Galileo Galilei: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
TAHIR321 (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Otomatik metin değiştirme (-mahkum +mahkûm)
28. satır:
'''Galileo Galilei''' (15 Şubat 1564 - 8 Ocak 1642), İtalyan [[astronom]], [[fizikçi]], [[mühendis]], [[filozof]] ve [[matematikçi]]. Rönesans'ın bilimsel devrimine büyük katkıda bulunan bilim insanına “gözlemsel astronominin babası”, “modern fiziğin babası” ve “bilimin babası” gibi isimler takılmıştır. Gözlemsel astronomiye katkılarının arasında [[Venüs]]'ün evrelerinin teleskobik kanıtı, [[Jüpiter]]'in en büyük dört uydusunun keşfi (Galileo'nun uyduları adı verilmiştir), güneş lekelerinin gözlemi analizi bulunmaktadır. Galileo ayrıca uygulamalı bilim ve teknoloji alanında da çalışmış ve geliştirilmiş bir askeri pusula gibi başka aletler icat etmiştir.
 
Galileo'nun güneş merkezciliği ve [[Kopernik]]çiliği yaşadığı dönemde daha çok dünya merkezcilik ve Tycho sistemi yaygın olduğu için tartışma konusu olmuştur. Astronomlar ona sık sık karşı çıkmış ve güneş merkezli bir sistemin yıldızsal paralaks gözlemlenmediği için mümkün olmadığını savunmuşlardır. Bu konu 1615 yılında [[Roma]] [[engizisyon]]u tarafından soruşturulmuştur ve bunun yalnızca bir olasılık olduğu sonucuna varılmıştır. Galileo daha sonrasında "İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog" kitabında bu görüşünü savunmuştur. Kitabın Papa 8. Urban'a ve Cizvitler'e bir saldırı niteliğinde olduğu düşünülmüş ve Galileo itibar kaybetmiştir. Engizisyon tarafından yargılanan Galileo'nun [[dalalet]] suçu işlediğinden şüphelenilmiş ve Galileo hem yazdıklarından caymaya zorlanmış hem de hayatının geri kalanını ev hapsinde geçirmeye mahkummahkûm edilmiştir. Ev hapsindeyken en başarılı çalışmalarından olan ''İki Yeni Bilim''<nowiki/>'i yazmış ve bu kitapta kırk yıl öncesinde yaptığı kinematik ve maddelerin kuvveti ile ilgili çalışmalarına yer vermiştir.
 
== Gençliği ve ailesi ==
66. satır:
Il Saggiatore Galileo'nun bu makaleye cevabı idi.<ref name="the assayer">[[#Reference-Galileo-1960|Galilei (1960)]].</ref> Oldukça yıkıcı olan kitap,<ref name="masterpiece of polemics">[[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, s. 137)]], [[#Reference-Drake-1957|Drake (1957, s. 227)]].</ref> bir polemik edebiyat başyapıtı olarak kabul edilmektedir.<ref name="withering scorn">[[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, ss. 138-142)]].</ref> Sarsi'nin argümanları ağır bir aşağılamaya maruz tutulmuş ve kitap itham edildiği Papa 8. Urban'ı ve genel halkı oldukça mutlu etmiştir.<ref name="assayer success">[[#Reference-Drake-1960|Drake (1960, s. xix)]].</ref> Urban on yıl kadar önce Roma'da Galileo'nun tarafını tutmuştur.<ref>{{Kitap kaynağı |last=Alexander |first=Amir |authorlink=Amir Alexander |title=Infinitesimal: How a Dangerous Mathematical Theory Shaped the Modern World |year=2014 |page=131 |publisher=[[Scientific American]] / [[Farrar, Straus and Giroux]] |isbn=978-0-374-17681-5}}</ref>
 
Galileo'nun Grassi ile olan polemiği birçok Cizvit'i gücendirmiş ve fikirlerinden soğutmuştur.<ref name="jesuit alienation">[[#Reference-Drake-1960|Drake (1960, s.vii)]].</ref> Galileo ve arkadaşları daha sonra bu Cizvitlerin mahkumiyetindemahkûmiyetinde rol oynadığını düşünse de bu yönde fazla delil bulunmamaktadır.<ref name="jesuits responsible">[[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, s. 175)]].</ref><ref name="evidence of jesuits">[[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, ss. 175-178)]], [[#Reference-Blackwell-2006|Blackwell (2006, s. 30)]].</ref>
 
=== Güneşmerkezcilik hakkındaki uyuşmazlık ===
80. satır:
Dizin Topluluğu, Kopernik'in De Revolutionibus ve diğer güneşmerkezci yapıtlarını düzeltilene kadar yasakladı. Bellarmine'nin emirleri Galileo'nun güneşmerkezciliği matematik ve felsefe yoluyla savunmasına engel olmuyordu, ancak bunu fiziksel bir gerçek olarak kabul etmesi yasaktı.
 
İlerdeki on yıl boyunca Galileo tartışmadan uzak durdu. 1623'te bu konuda kitap yazma projesini Kardinal Maffeo Barberini'nin 8. Urban olması ve teşviki ile yeniden canlardırdı. Barberini Galileo'nun arkadaşı ve hayranı idi ve 1616'da mahkumiyetinemahkûmiyetine karşı çıkmıştı. Galileo'nun kitabı, 'İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog' 1632'de Papa ve Engizisyon'un izniyle basıldı.
 
Papa Galileo'dan güneşmerkezcilik lehinde ve aleyhinde argümanlar yazmasını ve bunu sadece savunmamasını istemişti. Ayrıca kendi görüşlerinin de kitapta bulunmasını istemişti. Galileo yalnızca ikinci isteği yerine getirdi.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Galileo_Galilei" sayfasından alınmıştır