Mehmet Ubeydullah Hatipoğlu: Revizyonlar arasındaki fark

'''Mehmet Ubeydullah Efendi (Hatipoğlu)''' (kitaplarında kullandığı kısa ismiyle [[Ubeydullah Efendi]], Soyadı Kanunu sonrasında [[Mehmet Ubeydullah Hatipoğlu]]) [[Jön Türkler]] arasında, [[II. Meşrutiyet]] döneminde ve [[T.B.M.M.TBMM]]'nin ilk yıllarında renkli kişiliği ile dikkati çekmiş bir siyasetçi ve özellikle [[Amerika]] hatıraları ile tanınan bir yazardır.

[[1858]]’de [[İzmir]]’de doğdu. Babası İzmir’in ünlü [[Hatipoğulları]] sülalesinden alim bir kişi olan [[Hoca Şakir Efendi]]’dir. Annesi ise İzmir’in tanınmış ailelerinden [[Musulluzadeler]]’dendir. [[Bektaşi]] geleneği içinde yer aldıkları bilinen köklü ve kültürlü bir aileden gelmektedir. Anılarında yazdığına göre, evlerinde babasının iki-üç bin cilt, annesinin ise elli cilt kitabı bulunuyordu. Çeşitli [[medrese]] lerden icazet aldıktan sonra bir süre [[Tıbbiye]]’de okudu. II. Abdülhamit döneminde siyasi suçlu sıfatıyla hakkında sürgün kararı çıkmasından sonra önce [[Avrupa]]’ya, oradan Amerika’ya gitti. II. Meşrutiyet’te yurda dönerek [[Meclisi Mebusan]]’nda [[Aydın]] milletvekilliği yaptı. [[Mütareke]] günlerinde [[Malta]] sürgünleri arasındaydı. [[T.B.M.M.TBMM 4. Dönem]] ve [[T.B.M.M.TBMM 5. Dönem]]’de [[Doğubeyazıt|Beyazıt]] milletvekili oldu. Kalender ve esprili söz ve tavırlarıyla meclisin havasını değiştirebilen bir kişiliğe sahipti.

[[I. Dünya Savaşı]] esnasında [[Teşkilat-ı Mahsusa]] için çalıştığı dönem ayrı bir ilginçliktir. [[Afgan]] [[Müslümanlar]] ının [[İngiliz|İngilizler]]ler e karşı kışkırtılması planları çerçevesinde, [[Enver Paşa]], belki İngilizleri şaşırtmak, belki de ileride [[Afgan Emiri]] ile Almanlardan ayrı olarak bir ittifak sağlamak düşüncesiyle, [[Kabil]] sefiri olarak tayin ettiği Rauf Bey ([[Rauf Orbay]]) heyetinin yanısıra bir başka heyeti de Ubeydullah Efendi başkanlığında Afganistan'a yola çıkarmıştı. İki heyetin birbirinden haberi yoktu. Aydın Mebusu ve [[Merdivenköy]] [[Bektaşi Tekkesi]] şeyhi olan Ubeydullah Efendi'nin [[İran]]-[[Afganistan]] yolculuğu çok renkli geçti. Ubeydullah Efendi'nin kurmay başkanı Teşkilat-ı Mahsusa'dan eski [[Basra]] Valisi [[Süleyman Şefik Paşa]], heyetin askeri doktoru ise [[Fahri Kutlar]]'dı. [[8 Nisan]] [[1915]]'de başlayan Afganistan yolculuğu Ubeydullah Efendi'nin [[24 Ağustos]] [[1918]]'de İngilizler tarafından Kabil'e ulaşamadan [[Tahran]]'da tutuklanmasıyla sona erdi. İstanbul'a geri götürülerek hapsedilen Ubeydullah Efendi, [[1919]]'da serbest bırakıldı. [[1920]]'de yeniden tutuklanarak Malta'ya gönderildi.

* (Sıradışı Bir Jön Türk) Ubeydullah Efendi'nin Amerika Hatıraları ([[Ahmet Turan Alkan]]); [[İletişim Yayınevi]] / Anı Dizisi <br>

* Ulemadan Bir Jöntürk: Mehmed Ubeydullah Efendi ([[Ömer Hakan Özalp]]); [[Dergah Yayınları]] / Tarih Dizisi <br>

* Mehmed Ubeydullah Efendi'nin Malta Afganistan ve İran Hatıraları ([[Ömer Hakan Özalp]]); [[Dergah Yayınları]] / Tarih Dizisi <br>

[[Kategori{{DEFAULTSORT:1912 Nisan-Ağustos Osmanlı Meclis-i Mebusanı üyeleri|Hatipoğlu, Mehmet Ubeydullah]]}}

[[Kategori:Malta sürgünleri|Hatipoğlu, Mehmet Ubeydullah]]

[[Kategori:T.B.M.M.TBMM 54. Dönem Milletvekilleri|Hatipoğlu, Mehmetdönem Ubeydullahmilletvekilleri]]

[[Kategori:TürkTBMM yazarlar|Hatipoğlu,5. Mehmetdönem Ubeydullahmilletvekilleri]]

[[Kategori:1858Türk doğumlular|Hatipoğlu, Mehmet Ubeydullahyazarlar]]

[[Kategori:19371858 yılında ölenler|Hatipoğlu, Mehmet Ubeydullahdoğumlular]]