Büyük Türk İstilası: Revizyonlar arasındaki fark

'''"Didi Turkoba"''' ([[Gürcüce]]: დიდი თურქობა; ''translit''.: “didi turkoba”), Gürcü tarih yazıcılığında, Kral [[II. Giorgi]]’nin hükümdarlığı döneminde (1072 -1089) [[Büyük Selçuklular|Selçuklular]]ın öncülüğünde Türk kabilelerinin [[Gürcistan]] topraklarında sürekli saldırılarını ve ele geçirdikleri yerleri yağmalamalarını ifade eden bir terimdir. Kelime kelime çevirisi “Büyük Türklük” olsa da bu terim “Büyük Türk istilası” anlamında kullanılmaktadır.

[[FileDosya:Vie, deteils et peintures de l'eglise de Sion (B).jpg|thumb|left|II. Giorgi'nin Ateni Sioni'deki freski.]]

Bunun ardından Selçuklular [[II. Giorgi]]’nin iktidarına karşı güçlü saldırlar başlattılar. [[Kveli]] Kalesi’nde (Kol Kalesi) bulunan krala karşı bir baskın düzenlediler.<ref name="Kartlis Tshovreba 1955">”Krallar Kralı Davit’in Tarihi”, ''Kartlis Tshovreba'' (Gürcüce), Tiflis, 1955, I. cilt, s. 319.</ref> Bu baskını anlatan Gürcü tarihçi Selçukluların içeriden yardım gördüğünü ve bu ani baskına Gürcülerin karşı koyma fırsatı bulamadığını belirtir. Kral Giorgi maiyetindekilerle birlikte önce Acara, ardından Abhazya bölgesine çekildi. Kveli Kalesi Savaşı olarak bilinen 1080 tarihli baskında Gürcü kraliyetinin bütün servetini Büyük Selçuklular ele geçirdi. Büyük Selçuklu komutanı Emir Ahmed kazandığı zaferle yetindi ve II. Giorgi’nin peşinden gitmedi.

[[Kurucu Davit]]’in tarihçisinin anlattığına göre Emir Ahmed yolda Bizans’a karşı sefere giden Türk emirlerle karşılaştı. Emir Ahmed bu emirlere Gürcülere karşı kazandığı bu zaferi anlattı ve II. Giorgi’nin Batı Gürcistan’a kaçtığını söyledi. Kral Davit’in tarihçisinin yazdığına göre Emir Ahmed yolda karşılaştığı bu emirlere Bizans’a değil, büyük servete sahip Gürcistan’a sefer yapmalarını tavsiye etti. Bu emirler de yönünü değiştirip Gürcistan’a karşı saldırıya geçtiler. Bu saldırı çok geniş bir mahiyet almış ve bütün Gürcistan’a yayılmıştır.<ref>”Krallar Kralı Davit’in Tarihi”, ''name="Kartlis Tshovreba'' (Gürcüce), Tiflis, 1955, I. cilt, s. 319.<"/ref>

[[FileDosya:Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah.jpg|thumb|Sultan Malik Şah.]]

Selçuklular bu saldırıların ardından ilk kez Asisporni ile [[Klarceti]]’yi ele geçirmeyi başardılar. Ardından [[Şavşeti]], [[Acara]], [[Samtshe]], [[Kartli]], Argveti gibi bölgeleri ele geçirdiler. Bir gün içinde [[Kutaisi]] kentini alıp yaktılar. Bu arada Klarceti ve Artaani’deki manastırları ateşe verdiler. Selçukluların bu geniş çaplı saldırıları aylarca sürdü. Evlerini ve topraklarını terk etmek zorunda kalan Gürcüler ağır bir kışa maruz kaldı. 1080 yılındaki bu geniş çaplı istila Selçuklular tarafından her yıl ilkbahardan kış aylarına kadar tekrarlanıyordu. Ele geçirdikleri yerlerde göçmen kabileler kışa kadar kalıyor ve her şeyi yağmalıyorlardı. Bu ağır şartlar karşısında [[II. Giorgi]] 1083’te İsfahan’da Büyük Selçuklu hükümdarı Melikşah’ın huzuruna çıkıp haraç ödemeyi kabul etti. [[Melik Şah]]’a Gürcistan’a yönelik saldırıları kesmeyi ve Büyük Selçukluların kontrol edemediği [[Hereti]] ile [[Kaheti]]’yi II. Giorgi’ye bırakmayı kabul etti. II. Giorgi’nin kabul ettiği bu haracı Gürcistan 1089 yılına kadar ödemek zorunda kaldı.

Bu kötü gidişat üzerine II. Giorgi 1089’da 16 yaşındaki oğlu [[Kurucu Davit|Davit]]’e (Kurucu Davit) taç giydirdi ya da soylular onu iktidarı oğluna devretmek zorunda bıraktı. Genç kral, Malik Şah'ın 1092'deki ölümünü ve 1096’da Orta Doğu’ya yapılan [[Birinci Haçlı Seferi]]’nin de etkisiyle zayıflamış olan Büyük Selçuklulara karşı seferler başlattı. Kurucu Davit 1099’da Büyük Selçuklulara ödenen haracı kesecek kadar güçlenmişti.

Büyük Selçukluların bölgesel haleflerine karşı bir dizi askeri başarı kazanan Kurucu Davit, 1121'de Didgori'deki Büyük Selçuklular ile müttefiklerinin oluşturduğu Müslüman ordularına karşı büyük bir askeri zafer kazandı. [[Didgori Savaşı]]’nın ardından Gürcüler Güney Kafkasya ile Doğu Anadolu’nun kontrolünü yeniden ele geçirdiler.