Sirgiannis Paleologos: Revizyonlar arasındaki fark

|bağlılığı = [[Bizans İmparatorluğu]] (1333'e kadar)<br>[[Sırp İmparatorluğu]] (1333–13341333-1334)

'''Syrgiannes Palaiologos Philanthropenos''' ({{dil-el|Συργιάννης Παλαιολόγος Φιλανθρωπηνός}}, {{circa}} 1290 – -1334), [[Kumanlar|Kuman]] ve [[Yunanlılar|Yunan]] karışımı kökenli [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] aristokrat ve general. İmparator [[II. Andronikos Paleologos]] (1282–13281282-1328 arası hükümdar) ve torunu [[III. Andronikos Paleologos|III. Andronikos]] (1328–13411328-1341 arası hükümdar) arasına gerçekleşen [[Bizans İç Savaşı (1321-1328)|Bizans İç Savaşı]]'na müdahil olmuştur. Sadece kendisine ve hırslarına sadık kalmış, taraflara arasında defalarca yer değiştirmiştir, en sonunda Bizanslılar tarafından suikasta uğramadan önce Sırp hükümdarı [[Stefan Dušan]] adına Makedonya'nın çoğunu fethetmiştir.

Syrgiannes, yaklaşık 1290 yılında doğmuştur. İmparator [[II. Andronikos Palaiologos|II. Andronikos]] yönetiminde [[Domestikos#Megas Domestikos|''Megas Domestikos'']] (ordunun baş komutanı) olan [[Kumanlar|Kuman]] lider babası ya da muhtemelen dedesinden ismini almıştır. O dönem [[III. İoannis Vatacis]] (1221–12541221-1254 arası hükümdar) hükümdarlığında yerleştirilmiş imparatorlukta birçok Kuman vardı.<ref>Mark C. Bartusis, [http://books.google.co.uk/books?id=rUs-hHd89xAC&printsec=frontcover&dq=The+Late+Byzantine+Army:+Arms+and+Society,+1204-1453&hl=en&sa=X&ei=MdblU-PlC6HB7AaXhIHYDQ&ved=0CCEQ6AEwAA#v=onepage&q=The%20Late%20Byzantine%20Army%3A%20Arms%20and%20Society%2C%201204-1453&f=false The Late Byzantine Army: Arms and Society, 1204-1453], p.26.</ref> Yaşlı Syrgiannes'in orijinal ismi ''Sytzigan'' (Kuman-Türkçe ''Sïčğan'', "sıçan") idi; vaftiz edildiğinde ''Syrgiannes'' ("usta John") olarak [[Helenleştirme|helenleştirilmişti]].<ref name="Cumans120">{{harvnb|Vásáry|2005|p=120}}.</ref><ref name="Norwich277">{{harvnb|Norwich|1996|p=277}}.</ref> Yaşlı Syrgiannes, [[Bizans ordusu]]nun hiyerarşisinde yükselerek, sonunda yüksek bir rütbe olan ''[[megas domestikos]]'' oldu.<ref name="ODB">{{harvnb|Kazhdan|1991|p=1997}}.</ref> Genç Syrgiannes'un annesi Eugenia Palaiologina, iktidardaki [[Paleologos Hanedanı]]'nın üyesi ve İmparator [[VIII. Mihail]]'in (1259–12821259-1282 arası hükümdar) yeğeniydi. Annesinin aile isminin verdiği prestij ile, genç Syrgiannes, imparatorluk hiyerarşisinde ilerlemeyi seçti.<ref name="Cumans120"/> Syrgiannes'in bir de Theodora isminde bir kız kardeşi vardı, sonra II. Konstantin ismiyle [[Kilikya Ermeni Krallığı|Kilikya Ermeni Kralı]] olan Guy de Lusignan ile evlenmişti.<ref>{{harvnb|Cawley|2011|loc={{MLCC |warning=1 |url=http://fmg.ac/Projects/MedLands/BYZANTINE%20NOBILITY.htm#_Toc204583745 |title-date= |title= Syrgiannes|date=August 2012}}}}.</ref> Sırbistan sınırında bulunan [[Makedonya (bölge)|Makedonya]] vilayetine askeri vali atandığı 1315 yılında ilk defa tarih sahnesine çıktı. Var olan anlaşma ve emirlere karşı gelerek, Sırbistan ve [[Epir Despotluğu]]'nun her ikisine saldırdı. İsyan etti, yakalandı ve tutuklandı. 1320 yılından bir süre önce, affedildi ve [[Trakya]]'ya komutan olarak atandı.<ref name="Cumans120"/><ref name="Laiou288">{{harvnb|Laiou|1972|p=288}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicol|1996|pp=19–2019-20}}.</ref>

