Telovani Kutsal Haç Kilisesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
7. satır:
| mimari_tür = Trikonkhos
}}
'''Telovani Kutsal Haç Kilisesi''' ([[Gürcüce]]: თელოვნის ჯვარპატიოსნის ეკლესია) Doğu [[Gürcistan]]'ın [[Mtsheta-Mtianeti]] bölgesindeki [[Mtsheta (topluluk)|Mtsheta]] belediyesinde konumlanmış bir 8-9. yüzyıl [[Gürcü Ortodoks Kilisesi|Gürcü Ortodoks]] kilisesidir. Kubbeli trikonç tasarımına sahip kilisenin sığınağının her iki tarafında pastoforium bulunmaktadır. İç kısımda, [[Kutsal Mendil]]'in en eski Gürcü tasvirlerinden biri de dahil olmak üzere, ağır hasarlı duvar resimleri bulunmaktadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.<ref>{{Web kaynağı | titlebaşlık = List of Immovable Cultural Monuments | url = https://www.heritagesites.ge/uploads/files/5cd556eed8919.pdf | yayıncı = National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia | erişimtarihi = 25 JulyTemmuz 2019 | languagedil = ka | arşivurl = http://web.archive.org/web/20190512185057/https://www.heritagesites.ge/uploads/files/5cd556eed8919.pdf | arşivtarihi = 12 Mayıs 2019}}</ref>
 
== Planı ==
Kutsal Haç kilisesi (Cvarpatiosani), Mtsheta Belediyesindeki Ksovrisi köyünün yaklaşık 3&nbsp;km doğusunda, günümüzde terk edilmiş Telovani yerleşim bölgesindedir.<ref name="sza">{{Kitap kaynağı |editor1-last=Dolidze |editor1-first=V |editor2editör2-lastsoyadı=Kintsurashvili |editor2editör2-firstad=S |editor3-last=Sidamonidze |editor3-first=U |editor4-last=Tskitishvili|editor4-first=G |script-title=ka:საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 5 |trans-title=Historical and cultural monuments of Georgia: Summa, vol. 5 |datetarih=1990 |yayıncı=Metsniereba |location=Tbilisi |pagessayfalar=316-318 |languagedil=ka}}</ref>
 
Trikonkhos planında yapılmış 9,7 × 10,5 m ölçülerindeki yapının, enine kolları sığınak ve batı kolundan daha dar ve alçaktır. Bu özelliği, yapıyı doğu-batı ekseninde biraz daha uzatır. Kilise çoğunlukla kaldırım taşından inşa edilmiştir; yontulmuş kireçtaşı ve traverten bloklar, önemli yapı elemanları ve dekorasyonda kullanılmıştır. Binaya, batı kolundaki dikdörtgen biçimli üç kapıdan erişilebilmektedir. Sığınağın çıkıntılı apsisi, çift apsisli pastoforium ile çevrelenmiştir. Dikdörtgen dikmeden kubbe dairesine geçiş, tonoz bingi aracılığıyla gerçekleştirilir. Kubbenin tamburu sekizgendir, dört pencereyle delinmiş ve dekoratif kemerlerle süslenmiştir. Hem dış, hem de iç duvarlar sıvalanmıştır. Kilise büyük ölçüde onarılmış, ve 18. yüzyılda batı duvarına bir çan kulesi eklenmiştir. Sistematik restorasyon 1952 ve 1954 yılları arasında gerçekleşmiştir.<ref name="sza"/> 2007 yılında tekrar bir restorasyon çalışması yapılmıştır.
 
Kilisenin içi, 9-10. yüzyıldan kalma fresk parçalarına ev sahipliği yapmaktadır. Apsis penceresinin üstünde bulunan, "Tanrı'nın Kutsal Yüzü" olarak etiketlenmiş ve Havarilerle çevrelenmiş [[Kutsal Mendil]] freski de dahil olmak üzere, freskler ağır hasar görmüştür. Abgar Efsanesinden etkilenerek yapıldığı düşünülen fresk, takip eden yüzyıllarda Gürcistan'daki Kutsal Mendil tasvirlerini etkilemiş olabilir.<ref>{{cite journal |last1soyadı1=Skhirtladze |first1ad1=Zaza |titlebaşlık=Under the Sign of the Triumph of Holy Cross: Telovani Church Original Decoration and Its Iconographic Programme |journal=Cahiers archéologiques |datetarih=1999 |volumecilt=47 |pagessayfalar=101-118}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |last1soyadı1=Nicolotti |first1ad1=Andrea |titlebaşlık=From the Mandylion of Edessa to the Shroud of Turin: the metamorphosis and manipulation of a legend |datetarih=2014 |yayıncı=Brill |isbn=9789004278523}}</ref>
 
== Kaynakça ==