Vikipedi

İznik İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
CommonsDelinker (mesaj | katkılar)
Botlar
61.399 değişiklik
Flag_of_Palaeologus_Emperor.svg adlı dosya, Jcb tarafından Commons'tan silindiği için kaldırıldı. Gerekçe:No source since 19 June 2018
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Devriyeler
128.360 değişiklik
düzeltme
118. satır:
[[1204]] yılında [[İznik]] (Nikea)'de İmparatorluğu'nu ilan eden [[I. Theodoros]] Haçlıların Konstantinopolis'i kuşatmaları sırasında imparator seçilen [[V. Aleksios]] Murtzupos'un damadı idi. Konstantinopolis'ten ailesi ile Boğaz üzerinden kaçıp İznik'e gelmiş ve burada özerk bir devlet kurmaya başlamıştır. Bizans şekilli devlet idaresini ve yeni bir Bizans tipi orduyu bir taşra şehri olan İznik ve etrafında bulunan Bitinya'da aynen kurmak gayretiyle önce büyük zorluklarla karşılaşmıştır.
 
56 Aralık [[1204]] tarihinde Güney Marmara'ya sefere çıkan Latin İmparatorluğu ordusu ile Eski Manyas'da (Poimaneon)da yaptığı savaşı kaybetmiş; Bursa'ya kadar Güney Marmara kıyılarını Latin İmparatorluğu'na terk etmiştir. Latinlerin bu galibiyetten faydalanamamaları Bulgarların ve Trakya'daki ahalinin isyanına yardımcı olarak Bulgar Çarı [[Kaloyan]] idaresinde Trakya'da ilerlemesi nedeni ile olmuştur. Trakya'ya geçen Latin İmparatorluğu ordusu Bulgarlar tarafından 14 Nisan [[1205]] tarihinde [[Hadrianapolis Muharebesi (1205)|Edirne (Hadrianapolis) Savaşı]]'nda mağlup edilmiş ve Latin İmparatoru [[I. Baudouin (Latin imparatoru)|I. Baudouin]] bu savaşta Bulgarlara esir düşmüştür. Bundan faydalanan ''I. Theodoros'' Marmara güneyindeki toprakları tekrar eline geçirmiş ve bu yörelerde Latinlerin elinde sadece [[Pegae]] (Modern: Karabiga) kalmıştır.
 
Böylece kuzeyde savunulabilir sınırlara yerleşen I. Theodoros İznik'te yeni devlet kurma çabalarını artırmıştır. Bu arada Dimetoka'ya sığınıp oradan ayrılmayı kabul etmeyen eski Konstantinopolis Ortodoks Kilisesi Patriği ölünce, Ortodoks Patrikliği'nin İznik'te kurulup organize edilmesine başlanmış ve Autorianus adlı bir papaz İznik'te Doğu Ortodoks Kilisesi Patriği olarak ilan edilmiştir. Bu yeni Patriğin ilk icraatı 1208 Paskalya yortusu sırasında I. Theodoros'u ''Basileus'' (imparator) olarak vaftiz etmek ve taç giydirmek olmuştur.
126. satır:
Fakat Latin İmparatoru Henri bu sefer İznik güçleriyle doğrudan doğruya savaşa girişmiştir. 15 Ekim [[1211]]de (Rhyndakus) Nehri yanında yapılan savaşta I. Theodoros büyük bir yenilgiye uğramış ve Latinler Bergama'yı alıp İznik İmparatorluğu idare merkezi olan Kemalpaşa (Nymphaeum) üzerine hücuma geçmişlerdir. Ancak Doğu Trakya'da Bulgarların hücumu ve Latinler elinde bulunan önemli Trakya merkezlerini ellerine geçirmeleri dolayısıyla Latinler İznik üzerine askerî hücumlarını bırakmak zorunda kalmışlardır.
 