[[Dosya:Andronikos III Palaiologos.jpg|thumb|right|150px|İmparator III. Andronikos Paleologos (1328–13411328-1341 arası hükümdar). Çalkantılı kariyerinde, Syrgiannes onun baş destekçilerinden biri olmaktan hasımlığa sürüklenmiştir.]]

1320 yılında, [[IX. Mihail Paleologos]]'un (II. Andronikos'un en büyük oğlu ve 1295 yılından beri ortak imparator) ölümünün ardından, Mihail'in oğlu III. Andronikos'a, III. Andronikos tarafından, ortak imparator olarak tac giydirildi. Başlangıçta büyükbabası tarafından tutulmasına rağmen, genç Andronikos ve Syrgiannes'un da dahil olduğu genç aristokratlardan oluşan çevresinin savurganlıkları imparatorun memnuniyetsizliğini doğurdu. Bu aşırılıklar, genç Andronikos'un küçük kardeşi Manuil'in başkası sanılarak öldürülmesi ile zirve yaptı; buna çok kızan yaşlı Andronikos, torununun unvanlarını kaldırdı ve derin çatlak ikisinin arasını açtı.<ref name="Fine250">{{harvnb|Fine|1994|p=250}}.</ref>

Aynı zamanda yaşlı imparatora memnuniyetsizliğin yüksek olduğu [[Trakya]]'da kendilerine rüşvetle valilik elde eden [[VI. İoannis Kantakuzinos|İoannis Kantakuzinos]] ve Syrgiannes hızla genç Andronikos için desteği harekete geçirdiler. [[Aleksios Apokaukos]] ve [[Theodore Synadenos]] ile beraber, yaşlı Andronikos'u torunu lehine tahttan indirmek için hazırlığa başladılar.<ref name="Fine250"/><ref>{{harvnb|Nicol|1993|pp=155–156155-156}}.</ref> 1321 [[paskalya]]sında, genç Andronikos [[Hadrianapolis]]'e geldi ve isyanı başlattı. Eski imparatoru müzakere zorlamak için, Syrgiannes büyük bir orduya komuta etti.<ref name="Fine251">{{harvnb|Fine|1994|p=251}}.</ref><ref name="Nicol157">{{harvnb|Nicol|1993|p=157}}.</ref><ref>{{harvnb|Bartusis|1997|p=87}}.</ref> Sonunda 6 Haziran 1321 tarihinde imparatorluğu kısımlara ayıran barış anlaşması imzalandı. Genç Andronikos ortak imparator olarak tanınıyor ve [[appanage]] benzeri yöneteceği [[Trakya]] ona veriliyor, Hadrianapolis'te kendi sarayını kurarken [[Konstantinopolis]] dahil kalan yerler kıdemli İmparator olan II. Andronikos'un yönetiminde kalıyordu.<ref name="Norwich277"/><ref name="Nicol157"/>

Sonunda 1328 yılında III. Andronikos büyükbabasını tahttan indirip tek başına imparator oldu. Syrgiannes serbest bırakıldı ve tekrar Andronikos'un iltifatına nail oldu, 1329 sonlarında ikinci büyük şehri [[Selanik]], Makedonya'nın batısı ve [[Arnavutluk]]'u içeren imparatorluğun önemli valiliğe atandı.<ref name="ODB"/><ref name="Fine287">{{harvnb|Fine|1994|p=287}}.</ref> Orada bu sefer Kantakuzinos'a karşı, imparatorun annesi İmparatoriçe [[Ermenistanlı Rita|Maria]] ile beraber bir komploya girmesinden şüphelenildi. İmparatoriçe, Selanik'te yaşıyordu ve Syrgiannes'e göz kulak olacağı zannediliyordu; ancak ona aşık oldu ve onu evlat edindi. 1333 sonlarında, İmparatoriçe'nin ölümünden sonra komplo açığa çıktı ve Syrgiannes tutuklanıp, ihanet suçlaması ile Konstantinopolis'e getirildi. Fakat Syrgiannes kaçmayı başarıp, Sırp hükümdar [[Stefan Dušan]]'ın sarayına sığındı.<ref name="ODB"/><ref>{{harvnb|Norwich|1996|pp=283–284283-284}}; {{harvnb|Nicol|1993|pp=176–177176-177}}.</ref>

