Silla: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Tarih: birileri sayılara ihtiyaç duyabilir |
ek düzenleme |
||
1. satır:
{{Ülke bilgi kutusu|<!--- Area and population of a given year --->|native_name=신라 ({{lang|ko|新羅}})|conventional_long_name=Silla|common_name=Silla|status=|government_type=Monarşi|image_coat=Seal of Silla.png|symbol_type=Kraliyet Mührü|image_map=History of Korea-576.png|capital=[[Gyeongju]] (Geumseong, sonra Seorabeol)|religion=[[Kore Budizmi|Budizm]], [[Kore Konfiçyusçuluğu|Konfüçyüsçülük]], [[Kore'de Taoizm|Taoizm]], [[Kore Şamanizmi|Şamanizm (Sindo)]]|currency=|footnotes=}}
<span data-segmentid="174" class="cx-segment">'''Silla''' (MÖ 57 - <ref group="note">''[[Samguk Sagi]]''<nowiki/>' ya göre MÖ 57 kuruluş tarihi olarak belirtilirken Seth 2010' a göre ise "Bu tarihler Kore’de bugün birçok ders kitabında ve yayınlanmış materyallerde verilir, fakat tarihlerin temeli efsanelerdedir ; sadece Goguryeo, efsanevi kuruluşunun yakınında herhangi bir yerde olan bir zamana kadar izlenebilir. ”</ref> - MS 935) ( Korece:</span> 신라 <span data-segmentid="174" class="cx-segment">) [[Kore Yarımadası|Kore Yarımadası'nın]] güney ve orta kesimlerinde bulunmuş eski krallıklardan biridir.</span> <span data-segmentid="180" class="cx-segment">Silla, [[Baekje Krallığı|Baekje]] ve [[Koguryo|Goguryeo]] ile birlikte [[Üç Kore Krallığı|, Kore Üç Krallığını]] oluşturmuştur.</span>
Silla ordusunun atlıları, zırhlı atlı birliklerden oluşuyordu. Ayrıca Hwarang (Çiçek asker) adı verilen kılıçta usta olan gençlerden seçilen birlikler (bizdeki Yeniçeri gibi), hanedan tarihinde önemli rol almışlardır. Hwaranglar, geleneksel olarak savaşa gitmeden veya bir davaya girmeden önce yüzlerini boyayıp küpe takarlardı.▼
<span data-segmentid="180" class="cx-segment">Park ailesinden [[Hyeokgeose|Silla Hyeokgeose]] tarafından kurulan [[Koreliler|Kore]] <ref>"...the first united Korean nation-state was established by the Silla Dynasty" The Two Koreas and the Great Powers, p. 48. Cambridge University Press.</ref> hanedanı, 586 yıl boyunca [[Kim|Gyeongju Gim (Kim)]] (김, 金) klanı, 232 yıl boyunca [[ Park (Korece soyadı)|Miryang Bak (Park)]] (박, 朴) klanı tarafından yönetildi. [[ Seok (Korece soyadı)|Wolseong Seok]] (석, 昔) klanını ise hanedanı 172 yıl yönetmiştir. [[Samhan]] konfederasyonlarında, bir süre [[Sui Hanedanı|Sui Çin]] ve sonra [[Tang Hanedanı|Tang Çin]] ile müttefik olan bir [[ Şeflik|şeflik]] olarak doğdu. Sonunda diğer iki krallığı, 660' ta, [[Baekje Krallığı|Baekje]] ve 668'de [[Koguryo|Goguryeo'yu]] fethetti. Daha sonra [[Birleşik Silla]] [[Kore Yarımadası|Kore Yarımadası'nın]] çoğunu işgal etti. Bu sırada yarımadanın kuzey kısmında [[Koguryo|Goguryeo'nun]] halef devleti olan [[Balhae Krallığı|Balhae]] ortaya çıktı. Bir zaman sonra, neredeyse 1000 yıl yönetimin ardından, 935 senesinde [[Goryeo]]' ya iktidarı devrederek,Silla [[Geç Üç Kore Krallığı]], [[Hubaekje|Geç Baekje]] ve [[Taebong|Taebong' a]] parçalandı.<ref>{{Web kaynağı}} Retrieved on 2008-03-08</ref></span>
Bunun sonucunda "Birleşik Silla" diye adlandırdığımız döneme geçilmiş ve Silla, Kore Yarımadası'na hükmetmeye başlamıştır. Ancak daha sonraki dönemlerde yönetim zayıflayıp güç asillerin elinde bir oyuncak haline gelmeye başlayınca, Goguryeo'nun varisi olarak kurulan Balhae Krallığı ata topraklarını, Silla'dan geri almaya başlamış ve Silla yaklaşık 1000 yıllık tarihinin ardından tarihin tozlu sayfalarına gömülmüştür.▼
== Tarih ==
Silla Krallığı, Park (박), Seok (석) ve Kim (김) olmak üzere üç farklı klan (kabile) tarafından yönetilmiştir. Tarihçiler bu üç klanın da başa geçebilmesi için kan dökülmüş olması gerektiğini söylemektedirler. Ki zaten kan dökülmeden üç farklı klanın ülkeyi yönetmesi söz konusu olamaz. Park (박) klanı, Seok (석) klanı tarafından bir darbeye uğrayana kadar 3 kuşak boyunca Silla'yı yönetmiştir. Ancak bu iki klan mücadele ederken Kim (김) klanı kargaşaya son vermiş ve iki klan üzerinde otorite kurarak başa geçmiştir.
