Siyasi karikatür: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
yeni madde
 
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
1. satır:
[[Dosya:“Le Rire”, Number 134, May 29, Paris, 1897.jpg|thumb|180px|[[Hamidiye katliamları]] sebebiyle [[II. Abdülhamid]]'in "Kızıl Sultan" olarak tanımlandığı ''[[Le Rire]]'' dergisinin kapağındaki siyasi karikatür.<ref>[http://www.genocide-museum.am/eng/online_exhibition_5.php II. Abdülhamid'in "Kızıl Sultan" olarak tanımlandığı Le Rire dergisinin kapağı], The Red Sultan, “Le Rire”, Sayı:134, Paris, 29 Mayıs 1897.</ref>]]
'''Siyasi karikatür''' veya '''politik karikatür''', sanatçının görüşünü ifade eden bir açıklama içeren bir çizimdir. Bu tür [[karikatür]]leri yazan ve çizen bir sanatçı, siyasi karikatürist olarak bilinir. [[Otorite]]yi sorgulamak ve [[yolsuzluk]], [[siyasal şiddet]] ve diğer toplumsal hastalıklara dikkat çekmek için genellikle sanatsal beceri, [[aşırılık]] ve [[Hiciv|hicvi]] birleştirirler.<ref name=Sterling>{{cite book | last = Sterling | first = Christopher | title = Encyclopedia of Journalism | publisher = Sage Publications, Inc | location = Thousand Oaks | year = 2009 | isbn = 0-7619-2957-6 |pages=253–261}}</ref><ref>{{CiteWeb kaynağı web| url = https://hti.osu.edu/opper/editorial-cartoons | title = Editorial Cartoons: An Introduction {{!}} HTI | last = Shelton | first = Mitchell | website = hti.osu.edu | language = en | access-date = 28 Haziran 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20180118182154/https://hti.osu.edu/opper/editorial-cartoons | arşivtarihi = 18 Ocak 2018}}</ref>
== Geçmişi ==
=== Kökenleri ===
Resimli hiciv, [[İngiltere]]'deki siyasi karikatürlerin habercisi olarak nitelendirilmiştir: John J. Richetti ''The Cambridge history of English literature'' adlı çalışmasında resimli hicvin Hogarth'ın ''Emblematical Print on the South Sea Scheme''{{'}}i ile başladığını yazmıştır.<ref>{{cite book| last = Richetti| first = John J.| title = The Cambridge history of English literature, 1660–1780| date = 2005| publisher = Cambridge University Press| isbn = 0-521-78144-2 }}, s. 85.</ref><ref name="Press">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=fwzWAAAAMAAJ|title=The Political Cartoon|author=Charles Press|year=1981|publisher=Fairleigh Dickinson University Press|page=34}}</ref> Resimlerini ardışık sanatsal sahneler ile birleştirerek toplumsal eleştirilerini ifade etmiştir. 18. yüzyılın başlarındaki hicvin hedefi genellikle İngiliz siyasetinin yolsuzluğu üzerineydi. İlk satirik eserlerden olan ''Emblematical Print on the South Sea Scheme'' (c. 1721), birçok İngilizin epey bir miktarda para kaybettiği [[Güney Denizi Şirketi|Güney Denizi Balonu]] olarak bilinen 1720 yılındaki felaket borsa kazası hakkındadır.<ref>See Ronald Paulson, ''Hogarth's Graphic Works'' (3. edisyon, Londra 1989), no. 43.</ref>
=== Gelişimi ===
Daha sonraki dönemlerde siyasi karikatür, İngiltere'de 18. yüzyılın ikinci yarısında -özellikle [[Fransız İhtilali]] döneminde- Londra'dan gelen tanınmışş yorumcular [[James Gillray]] ve [[Thomas Rowlandson]]'un yönetiminde gelişmeye başladı. Gillray, hicvetme ve karikatür için aracın kullanımını keşfetti ve politik karikatürün babası olarak tarihe geçti.<ref name=Satire>{{webWeb kaynağı | başlık = Satire, sewers and statesmen: why James Gillray was king of the cartoon | url = https://www.theguardian.com/artanddesign/2015/mar/21/satire-sewers-and-statesmen-james-gillray-king-of-cartoon | erişimtarihi = 18 Ocak 2018 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170309230616/https://www.theguardian.com/artanddesign/2015/mar/21/satire-sewers-and-statesmen-james-gillray-king-of-cartoon | arşivtarihi = 9 Mart 2017}}</ref> Krala, başbakanlara ve generallere hesap verme çağrısı yapmak için Gillray'in hicivlerinin birçoğu [[III. George]]'a karşıydı ve onu bir [[soytarı]] olarak resmetti ve yaptığı işin büyük kısmı Fransa devrimi ile [[Napolyon]]'un hırslarını alaya almaktı.<ref name=Satire /> [[George Cruikshank]], Gillray'i (1820'ler-40'lar) takip eden dönemde önder bir karikatürist oldu. İlk kariyeri popüler yayınlar için İngiliz hayatının sosyal karikatürleri hakkındaydı.
 
