Fıstık ezmesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
bilgi kutusu |
Bağlantı düzeltme İçerik genişletildi |
||
17. satır:
'''Fıstık ezmesi''' kavrulmuş [[Yer fıstığı|fıstık]]<nowiki/>dan yapılan bir ezme çeşididir. Gellelikle fıstık ezmesinin içine tuz, tatlandırıcı veya [[emülsiyon]] sağlayan maddelerde katılır. Fıstık ezmesi pek çok ülkede popüler. Amerika Birleşik Devletleri<ref>{{cite web|url=https://www.census.gov/econ/isp/sampler.php?naicscode=311911&naicslevel=6|title=U.S. Exports of (NAICS 311911) Roasted Nuts & Peanut Butter With All Countries]|publisher=US Census Bureau|date=2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150619221251/http://www.census.gov/econ/isp/sampler.php?naicscode=311911&naicslevel=6|archivedate=June 19, 2015}}</ref> her yıl $800 milyon dolarlık fıstık ezmesi tüketiyor ve fıstık ezmesi ihracatın liderlerinden biridir.<ref>{{cite web|last1=Chakravorty|first1=Rup|title=Breeding a better peanut butter|url=https://www.agronomy.org/science-news/breeding-better-peanut-butter|publisher=American Society of Agronomy|accessdate=October 15, 2015|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151110080259/https://www.agronomy.org/science-news/breeding-better-peanut-butter|archivedate=November 10, 2015}}</ref>
[[Badem]] ve [[kaju]] ezmelerine benzeyen fıstık ezmesi ekmeğe, tosta veya krakerlere sürülüp sade yenilebilir, ya da fıstık ezmeli reçelli sandviç yapmak için kullanılabilir. Hem [[krep]], [[yumurtalı ekmek]], [[granola]] ve [[smoothie]] gibi çeşitli kahvaltılık yemeklerinde hem de [[bisküvi]] ve
== Tarih ==
Yer fıstığın [[gıda]] olarak tüketimi Meksika'nın [[Aztekler|Aztek]] ve Peru'nun [[İnka İmparatorluğu|İnka]] İmparatorluklarında başlamış. <ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=q0oEBo-wUU8C&pg=PA192&dq=peanut%20butter%20incas&hl=en&sa=X&ved=0CE4Q6AEwBzgUahUKEwiLidm8vozJAhVM-GMKHTM7A1Y#v=onepage&q=peanut%20butter%20incas&f=false|title=The CRB Commodity Yearbook 2007|first=Commodity Research|last=Bureau|date=August 24, 2007|publisher=John Wiley & Sons|accessdate=September 29, 2016|via=Google Books}}</ref><ref>{{cite book|title=Foods That Changed History: How Foods Shaped Civilization from the Ancient World to the Present|page=284|url=https://books.google.com/books?id=WqfACQAAQBAJ&pg=PA284|publisher=[[ABC-CLIO]]|author=Christopher Cumo|quote=|}}</ref>
1884 yılında [[Kanada]] asıllı [[Marcellus Gilmore Edson]] (1849 – 1940) fıstık ezmesi patentini almış.<ref>{{cite web|url=http://pdfpiw.uspto.gov/.piw?Docid=00306727&homeurl=http%3A%2F%2Fpatft.uspto.gov%2Fnetacgi%2Fnph-Parser%3FSect1%3DPTO2%2526Sect2%3DHITOFF%2526p%3D1%2526u%3D%25252Fnetahtml%25252FPTO%25252Fsearch-bool.html%2526r%3D1%2526f%3DG%2526l%3D50%2526co1%3DAND%2526d%3DPALL%2526s1%3D0306727.PN.%2526OS%3DPN%2F0306727%2526RS%3DPN%2F0306727&PageNum=&Rtype=&SectionNum=&idkey=NONE&Input=View+first+page|title=Manufacture of peanut candy, US Patent #306727|publisher=US Patent Office|date=October 21, 1884|accessdate=May 8, 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170405145402/http://pdfpiw.uspto.gov/.piw?Docid=00306727&homeurl=http%3A%2F%2Fpatft.uspto.gov%2Fnetacgi%2Fnph-Parser%3FSect1%3DPTO2%2526Sect2%3DHITOFF%2526p%3D1%2526u%3D%25252Fnetahtml%25252FPTO%25252Fsearch-bool.html%2526r%3D1%2526f%3DG%2526l%3D50%2526co1%3DAND%2526d%3DPALL%2526s1%3D0306727.PN.%2526OS%3DPN%2F0306727%2526RS%3DPN%2F0306727&PageNum=&Rtype=&SectionNum=&idkey=NONE&Input=View+first+page|archivedate=April 5, 2017}}</ref> [[Patent]] başvurusuna göre, fıstık ezmesini elde etmek için öncelikle kavrulmuş fıstıklar iyice ezilene kadar öğütücüde çekilir, sonra da ezmenin kıvamı sertleşene kadar [[şeker]] eklenirdi. 1894 yılında [[St. Louis]]'den George Bayle isimli bir işadamı fıstık ezmesini üretip satmaya başlamış.<ref name="auto">{{cite web |url=http://www.newyorker.com/books/page-turner/a-chunky-history-of-peanut-butter |title=A chunky history of peanut butter |last=Michaud |first=Jon |date=November 28, 2012 |website=www.newyorker.com |publisher=New Yorker |access-date=May 9, 2017 |quote= |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170331194928/http://www.newyorker.com/books/page-turner/a-chunky-history-of-peanut-butter |archivedate=March 31, 2017 }}</ref>
Kahvaltılık gevrek üretici olarak tanınan [[John Harvey Kellogg]]'a 1898'de "Besleyici ürünler üretim işlemi" için bir patent verildi ancak fıstıkları kavurmakdansa haşlıyormuş.<ref>{{cite web|url=http://pdfpiw.uspto.gov/.piw?docid=00604493&PageNum=1&IDKey=611D5B869ACB&HomeUrl=http://patft.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?Sect2=PTO1%2526Sect2=HITOFF%2526p=1%2526u=%25252Fnetahtml%25252FPTO%25252Fsearch-bool.html%2526r=1%2526f=G%2526l=50%2526d=PALL%2526S1=0604493.PN.%2526OS=PN/0604493%2526RS=PN/0604493|title=Process of producing alimentary products, US Patent #604493|publisher=US Patent Office|date=May 24, 1898|accessdate=May 8, 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170405172017/http://pdfpiw.uspto.gov/.piw?docid=00604493&PageNum=1&IDKey=611D5B869ACB&HomeUrl=http%3A%2F%2Fpatft.uspto.gov%2Fnetacgi%2Fnph-Parser%3FSect2%3DPTO1%2526Sect2%3DHITOFF%2526p%3D1%2526u%3D%25252Fnetahtml%25252FPTO%25252Fsearch-bool.html%2526r%3D1%2526f%3DG%2526l%3D50%2526d%3DPALL%2526S1%3D0604493.PN.%2526OS%3DPN%2F0604493%2526RS%3DPN%2F0604493|archivedate=April 5, 2017}}</ref> Fıstık ezmesinin ilk uretildiği dönemde zengin insanların yediği bir gıda ürünüydü ve pahalı sağlık merkezlerinde servis edilerek daha ünlü olmaya başladı. Kellogg'un Batı Sağlık Gelişme Kuruluşu'da hastalara fıstık ezmesi verilirdi çünkü hem yuksek [[protein]] oranları hem de cığnenmeden yutulan bir yemeğe ihtiyaçları vardı.<ref name="auto"/>
== Başvurular ==
| |||