlik]]" sorununa gelirler. Bu kavram özellikle Kuhn'a ait görünmektedir; yalnız Kuhn bu meseleyi bilim içi farklı kuramların eş-ölçülemezliği bağlamında değerlendirirken, Feyarabend daha ileri giderek bilimin kendisinin öteki bilgi kaynaklarıyla eş-ölçülemezliği meselesi olarak ele almıştır.

 

::" O zamanlar, hatta daha da yenilerde, çağcıl bilimin yükselişiyle yirminci yüzyıldaki gözden geçirilişi sırasında, Bayan Us, araştırmanın güzel, yardımsever ancak zaman zaman fazlasıyla koruyucu olabilen tanrıçasıydı. Bugün onun felsefi koruyucuları (ya da pezevenkleri mi demeliyim?) Bu tanrıçayı 'olgun', yani geveze fakat dişleri dökülmüş bir kadına çevirdiler."

 

 

== Kitapları ==

== Dış bağlantılar ==

* [http://www.felsefeekibi.com/site/default.asp?PG=1129 Ahmet İnam'ın Yönteme Hayır'a sunuş yazısından]

 

== Kaynakça ==

 

{{DEFAULTSORT:Feyerabend, Paul Karl}}

[[Kategori:1924 doğumlular]]

[[Kategori:1994 yılında ölenler]]

[[Kategori:Beyin tümöründen ölenler]]