Akrilamid: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Euphemiakh (mesaj | katkılar)
By erdo can (mesaj | katkılar)
k Düzenleme AWB ile
129. satır:
| DiğerBileşikler = }}
}}
'''Akrilamid''' (ya da [[Akrilik bileşikler|akrilik]] [[Amit|amid]]) [[Karbon|C]]<sub>3</sub>[[Hidrojen|H]]<sub>5</sub>[[Azot|N]][[Oksijen|O]] [[Kimyasalkimyasal formül|kimyasal formülüne]]üne sahip [[Bileşik|kimyasal bileşik]]. [[Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği|IUPAC]] ismi '''prop-2-enamide'dir'''. Beyaz bir kokusuz [[kristal]] katıdır, [[Water (molecule)|su]], [[etanol]], [[Dietil eter|eter]] ve [[kloroform]] içinde çözünür. Akrilamid asit, baz, oksitleyici ajanlar, demir ve demir tuzlarının bulunduğu ortamda parçalanır. Termal olmayarak bozunması [[amonyak]] ve termal bozunması [[Karbonmonoksit|karbon monoksit]], [[Karbondioksit|karbon dioksit]] ve [[Oxides of nitrogen|azot oksitleri]] üretir.
 
Akrilamid [[Acrylonitrile|akrilonitrilin]] [[Nitrile hydratase|nitril hidrataz]] tarafından hidrolizi ile hazırlanabilir. Endüstride akrilamidin çoğu, suda çözünebilen [[Thickener|yoğunlaştırıcı]] olarak kullanılan [[Polyacrylamide|poliakrilamid]] sentezinde kullanılır. Bunlar arasında [[Wastewater|atık su]] arıtma, [[Jel elektroforezi|jel Elektroforez]] ([[SDS-PAGE]]), [[Papermaking|kağıt]] üretimi, [[Ekstraktif metalurji|maden işleme]], [[Tertiary oil recovery|üçüncül yağ kurtarma]] ve [[Permanent press|ütüsüz]] kumaş üretimi bulunur. Bazı akrilamidler [[Dye|boya]] ve diğer [[Monomer|monomerlermonomer]]ler<nowiki/>lerin imalatında kullanılır.
 
Akrilamid'in 2002 yılında bazı nişastalı gıdalardaki keşfi bu yiyeceklerin kanserojen olup olmadığı hakkında soru işaretleri yarattı. 2006 yılı itibariyle akrilamid tüketiminin insanlarda kanser gelişimini tetikleyip tetiklemediği net değildir.
141. satır:
=== Moleküler biyoloji laboratuvarları ===
Poliakrilamid ilk olarak laboratuar ortamında 1950'lerin başlarında kullanıldı. 1959 yılında, Davis ve Ornstein<ref>[http://www.pipeline.com/~lenornst/DiscElectrophoresis.html Davis and Ornstein] Webarşiv şablonunda hata: <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">&#x7C;url=</code> value. Boş.
. Pipeline.com. Retrieved on 2012-06-11.</ref> ile Raymond ve Weintraub<ref>[http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/130/3377/711 Raymond and Weintraub]. Sciencemag.org (1959-09-18). Retrieved on 2012-06-11.</ref> grupları bağımsız olarak [[Jel elektroforezi|poliakrilamid jel Elektroforez]]'in yüklü [[Molekül|moleküllerimolekül]]leri ayırmak amacıyla kullanılmasına dair makale yayımlamışlardır.<ref name="Davis">{{Dergi kaynağı|year=1959|title=Acrylamide Gel as a Supporting Medium for Zone Electrophoresis|journal=Science|issue=3377|volume=130|page=711|doi=10.1126/science.130.3377.711|DOI=10.1126/science.130.3377.711|pmid=14436634|PMID=14436634}}</ref> Teknik bugün yaygın olarak kabul edilmiştir, hala [[moleküler biyoloji]] laboratuvarında yaygın bir [[Protocol (natural sciences)|protokoldür]].
[[Kategori:Webarşiv şablonu hataları]]
. Pipeline.com. Retrieved on 2012-06-11.</ref> ile Raymond ve Weintraub<ref>[http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/130/3377/711 Raymond and Weintraub]. Sciencemag.org (1959-09-18). Retrieved on 2012-06-11.</ref> grupları bağımsız olarak [[Jel elektroforezi|poliakrilamid jel Elektroforez]]'in yüklü [[Molekül|molekülleri]] ayırmak amacıyla kullanılmasına dair makale yayımlamışlardır.<ref name="Davis">{{Dergi kaynağı|year=1959|title=Acrylamide Gel as a Supporting Medium for Zone Electrophoresis|journal=Science|issue=3377|volume=130|page=711|doi=10.1126/science.130.3377.711|DOI=10.1126/science.130.3377.711|pmid=14436634|PMID=14436634}}</ref> Teknik bugün yaygın olarak kabul edilmiştir, hala [[moleküler biyoloji]] laboratuvarında yaygın bir [[Protocol (natural sciences)|protokoldür]].
 
Akrilamid moleküler biyoloji laboratuvarlarında başka pek çok kullanım alanına da sahiptir; lineer [[Polyacrylamide|poliakrilamid]] (LPA), küçük miktardaki [[DNA]]'nın çökeltilmesinde taşıyıcı olarak kullanılır. Birçok laboratuvar tedarik şirketi LPA'yı bu kullanım amacıyla satar.<ref>[https://web.archive.org/web/20110718001006/http://www.biocompare.com/ProductDetails/349470/GenElute-LPA-from-Sigma-Aldrich.html GenElute™-LPA from Sigma-Aldrich]. biocompare.com</ref>
Satır 164 ⟶ 163:
* [[Substance of very high concern|Yüksek önem arz eden madde]]
* [[Heterocyclic amines|Heterosiklik Aminler]]
* [[Polisiklik aromatik hidrokarbon|Polisiklik aromatik hidrokarbonlar]]lar
 
== Kaynakça ==
{{ReflistKaynakça}}
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2015.4104/abstract Gıda - EFSA Journal, 4 akrilamid üzerine bilimsel Görüş.] [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2015.4104/abstract Juni 2015]
 
[[Kategori:Webarşiv şablonu hataları]]
[[Kategori:Tehlikeli hava kirleticileri]]
[[Kategori:IARC grubu 2A kanserojenler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Akrilamid" sayfasından alınmıştır