Vikipedi

12 Eylül Darbesi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Pragdon tarafından yapılan 19815124 sayılı değişiklik geri alınıyor.
Etiketler: Geri al potansiyel vandalizm
Tuğkan (mesaj | katkılar)
1.515 değişiklik
Gerekçe:
235. satır:
 
== Amerika Birleşik Devletleri'nin rolü iddiası ==
[[Amerika Birleşik Devletleri]] hükûmetinin darbeden haberdar olduğu ve darbe gecesi Başkan [[Jimmy Carter]]'a "bizim çocuklar işi bitirdi"<ref name="aksambirand">{{haber kaynağı|başlık="Bizim çocuklar" haber vermiş|url=http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/338100/_Bizim_cocuklar__haber_vermis.html|erişimtarihi=31 Ocak 2018|çalışma=[[Cumhuriyet (gazete)|Cumhuriyet]]|tarih=27 Nisan 2012}}</ref> anlamında bir mesajın, ''[[Damdaki Kemancı]]'' oyununu izlerken iletildiği iddiası, 12 Eylül'de ABD'nin rolü konusunu da tartışmalara açtı. Bu söylem, kimi kaynaklarda da "Ankara'daki çocuklar yaptılar" şeklinde geçmektedir.<ref group=not>Bu kaynaklardan biri de Mehmet Ali Birand'ın hazırladığı [https://www.youtube.com/watch?v=DDe202SS4Kk&t=870s 12 Eylül Belgeselinde Paul Henze'nin ağzından duyulmaktadır].</ref> Bu iddia ilk kez [[Mehmet Ali Birand]]'ın ''[[12 Eylül 04.00]]'' (1984) adlı kitabında ortaya atılan, 12 Eylül Darbesi sırasında dönemin Ulusal Güvenlik Konseyi [[Türkiye]] Masası Sorumlusu [[Paul Henze]]'nin askerî müdahaleyi haber alırken haberi ulaştıran diplomatın "bizim çocuklar işi bitirdi" anlamındaki konuşması şeklinde ortaya atıldı.<ref name=zaman>{{haber kaynağı|başlık=Birand’dan Paul Henze’ye ‘sesli–görüntülü’ yalanlama|url=https://web.archive.org/web/20060511070609/http://arsiv.zaman.com.tr/2003/06/14/haberler/h2.htm|erişimtarihi=18 Mayıs 2018|eser=[[Zaman (gazete)|Zaman]]|yayıncı=zaman.com.tr}}</ref><ref name=hurriyet>{{haber kaynağı|başlık=Birand’dan Paul Henze’ye ‘sesli–görüntülü’ yalanlama|url=http://www.hurriyet.com.tr/gundem/paul-henze-bizim-cocuklar-yapti-demis-153106 |erişimtarihi=3 Temmuz 2018|eser=[[Hürriyet (gazete)|Hürriyet]] |tarih=14 Haziran 2003 }}</ref><ref name="aksambirand"/>
 