7. yüzyılda Baekje, Gaya ve Koguryo'yu birleştirme düşüncesiyle ön plana çıkmıştır. '''Silla Krallığı''' güçlenmeye başlayınca önce Gaya'yı himayesi altına almış, ardında Koguryo'yu ve Baekje'yi himaye altına almak için Tang Hanedanlığı ile (şimdiki Çin) anlaşma yapmıştır. Ancak Tang Hanedanlığı, anlaşmaya uymayıp Baekje ve Koguryo'yu almak isteyince Tang Hanedanlığı ile savaşa girilmiş ve Silla Krallığı başarılı olmuştur. Bu sırada 27. hükümdar ve ilk kadın yönetici olan Kraliçe Seondeok Uzakdoğu'nun ilk gözlemevlerinden birini yaptırmıştır. Bu gözlem evi hala vardır ve Gyeongju bölgesindedir. 8. yüzyılın ortalarında en parlak dönemi yaşamış olan Silla krallığı daha sonra kralların çıkarları yüzünden yıkılmış ve o dönemin parlak ülkelerinden goryo Hanedanlığı'na boyun eğmek zorunda kalmıştır.
▲Silla ordusunun atlıları, zırhlı atlı birliklerden oluşuyordu. Ayrıca Hwarang (Çiçek asker) adı verilen kılıçta usta olan gençlerden seçilen birlikler (bizdeki Yeniçeri gibi), hanedan tarihinde önemli rol almışlardır. Hwaranglar, geleneksel olarak savaşa gitmeden veya bir davaya girmeden önce yüzlerini boyayıp küpe takarlardı.
▲Bunun sonucunda "Birleşik Silla" diye adlandırdığımız döneme geçilmiş ve Silla, Kore Yarımadası'na hükmetmeye başlamıştır. Ancak daha sonraki dönemlerde yönetim zayıflayıp güç asillerin elinde bir oyuncak haline gelmeye başlayınca, Goguryeo'nun varisi olarak kurulan Balhae Krallığı ata topraklarını, Silla'dan geri almaya başlamış ve Silla yaklaşık 1000 yıllık tarihinin ardından tarihin tozlu sayfalarına gömülmüştür.
=== Birleşik Şilla ( 676-935 ) ve Balhe dönemi ( 698- 926 ) ===▼
Goguryeo yıkıldıktan sonra Mançurya bölgesinde Goguryeo komutanı olarak faaliyet gösteren Dae jo young yeni bir devlet kurarak adını Balhe koymuştur. Balhae ilk başlarda güçlü bir ülke olarak gelişmesine rağmen Goranlar tarafından yıkıldıktan sonra Goryoe’nun eline geçmiştir. Diğer yandan üç krallığı birleştiren Şilla Çin ile etkin bir kültürel ilişki içinde gelişmesini sürdürmüştür.Üç Krallık döneminde Kore topraklarına giren Budizm’i yaygınlaştırarak Bulguk Tapınağı, Sokguram gibi eserlerle Budizm kültürünü geliştirmiştir.8.yy’ın ikinci yarısından sonra bölgedeki beyliklerin merkezinde Beakje ve Goguryeo’nun eski topraklarında Sonraki Beakje ve Sonraki Goguryeo adlarında devletlerin kurulmasıyla Sonraki Üç Krallık dönemi başladıysa da Sonraki Goguryeo devleti kralı ülke adını Goryoe olarak değiştirerek milletin birliğini sağlamıştır.▼
{| class="wikitable"
Satır 251 ⟶ 261:
| Muyeol || 654-661
|}
▲=== Birleşik Şilla ( 676-935 ) ve Balhe dönemi ( 698- 926 ) ===
▲Goguryeo yıkıldıktan sonra Mançurya bölgesinde Goguryeo komutanı olarak faaliyet gösteren Dae jo young yeni bir devlet kurarak adını Balhe koymuştur. Balhae ilk başlarda güçlü bir ülke olarak gelişmesine rağmen Goranlar tarafından yıkıldıktan sonra Goryoe’nun eline geçmiştir. Diğer yandan üç krallığı birleştiren Şilla Çin ile etkin bir kültürel ilişki içinde gelişmesini sürdürmüştür.Üç Krallık döneminde Kore topraklarına giren Budizm’i yaygınlaştırarak Bulguk Tapınağı, Sokguram gibi eserlerle Budizm kültürünü geliştirmiştir.8.yy’ın ikinci yarısından sonra bölgedeki beyliklerin merkezinde Beakje ve Goguryeo’nun eski topraklarında Sonraki Beakje ve Sonraki Goguryeo adlarında devletlerin kurulmasıyla Sonraki Üç Krallık dönemi başladıysa da Sonraki Goguryeo devleti kralı ülke adını Goryoe olarak değiştirerek milletin birliğini sağlamıştır.
== Kültür ==
| |||