[[Dosya:BritishLionTenniel1857Punch1.jpg|küçükresim|'İngiliz Aslanı'nın İntikamı...', [[John Tennie]]l'in 1857'deki [[1857 Hint Ayaklanması|Hint İsyanı]]'nın betimlediği karikatürü]]
Siyasi karikatür sanatı, [[Henry Mayhew]] ve gravürbaşı [[Ebenezer Landells]] tarafından kurulan periyodik [[Punch (dergi)|''Punch'']]'ın 1841'de yayınlanmasıyla daha da gelişti.<ref>{{webWeb kaynağı | başlık = caricature-and-cartoon | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1347521/caricature-and-cartoon/59402/Early-19th-century | erişimtarihi = 18 Ocak 2018 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150505020815/http://www.britannica.com:80/EBchecked/topic/1347521/caricature-and-cartoon/59402/Early-19th-century | arşivtarihi = 5 Mayıs 2015}}</ref> 1842'de [[Bradbury ve Evans]] tarafından satın alınan gazete, önde gelen bir ulusal kurum haline getirilmek istenince yeni gelişen kitlesel baskı teknolojilerini kullanıldı. Komik resimlere atıfta bulunmak için "[[karikatür]]" terimi, 1843'te dergide kullanılmaya başlandı; "karikatür" terimi büyük bir [[karton]] parçası üzerinde bitmiş bir ön taslak veya İtalyancadaki ''cartone'' (karton) anlamına geliyordu. ''Punch'', politik karikatürlerine atıfta bulunmak için terimi mizahi bir şekilde kullandı ve ''Punch'' karikatürlerinin popülaritesi terimin yaygın kullanımını sağladı. 1840'lı ve 50'li yıllarda ''Punch''{{'}}ta çizim yapanlar arasında [[John Leech]], [[Richard Doyle]], [[John Tenniel]] ve [[Charles Keene]] yer almıştır. Bu grup, "Punch Kardeşlik" olarak bilindi ve gruptan Chapman ve Hall'ın 1843'te ayrılmasıyla Charles Dickens dahil oldu. Fiziksel karikatür ve temsili sanatını az da olsa günümüze değin değişen bir noktaya getiren kişi 1850'li ve 60'lı yılların en üretken ve etkili karikatürcüsü John Tenniel'dır. Tenniel, ''Punch''{{'}}ın en büyük karikatür sanatçısıydı. Dergi, halkın genel durumunu başarılı bir şekilde takip edebildi ve 1857'deki [[1857 Hint Ayaklanması|Hint Ayaklanması]] ile bunu takip eden halkın öfkesini ''Punch'', intikam resimlerini ile betimledi ve Tenniel'in "Adalet" ve "İngiliz Aslanının Bengal Kaplanından İntikamı" gibi çalışmaları yayımladı.
 
=== Olgunlaşma ===