Paul Henze, 2003 yılında ''[[Zaman (gazete)|Zaman]]'' gazetesine verdiği demeçte2003 yılında ''[[Zaman (gazete)|Zaman]]'' gazetesine verdiği demeçte kendisine atfedilen sözleri "''Başkan Carter’a ‘Bizim çocuklar bu işi başardı’ demedim. Bu tümüyle bir efsane, bir mit. Gazetecisözlerinin Mehmet Ali Birand’ınBirand'ın uydurmuşuydurması olduğuolduğunu bir şeybelirtti. O da biliyor bunu. Bu konuda kendisiyle de konuştum zaten''" diyerek yalanladı. <ref>{{web kaynağı |url=http://arsiv.zaman.com.tr:80/2003/06/12/politika/h1.htm |başlık=Paul Henze: 'Bizim çocuklar işi başardı' sözünü Birand uydurdu |çalışma=Zaman |tarih=12 Haziran 2003 |ilk=İbrahim |son=Baltaa |yer=İstanbul | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090614055702/http://arsiv.zaman.com.tr:80/2003/06/12/politika/h1.htm |arşivtarihi=14 Haziran 2009}}</ref> Bunun üzerine Birand, 1997 yılında Henze ile yaptığı görüşmenin sesli ve görüntülü kayıtlarını yayınladı,yayınlayarak Kasete göre, Başkan Carter’a Ankara’daki darbeyi haber verenPaul Henze'yi değil, başka bir diplomat. Ancak olayı Birand’a anlatan Henze, “Ankara’daki çocuklar başardı.” şeklindeki mesajın Carter’a iletildiğini anlatıyoryalanladı.<ref name=paulhenze>"''Kasete göre, Başkan Carter’a Ankara’daki darbeyi {{haber verenkaynağı|başlık=Paul Henze değil, başka bir diplomat. Ancak olayı Birand’a anlatan Henze, “Ankara’daki‘Bizim çocuklar başardı.”yaptı’ şeklindeki mesajın Carter’a iletildiğini anlatıyor.''" - "[https://web.archive.org/web/20060511070609/demiş|url=http://arsivwww.zamanhurriyet.com.tr/2003/06/14/haberler/h2.htmpaul-henze-bizim-cocuklar-yapti-demis-153106|erişimtarihi=5 Birand’danŞubat Paul Henze’ye ‘sesli–görüntülü’ yalanlama]". ''2018|eser=[[ZamanHürriyet (gazete)|ZamanGazetesi]]'' (zaman|yayıncı=hurriyet.com.tr).|tarih=14 ErişimHaziran tarihi: 18 Mayıs 2018.2003}}</ref><ref name=hurriyet/>
 
Diğer taraftan [[Kenan Evren]], 6 Haziran 2011'de kendi evinde savcı Hüseyin Görüşen'e verdiği ifadede "Bizim müdahale kararımızda Amerika Birleşik Devletleri'nin bilgisi ve desteği yoktur" ifadelerini kullandı.<ref>{{haber kaynağı|başlık='ABD'ye söyleyin, yönetime el koyuyoruz'|url=http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/259170/_ABD_ye_soyleyin__yonetime_el_koyuyoruz_.html|erişimtarihi=18 Mayıs 2018|eser=[[Cumhuriyet (gazete)|Cumhuriyet]]|yayıncı=cumhuriyet.com.tr|tarih=18 Haziran 2011}}</ref> Evren, darbe sonrası düzenlenen basın toplantısındaki "Darbeden önce ABD ile istişarede bulunuldu mu?" sorusuna da "Sureti katiyede hayır. Ankarada tanklı taburumuzun Amerikalı yetkililere tesadüf etmesi ve darbeye 2 saat kalması üzerine onlara haber verdik" yanıtını verdi.<ref>Evren, Kenan. Kenan Evrenin anıları 2, Milliyet yayınları 1991. s.46</ref> Dönemin Hava Kuvvetleri Orgenerali [[Tahsin Şahinkaya]] da konuyla ilgili olarak "11 Eylül 1980 günü Türkiye’ye döneceğim sırada Amerika Genelkurmay Başkanı ile kahvaltı ettik. Bir gün sonra Türkiye’de askeri müdahalenin olduğu kendisine söylendiğinde şaşırarak böyle bir şeyi kendisine söylemediğimi beyan etmiş. Yabancı bir ülkeden kesinlikle emir ve talimat almam." şeklinde bir demeçte bulundu.<ref name="aksambirand" /> 2011-2014 yılları arasında ABD Ankara büyükelçisi olan Ricciardone de kendisine "Darbe sizin desteğinizle mi oldu?" sorusunu "Sizler buna inanıyorsunuz, ama gerçek öyle değil. O günlerde insanlar darbenin gelmesini bekliyor ve istiyordu; biz de elçilikte tahminde bulunuyorduk, bilmiyorduk." şeklinte cevaplandırdı<ref name="aksambirand" />
"https://tr.wikipedia.org/wiki/12_Eylül_Darbesi" sayfasından alınmıştır