Osmanlı İmparatorluğu'nda liberalizm: Revizyonlar arasındaki fark

Liberal düşünce Osmanlı'ya 19. yüzyılda girdi. Batılılaşmada temel alınan eğilimlerin görece liberal yönde olması bunda etkili oldu. Türkiye tarihinin ilk anayasası olan [[Kanun-i Esasi]]'nin padişahın yetkilerini kısıtlaması liberalizm fikrinin temel noktalarının küçük de olsa çıkmasını sağladı. Namık Kemal (1840-88) anayasal özgürlüğün yanında iktisadi özgürlüğü de savundu. Bu noktada Yeni Osmanlıların liberal düşüncenin etkisinde kaldığı varsayımı doğdu. [[Sakızlı Ohannes Paşa]] da iktisadi liberalizm düşüncesini gerçek anlamda savunan ve Türkiye’deki temellerini atan ilk kişilerdendi. Korumacılığa ve devletçiliğe karşı durdu, ders kitapları yazdı. Onu izleyen [[Cavid Bey|Mehmet Cavit Bey]] ''İlm-i İktisat'' adlı eseri ile sıkı bir iktisadi liberalci olduğunu gösterdi. ''[[Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası]]'' ile de düşüncesini kültür-sanat alanına taşıdı. ''[[Türkiye Nasıl Kurtarılabilir?]]'' kitabıbroşürü ile [[Prens Sabahaddin]] de ilk Osmanlı liberalleri olarak etkin oldu. Bireyci toplumları daha üretken, girişimci ve bağımsız prototipler olarak gördü. Merkeziyetçiliğin terk edilmesini savunan ve [[Adem-i merkeziyetçilik]] fikrine sahipti ve [[Pierre Guillaume Frédéric le Play|le Play]] öğretisini savunuyordu.<ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Erdoğan | ad1 = Mustafa | başlık = Liberalizm ve Türkiye'de Liberal Eğilimler | url = http://www.liberal.org.tr/sayfa/liberalizm-ve-turkiyede-liberal-egilimler-mustafa-erdogan,344.php | yayıncı = Liberal Düşünce Topluluğu | erişimtarihi = 26 Mart 2018 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20180408151041/http://www.liberal.org.tr/sayfa/liberalizm-ve-turkiyede-liberal-egilimler-mustafa-erdogan,344.php | arşivtarihi = 8 Nisan 2018}}</ref>