Yenisey: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k Superyetkin, Yenisey Nehri sayfasını Yenisey sayfasına taşıdı: Sayfa taşıma isteği
k Bağlantı eklendi
1. satır:
{{İçin|Aynı adlı yerleşim birimi|Yenisey (belde)}}
{{Nehir bilgi kutusu
| adı = Yenisey Nehri
Satır 14 ⟶ 15:
}}
[[Dosya:Yeniseirivermap.png|thumb|150px|Yenisey akarsuyunun havzası ve Baykal gölü]]
'''Yenisey Nehri''' ({{lang-ru|Енисе́й}}, ''Yeniséy''; {{lang-mn|Енисей мөрөн}}, ''Yenisey mörön''; [[Buryatça]]: Горлог мүрэн, ''Gorlog müren''; [[Tuvaca]]: Улуг-Хем, ''Uluğ-Hem''; [[Hakasça]]: Ким суг, ''Kim sug'')<ref>A.Ochir. "History of the Mongol Oirats" 1993</ref> [[Arktik Okyanusu]]'na boşalan en büyük nehir sistemidir. Angora ve Selenga kolları ile birlikte dünyanın en uzun beşinci akarsuyu olma özelliğini taşır. [[Moğolistan]]'ın dağlarından doğarak, [[Sibirya]]'nın çok büyük bir alanını sulayarak Kuzey buz denizi tarafındaki [[Kara Denizi]]'ne sularını boşaltır. Nehir [[Türkler]] açısından tarihî önem de teşkil eder, birçok [[Türkler|Türk]] ve [[Moğollar|Moğol]] devleti bu nehrin kenarlarında kurulmuştur. Türk soylu Tuva Cumhuriyetinin başkenti Kızıl şehri Yenisey akarsuyu kenarında kuruludur.
 
== Etimoloji ==
Yenisey kelimesinin [[Türk dilleri|Türki]] veya [[Tunguzca|Tunguz dilleri]] kökenli olduğu düşünülmektedir. Bir teori Yenisey kelimesinin Eski Kırgız Türkçesinde bulunan ''"ene-say"'' kelimesinden türediğini ve ''"ene"'' kısmının ana, esas veya temel manasına gelirken ''"say"'' ekinin de nehir yatağı, vadi manalarına geldiğini savunmaktadır. Bir başka teori ise mehrin isminin Tunguz dil ailesine ait [[Evenkice|Evenki dilinde]] bulunan ve "büyük su" manasına gelen "''Ionəssi"'' kökünden türetilmiş olabileceğini savunur.<ref>https://en.wiktionary.org/wiki/Yenisei#Etymology</ref> [[Tuvalar]] da akarsuya benzer biçimde "büyük akarsu" anlamına gelen Ulug-hem demektedirler.
 
== Literatürde geçtiği yerler==
Satır 28 ⟶ 30:
*[[Talas-Yenisey Yazıtları]]
*[[Dünyanın en uzun nehirleri]]
 
==Yenisey havzası foto-galeri==
<gallery>
Satır 51 ⟶ 54:
*[http://photo.efenstor.net Yenisey Doğa Fotoğrafları (Krasnoyarsk bölgesi)]
 
{{Rusya-coğ-taslak}}
{{Moğolistan-coğ-taslak}}
{{akarsu-taslak}}
{{Yenisey}}
{{Tıva Cumhuriyeti}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yenisey" sayfasından alınmıştır