En sonunda 1214'te İznik İmparatorluğu ile Latin İmparatorluğu arasında İzmir/ Kemalpaşa (Nymphaneum)'da bir [[Nymphaeum Antlaşması (1214)|barış anlaşması]] imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre, ellerine geçirdikleri Edremit kuzeyinde Kaz Dağı etrafındaki Kuzey Batı Anadolu bölgesi Latinlerin elinde kalmış ve diğer Güney Marmara ve Anadolu Selçuklu devleti sınırlarına kadar Kuzey Batı Anadolu İznik İmparatorluğu arazisi olduğu kabul edilmiştir. 1226'da ölen [[Henri (Latin imparatoru)|Henri]] yerine Latin İmparatoru seçilen [[Pierre (Latin imparatoru)|Pierre]]'in karısı olan ve Pierre'in ölmesi ile Latin İmparatoru olan oğlu [[II. Baudouin (Latin imparatoru)|II. Baudouin]]'in taht naibi olan Latin İmparatoriçesi [[Yolande (Pierre'in eşi)|Yolanda]]'nın küçük kızı olan Marie ile üçüncü karısı olarak [[1219]]'da evlenen I. Theodoros böylece Latinlerle olan bağlarını daha da pekiştirmiştir.
 
Bu suretle I. Theodoros Laskaris hem doğuda hem de batıda güvenli sınırları olan İznik İmparatorluğu'nu kurmuş olmaktaydı ve İznik Bizans kültürünün yeni bir merkezi olarak gelişmeye başlamıştır.
 
== Genişleme ==
1221 yılının Kasım ayında, İznik İmparatorluğu'nun çalışkan kurucusu olan [[I. Theodoros]] öldü{{kdş|Abulafia|1995|p=547}} ve yerine Theodoros'un ölümü ile başlayan iç karışıklıktan muzaffer çıkan damadı [[III. İoannis]] geçti.{{kdş|Abulafia|1995|p=547}} Bu tahta geçişi kabul etmeyen her ikisi de ''[[sebastokrator]]'' olan Theodoros'un kardeşleri [[Aleksios Laskaris]] ve [[İsaakios Laskaris]] isyan başlattılar ve Latin imparatoru [[Robert (Latin imparatoru)|Robert]]'ten yardım istediler. Latin ordusunun önderliğinde III. İoannis'e karşı yürüdüler. İki ordu Poimanenon'da, [[Mikâil|Başmelek Mikâil]]'e adanmış bir kilisenin yanında [[Poimanenon Muharebesi]]'nde karşılaştılar. Savaşın sonunda III. İoannis kesin bir zafer elde etti; alınan esirler arasında, [[Bizans kültüründe politik nedenlerle sakat bırakma|kör edilen]] iki Laskaris kardeş de vardı.
1224'te Latinler tarafından idare edilen [[Selanik Krallığı]], [[Epir Despotluğu]] tarafından ele geçirildi fakat 1230'da despotluğun merkezi olan Epir bölgesi Bulgarların eline geçti. Böylece güç merkezlerinden uzakta ve gerçek askeri gücü zayıf olup büyümesi kısıtlanan Trabzon İmparatorluğu yanında en önemli Bizans asilli devlet İznik Rum İmparatorluğu kaldı. Bu devletin hükümdarı [[III. İoannis]] ülkenin sınırlarını [[Ege Denizi]] yönünde genişletmeye başladı. 1235'te III. İoannis, Bulgar Çarı [[II. İvan Asen]] ile bir ittifak paktı imzalayarak nüfuzunu [[Selanik]] ve Epir üzerine de genişletmiş oldu. 1245’de [[İlhanlı]] Moğol orduları [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'ni [[Kösedağ Savaşı]]'nda yenip nüfuzlarını Anadolu'da genişletmeye başlamışlardı ve III. İoannis bir taraftan İznik’te bulunan devletinin de Moğol hâkimiyetine girmesinden korkmaktaydı fakat diğer taraftan Moğolların İznik’e doğudan devamlı tehdit doğuran Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflattıkları için biraz iç rahatlığı hissetmekteydi. 1265'te III. İoannis [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]] imparatoru olan [[II. Friedrich (Kutsal Roma İmparatoru)|II. Frederik]]'in kızı [[Heunstaufen'li II. Konstans]] ile evlenip bu devlet ile yakın bir ittifak kurdu. 1248de III. İoannis eski müttefiki Bulgarları da yenip Latin İmparatorluğu’nun etrafını sarmayı basardı. 1254'te ölene kadar Latin İmparatorluğu’ndan arazi alıp ülkesine katmaya devam etti.▼
 
