Savaş: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎Savaşan taraf statüsü: Yazım hatası düzeltildi
İçerik genişletildi
72. satır:
 
Kendilerini, bir iç silahlı çatışmanın taraflarına nazaran daha özel konumda gören ulusal bağımsızlık hareketleri, uluslararası hukuk bakımından da farklı değerlendirilirler. Bu tür gruplarla savaşan taraf ve asiler arasındaki fark, belirli bir bölgede ülkesel kontrol sağlamasalar ya da statüleri tanınmasa da, uluslararası taleplerde bulunma ve yükümlülükler üstlenme açısından ortaya çıkar.<ref>{{Kitap kaynağı | soyadı = Clapham | ad = Andrew | yıl = 2006 | başlık = Human Rights Obligations of Non-State Actors | yer = [[Oxford]]/[[New York]] | yayıncı = OUP ([[Oxford Üniversitesi]] Yayınları) | sayfa = 274 | erişimtarihi = 30 Kasım 2018 | dil = İngilizce }}</ref> Yani Cenevre Sözleşmelerinin ilgili Ek I. Protokol 1. maddesinin uygulanabilmesi için ulusal bağımsızlık hareketlerinin resmen tanınması gerekir.<ref>{{Kitap kaynağı | başlık = Handbook of International Humanitarian Law | soyadı = Fleck | ad = Dieter | yıl = 29 Ağustos 2013 | çalışma = The Law of Non-International Armed Conflicts | editör = Michael Bothe | yer = [[Oxford]]/[[New York]] | yayıncı = OUP ([[Oxford Üniversitesi]] Yayınları) | sayfa = 606 | isbn = 978-01996-588-0-0 | erişimtarihi = 30 Kasım 2018 | dil = İngilizce }}</ref> Bununla beraber tanıma olmaksızın bu tür hareketlerin, olağan bir iç silahlı çatışma olarak adlandırılması durumunda nasıl bir hukuki sonuç getireceği açık değildir. Dolayısıyla uluslararası düzeyde tanıma işlemleri, her ne kadar resmi bir ön koşul olmasa bile, uygulamada fiilen bir gereklilik olarak kabul edilir.<ref name="Akkutay"/>
 
[[Dosya:Bundesarchiv Bild 183-V01057-3, Nürnberger Prozess, Angeklagte.jpg|küçükresim|282px|sağ|[[Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi]] sıralarında yargılanan [[Almanya]] savaş suçluları.<br>''Alt sıra, soldan sağa'': [[Hermann Göring|Göring]], [[Rudolf Hess|Hess]], [[Joachim von Ribbentrop|Ribbentrop]], [[Wilhelm Keitel|Keitel]], [[Ernst Kaltenbrunner|Kaltenbrunner]], [[Alfred Rosenberg|Rosenberg]], [[Hans Frank|Frank]], [[Wilhelm Frick|Frick]], [[Julius Streicher|Streicher]], [[Walther Funk|Funk]], [[Hjalmar Schacht|Schacht]], ''üst sıra, soldan sağa'': [[Karl Dönitz|Dönitz]], [[Erich Raeder|Raeder]], [[Baldur von Schirach|Schirach]], [[Fritz Sauckel|Sauckel]], [[Alfred Jodl|Jodl]], [[Franz von Papen|Papen]], [[Arthur Seyss-Inquart|Seyss-Inquart]], [[Albert Speer|Speer]], [[Konstantin von Neurath|Neurath]] ve [[Hans Fritzsche|Fritzsche]].]]
 
== Savaş suçu ==
[[Dosya:Execution of Poles by German Einsatzkommando Oktober 1939.jpg|küçükresim|200px|sol|[[SS]] Einsatzkommando askerleri tarafından [[Polonyalılar]]<nowiki/>ın [[Leszno]]'da gerçekleştirilen infazı, savaş suçlarına bir örnektir. (Ekim 1939)]]
{{Ana madde|Savaş suçu}}
[[Dosya:My Lai massacre.jpg|küçükresim|284px|sağ|[[Amerika Birleşik Devletleri Ordusu]] fotoğrafçısı [[:en:Ronald L. Haeberle|Ronald L. Haeberle]] tarafından çekilen ve 200'den fazla sivilin öldürüldüğü [[My Lai Katliamı]]'nın ardından çoğu kadın ve çocuk olan ölüleri yol kenarında gösteren fotoğraf, ABD'nin savaş suçları arasında yargılaması yapılıp mahkûm olduğu örneklerden birine aittir. (16 Mart 1968)<ref>{{Kitap kaynağı | başlık = Report of the Department of Army review of the preliminary investigations into the My Lai incident | url = http://www.loc.gov/rr/frd/Military_Law/pdf/RDAR-Vol-IIIBook6.pdf enter secti | cilt = III | çalışma = Exhibits, Book 6 — Photographs | tarih = 14 Mart 1970 | yayıncı = Kongre Kütüphanesi (Military Legal Resources) | erişimtarihi = 30 Kasım 2018 | dil = İngilizce }}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = Summary of Peers Report | url = http://www.law.umkc.edu/faculty/projects/ftrials/mylai/summary_rpt.html | ölüurl = evet | yayımcı = UMKC Missouri-Kansas City Üniversitesi | arşivtarihi = 25 Ocak 2000 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20000125220322/http://www.law.umkc.edu/faculty/projects/ftrials/mylai/summary_rpt.html | erişimtarihi = 30 Kasım 2018 | dil = İngilizce }}</ref> Daha sonra [[Amerika Birleşik Devletleri genelkurmay başkanı|Genelkurmay Başkanlığı]] yapıp siyasete de atılan ve [[Amerika Birleşik Devletleri dışişleri bakanı|dışişleri bakanlığı]] yapan [[Colin Powell]], olayı örtmeye çalışanlar arasında olmuştu.<ref>{{Web kaynağı | başlık = The Acts of the Democracies Vietnam: My Lai Massacre | url = http://www.krysstal.com/democracy_vietnam_mylai.html | soyadı = Tal | ad = Kryss | yayımcı = Krysstal.com | erişimtarihi = 30 Kasım 2018 | dil = İngilizce }}</ref>]]
Savaş suçu, askerî veya sivil, kişi veya kişilerin, [[savaş hukuku|savaş kanunları]] ihlâli için [[uluslararası ceza hukuku]] çerçevesinde cezalandırılabileceği suçtur. Bunlar özellikle, sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi eylemleri kapsamaktadır.<ref>{{Dergi kaynağı | başlık = Savaş Hukukunun Temel Prensipleri | soyadı = Aslan | ad = M. Yasin | url = http://portal.ubap.org.tr/App_Themes/Dergi/2008-79-470.pdf | dergi = TBB Dergisi | yıl = 2008 | yayıncı = [[Türkiye Barolar Birliği]] | sayı = 79 | sayfa = 274 | erişimtarihi = 30 Kasım 2018 | dil = Türkçe }}</ref>
 
Devletler arası çatışmalarda savaş kanunlarının her ihlâli bir savaş suçu sayılmaktadır, ama devlet içi çatışmalarda yer alan ihlâller savaş suçu sayılmayabilir.
 
 
 
== Savaş ekonomisi ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Savaş" sayfasından alınmıştır