Menemen Olayı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Abuk SABUK (mesaj | katkılar)
Abuk SABUK (mesaj | katkılar)
→‎Olayların gelişimi: düzen ve temizlik
34. satır:
Dört gün sonra, [[27 Aralık]] [[1930]] günü [[Dolmabahçe Sarayı]]’nda [[Mustafa Kemal Atatürk]]’ün başkanlığında bu konuda bir toplantı yapıldı. [[28 Aralık]] [[1930]]'da orduya gönderdiği başsağlığı telgrafında, ''"Mürtecilerin gösterdiği vahşet karşısında Menemen’deki ahaliden bazılarının alkışla tasvipkar bulunmalarının bütün cumhuriyetçi ve vatanperverler için utanılacak bir hadise"'' olduğunu belirtti.{{olgu}}
 
=== Sıkıyönetim ve Mahkememahkeme süreci ===
[[31 Aralık]] [[1930]] günü Menemen ilçesi ile [[Manisa]] ve [[Balıkesir]]’in merkez ilçelerinde [[1 Ocak]] [[1931]]’den itibaren 1 ay süre ile [[Fahrettin Altay]] komutasında sıkıyönetim ilan edildi ve 1. Kolordu Komutan Vekili General [[Mustafa Muğlalı]] başkanlığında bir [[Divanı Harp]] kuruldu.
 
[[7 Ocak]] [[1931]]'de bu kez [[İzmir]]'de yine Mustafa Kemal Paşa başkanlığında ikinci bir toplantı yapıldı. Olaya doğrudan veya dolaylı katılan 105 sanık; anayasayı cebren tağyir, eyleme iştirak ve azmettirme; Derviş Mehmet'in mehdilik iddiasıyla harekete geçtiğini bildikleri halde zamanında hükümete haber vermeme veya tekkelerin seddinden sonra tarikat ayini icra ettikleri suçlamalarıyla [[15 Ocak]] [[1931]]'den itibaren Divanı Harp’te yargılanmaya başlandı.
 
=== Divan-ı Harp Mahkemesi ===
[[Dosya:İzmir location Menemen.svg|thumb|200px|İzmir'in [[Menemen, İzmir|Menemen]] ilçesi]]
General [[Mustafa Muğlalı]] başkanlığında kurulan Divan Harp Mahkemesinde [[24 Ocak]] [[1931]] günü iddianame okundu ve [[29 Ocak]] [[1931]] günü'ta mahkeme 36 (ölmüş olan bir sanık ile '''birlikte 37''') kişinin idama mahkûm edilmesine, 40 kişinin sorumsuzluğu nedeniyle salıverilmesine, 27 sanığın beraatine, 41 kişiye çeşitli hapis cezaları verilmesine hükmetti ve karar Meclis’in onayına sunuldu. İdam hükümlülerinin 6'sınınaltısı yaşıküçük küçükyaşta olduğundan, onların ölüm cezaları ağır hapse çevrildi. [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] Adalet Divanı ayrıca iki idamlığın cezasını 2iki yıl hapse çevirdi.
 
KalanDiğer 28 sanıkidam mahkumu, [[3 Şubat]] [[1931]] gecesi Menemen'de idam edildi. Bazıları Kubilay'ın başının kesildiği yerde asıldı. Mahkumlardan biri idam sehpasının önünden kaçtı. İki hafta sonra yakalandı ve ertesi gün idam edildi..
 
26 Aralık 1934 tarihinde Menemen'de devrim şehidi iki bekçi ve Kubilay adına anıt dikildi<ref>http://www.cumhuriyetarsivi.com/oku/192/1934-12-26/</ref>. Anıtın üzerinde şöyle yazar: ''"İnandılar, dövüştüler, öldüler. Bıraktıkları emanetin bekçisiyiz."''
 
''"İnandılar, dövüştüler, öldüler. Bıraktıkları emanetin bekçisiyiz."''
 
Sıkıyönetim, [[28 Şubat]] [[1931]]’de Manisa ve Balıkesir’den, [[8 Mart]] [[1931]]'de de Menemen’den kaldırıldı.
Satır 53 ⟶ 50:
{{Vikikaynak|Atatürk'ün Menemen Olayı ardından orduya taziyenamesi}}
 
=== İsmet İnönü'nün mesajıTepkiler ===
''Kubilay devrim uğruna, vatan sevgisi ve bütünlüğü yolunda yalnız başına, kuvvet hesabı yapmayan bir idealist vatanseverlik örneğidir. Kubilay, millet yolunda canını her an fedaya hazır olan geleneksel Türk yaradılışının müstesna abidesidir.''
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Menemen_Olayı" sayfasından alınmıştır