 
III. İoannis'in oğlu [[II. Theodoros]] Bulgarların [[Trakya]]'yı istila tehdidi ile karsılaştı; fakat ülkesinin arazisini korumaya muvaffak oldu. 1258De Epir de [[Sicilyalı Manfred]]'den destek alarak isyan etmişti. Aynı yıl II. Theodoros oldu. Yerine geçen varisi [[IV. İoannis]] daha çocuktu ve General Mihail Palaiologos başkanlığında bir naipler kurulu idareyi ele aldı. Mihail 1259da kendini [[VIII. Mihail]] adı ile ortak imparator ilan etti. İznik Rum İmparatorluğu orduları başında, Balkanlarda ilerleyen 1259'da birleşik Manfred, Epir Despotu ve Latin asilli [[Achaea Prensliği]] ordularını [[Pelagoia Savaşı]]'nda yenik düşürdü.▼
▲1224'te Latinler tarafından idare edilen [[Selanik Krallığı]], [[Epir Despotluğu]] tarafından ele geçirildi fakat 1230'da despotluğun merkezi olan Epir bölgesi Bulgarların eline geçti. Böylece güç merkezlerinden uzakta ve gerçek askeri gücü zayıf olup büyümesi kısıtlanan Trabzon İmparatorluğu yanında en önemli Bizans asilliasıllı devlet, İznik Rum İmparatorluğu kaldı. Bu devletin hükümdarı [[III. İoannis]] ülkenin sınırlarını [[Ege Denizi]] yönünde genişletmeye başladı. 1235'te III. İoannis, Bulgar Çarı [[II. İvan Asen]] ile bir ittifak paktı imzalayarak nüfuzunu [[Selanik]] ve Epir üzerine de genişletmiş oldu. 1245’de [[İlhanlı]] Moğol orduları [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'ni [[Kösedağ Savaşı]]'nda yenip nüfuzlarını Anadolu'da genişletmeye başlamışlardı ve III. İoannis bir taraftan İznik’te bulunan devletinin de Moğol hâkimiyetine girmesinden korkmaktaydı fakat diğer taraftan Moğolların İznik’e doğudan devamlı tehdit doğuran Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflattıkları için biraz iç rahatlığı hissetmekteydi. 1265'te III. İoannis [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]] imparatoru olan [[II. Friedrich (Kutsal Roma İmparatoru)|II. Frederik]]'in kızı [[Heunstaufen'li II. Konstans]] ile evlenip bu devlet ile yakın bir ittifak kurdu. 1248de III. İoannis eski müttefiki Bulgarları da yenip Latin İmparatorluğu’nun etrafını sarmayı basardı. 1254'te ölene kadar Latin İmparatorluğu’ndan arazi alıp ülkesine katmaya devam etti.
 
▲III. İoannis'in oğlu [[II. Theodoros]] Bulgarların [[Trakya]]'yı istila tehdidi ile karsılaştı; fakat ülkesinin arazisini korumaya muvaffak oldu. 1258De1258'de Epir de [[Sicilyalı Manfred]]'den destek alarak isyan etmişti. Aynı yıl II. Theodoros oldu. Yerine geçen varisi [[IV. İoannis]] daha çocuktu ve General Mihail Palaiologos başkanlığında bir naipler kurulu idareyi ele aldı. Mihail 1259da1259'da kendini [[VIII. Mihail]] adı ile ortak imparator ilan etti. İznik Rum İmparatorluğu orduları başında, Balkanlarda ilerleyen 1259'da birleşik Manfred, Epir Despotu ve Latin asilli [[Achaea Prensliği]] ordularını [[Pelagoia Savaşı]]'nda yenik düşürdü.
 
== Konstantinopolis'in tekrar alınması ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İznik_İmparatorluğu" sayfasından alınmıştır