Nikolay Gogol: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok
Théoden (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + ansiklopedik olmayan bilgi eklentisi
1. satır:
== Kimdir ==
{{Kişi bilgi kutusu
| isim = Nikolay Vasilyeviç Gogol
Satır 28 ⟶ 27:
 
== Soyadının sözkökü ==
[[Gogol]] soyadının [[Slavlar|Slav]] ve [[Avrupa dilleri]]nde tam bir manası yoktur. [[Slav dilleri]]ne ve Batı'ya [[Karadeniz]]'in kuzeyinde yaşamış olan Türk dilini konuşan insanlar tarafından geçmiştir. Slav dillerinde '''ö''' sesi olmadığından en yakın olarak '''o''' olarak yazılmıştır. Eski Türkçe ve [[Türk dilleri]]ndeki Gögöl, gögül, gögel sözleri ile anlamda uyuşmaktadır. Anlamı gök rengidir. Gogol soyunun eski armasında da mavimsi renk olması bunu ıspatlamaktadır<ref>Türk kökenli Rus soyadları. N.A. Baskakov, çeviren: Samir Kazımoğlu. Ankara 1997.Türk Dil Kurumu yayınları. s. 61</ref>. Gogol hanedanının [[Türkler|Türk]] olduğuna dair Eski [[Slavlar|Slav]] kaynaklarında açık bir bilgi yazılmamıştır.
 
== Hayatı ==
Satır 46 ⟶ 45:
''[[Eski Zaman Beyleri]]'', Arabeski bu yergi kitaplarının ilkleridir. Arabeski kitabındaki hikâyelerinden biri olan ''[[Bir Delinin Hatıra Defteri]]'' bir memurun rutin hayatını ve işi yüzünden nasıl sıkıldığını anlatır. Hikayenin sonunda [[memur]] akıl hastanesine yatırılır. ''[[Portre]]'' adlı eseri ise dünyanın kötülüklerden kurtulamayacağı vurgusu ile sonlanır.
 
Büyük komedisi ''[[Müfettiş (oyun)|Müfettiş]]'' adlı eseri ile bürokrasiyi alay derecesinde yeren Gogol, eserinin sahnelenmesi ile tüm şimşekleri üzerine çeker. Tepkiler yüzünden Rusya’dan ayrılmak zorunda kalır. [[Roma]]’da Puşkin’in tavsiyesi ile en büyük eseri olan ''[[Ölü Canlar]]''’ı yazarken Puşkin’in öldüğü haberini alır. Bu haber onun için “[[Rusya]]’dan gelebilecek en kötü haber”dir. O zamana kadar [[Aleksandr Puşkin|Puşkin]]’iPuşkin’i düşünmeden dikkate almadan hiçbir şey yazmayan Gogol için bu haber gerçekten bir yıkım olmuştur. Puşkin’in ölümünün yıkıcı etkisine karşın [[1842]] yılında iki önemli eseri olan Ölü Canlar’ın 1. cildi ve uzun hikâyesi ''[[Palto (hikâye)|Palto]]''’yu bitirir ve yayınlar. Ölü Canlar dönemin Rusya’sının çürümüşlüğünü [[gerçekçi]] bir biçimde gözler önüne sererken Palto’da sıradan insanların yaşadıkları acılar, maruz kaldıkları haksızlıklar, ve yaşadıkları yoksulluk tüm gerçeklikleriyle, okuyucuyu sarsacak bir ustalıkla gözler önüne serilmektedir. Bu eser de dönemin en büyük eserlerinden biri olarak nitelendirilecektir. Rus edebiyatına sıradan insanların gerçekçi bir girişi olarak da nitelendirilebilir Palto. Öyle ki [[Fyodor Mihayloviç Dostoyevski|Dostoyevski]] hikâyeye hitaben “Hepimiz Gogol’ün Palto’sundan çıktık.” diyecektir. Ancak öykü yayınlaması ile soylu kesimin tepkisini tekrar Gogol üzerine çeker. Dönem aydınlar üzerinde büyük baskıların uygulandığı karanlık [[I.Nikola]] dönemidir. Gogol düzen savunucuları tarafından Rus insanını aşağılamakla onun kötü yönlerini göstermekle, halkına ihanetle suçlanır. Ancak onun yapmak istediği halkını aşağılamak değil onu bu hale sokan yozlaşmış düzeni tüm gerçekliği ile gözler önüne sermektir. Maruz kaldığı bu suçlamalar yazarın ruhsal sağlığına da ciddi zararlar vermiştir.
 
== Son yılları ve ölümü ==
 
[[Dosya:Gogol by Repin.jpg|küçükresim|324x324pik|Gogol, Ölü Canların ikinci Cildinin el yazmasını yakıyor, İlya Repin]]
[[Aleksandr Puşkin|Puşkin]]’inPuşkin’in ölümünden sonra Gogol’ün popülaritesi daha da artar. Bu ilgi Gogol’da bir öncülük hissi yaratır ve kendine toplumu değiştirmek, insanlara yol göstermek gibi misyonlar edinir. Bu dönemde eski yaratıcılığını kaybettiği söylenebilir. Dine karşı ilgisi artar ve daha önce eleştirdiği [[kilise]]yi dahi övmeye başlar. Bu davranış hayranlarının tepkisini çeker ancak o bu tepkilere dinsel yorumlar katar ve [[Tanrı]]’nın gönlünü almak için ona daha da yakınlaşır. [[1848]]’de kutsal toprakları ziyaret etmek için [[Filistin]]'e gider. [[Moskova]]’ya geri dönen Gogol, orada [[Matvey Konstantinovski]] adlı gerici bir rahibin etkisi ile [[1852]] yılında Ölü Canlar romanının ikinci bölümünün el yazmalarını yakarak imha eder. Bu davranışından 10 gün sonra 42 yaşında Moskova’da ölür.
 
Gogol’ün tamamlayamadığı sadece taslaklarını kaleme aldığı ''[[Dördüncü Dereceden St. Vladimir Nişanı]]'' adlı oyunu ölümünden sonra [[Sasa Preis]] tamamlanmıştır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Nikolay_Gogol" sayfasından alınmıştır