Dušan, onu büyük Sırp gücünün başına koydu, Syrgiannes da Bizans Makedonyasını 1334 yılında işgal etti. Syrgiannes'un general olarak yetenekleri, onun Bizans ordusunun eğilimleri hakkındaki bilgisi, ve birçok yerel Bizanslı subayla devam ettirdiği arkadaşlık, [[Ohri]], [[Pirlepe]], [[Ustrumca]] ve [[Kesriye]] dahil olmak üzere birçok önemli Bizans şehrinin el değişmesine neden oldu. Selanik'e kadar ilerlediler, Syrgiannes'in ordusu şehir duvarlarının önünde kamp yapıp, Bizans yardım kuvveti ile yüzleşti. Her iki taraf karşı karşıya günlerce kamp yapmaya devam ettiler, fakat 23 Ağustos 1334 tarihinde, birkaç gün öce ona tuzak kurmak amacıyla Sırp kampına sığıanan Bizanslı general Sphrantzes Palaiologos tarafından birkaç hizmetlisiyle kamptan çıkartılmaya ikna edilip, öldürülmüştür.<ref name="Cumans121"/><ref name="Nicol177">{{harvnb|Nicol|1993|p=177}}.</ref><ref>{{harvnb|Fine|1994|pp=287–288287-288}}.</ref> En önemli askeri liderlerinin kaybı ile, [[Sırplar]] barış görüşmesine oturdular ve kuzey Makedonya'da Syrgiannes tarafından ele geçirilen şehirlerin çoğunu Bizanslılara terk ettiler.<ref>{{harvnb|Fine|1994|pp=288, 311}}.</ref>

*{{cite book|last=Bartusis|first=Mark C.|title=The Late Byzantine Army: Arms and Society 1204–14531204-1453|location=Philadelphia, Pennsylvania|publisher=University of Pennsylvania Press|year=1997|isbn=0-8122-1620-2|url=http://books.google.com/books?id=rUs-hHd89xAC|ref=harv}}

*{{Web kaynağı | last = Cawley | first = Charles | date = 14 February 2011 | title = Byzantium, Nobility: Chapter 32. Syrgiannes | url = http://fmg.ac/Projects/MedLands/BYZANTINE%20NOBILITY.htm#_Toc204583744 | work = Medieval Lands: Byzantium 395–1057395-1057 | publisher = Foundation for Medieval Genealogy | accessdate = 17 May 2012 | ref = harv | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160420215202/http://fmg.ac/Projects/MedLands/BYZANTINE%20NOBILITY.htm | arşivtarihi = 20 Nisan 2016}}

*{{cite book|last=Laiou|first=Angeliki E.|authorlink=Angeliki Laiou|title=Constantinople and the Latins: The Foreign Policy of Andronicus II, 1282–13281282-1328|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|year=1972|url=http://books.google.com/books?id=AC89AAAAIAAJ|ref=harv}}

*{{cite book|last=Nicol|first=Donald MacGillivray|authorlink=Donald Nicol|title=The Last Centuries of Byzantium, 1261–14531261-1453|location=Cambridge, United Kingdom|publisher=Cambridge University Press|year=1993|isbn=0-521-43991-4|url=http://books.google.com/books?id=y2d6OHLqwEsC|ref=harv}}

*{{cite book|last=Nicol|first=Donald MacGillivray|authorlink=Donald Nicol|title=The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, c. 1295–13831295-1383|location=Cambridge, United Kingdom|publisher=Cambridge University Press|year=1996|isbn=978-0-521-52201-4|url=http://books.google.gr/books?id=7bXGTfK_ogAC|ref=harv}}

*{{cite book|last=Vásáry|first=István|title=Cumans and Tatars: Oriental Military in the Pre-Ottoman Balkans, 1185–13651185-1365|location=Cambridge, United Kingdom|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=978-0-521-83756-9|url=http://books.google.com/books?id=7DJWyg97IggC|ref=harv}}

[[Kategori:Bizanslı Selanik valileri‎valileri]]