Thema: Revizyonlar arasındaki fark

'''Thema''' (Yunanca: tekil - θέμα, ''thema'' çoğul - θέματα ''themata'') yaklaşık yedi yüz yıllık bir dönem için [[Bizans İmparatorluğu]]'nun ana yerel idare birimi idi. ''Thema'' sistemi yedinci yüzyılda Bizans topraklarının müslümanMüslüman orduları tarafından zaptedilmeye başlanması ile kurulmuş ve daha önceki ana yörelyerel birim olan ve Roma imparatorları [[Diokletian|Diocletianus]] ve [[Büyük Konstantin|I. Konstantin]] tarafından kurulmuş olan [[Roma diakos sistemi]] yerine geçirilmiştir.

[[6. yüzyıl]]ın sonlarında ve [[7. yüzyıl]] başlarında [[Bizans İmparatorluğu]] her yönden hücumlara uğramaktaydı. [[Sasani İmparatorluğu]] doğudan ve güneydoğudan [[Suriye]], [[Mısır]] ve [[Anadolu]]'ya baskı yapmaktaydı. [[İslav]] ırklar ve [[Avarlar]] [[Balkanlar]]'da yerleşmeye başlayıp [[Yunanistan]] içlerine doğru sarkmaktaydılar. [[Lombardlar]] genellikle hiçbir direniş görmeden kuzey [[İtalya]]'yı işgal etmişlerdi. [[Bizans İmparatorluğu]]'nun daha batısında ve güneyinde uzak olan ve imparatorlar [[I. Justinianos]] ve [[Mavrikios]] tarafından yeniden Roma eline geçmiş olan bölgelerde bu gittikçe artan baskıya karşı koyabilmek için bölgedeki en yüksek sivil idare ve askeri idare birleştirip ve özel bir eyalet [[Eksarh]]lık ve eyalet valisi [[Eksarh]] sistemi uygulanmaya başlanmıştı. Bu özel yörel idare yönetimi sistemi [[Kuzey Afrika]]'da [[Tunus]] civarında [[Kartaca]] merkezli [[Afrika Eksarhlığı]] ve [[İtalya]]'da Revanna merkezli [[Ravenna Eksarhlığı]] kurulmuştu. Bu tip idari uygulama başlangıcı 530'lu yillarda [[I. Justinianos|Justinyen]]'in yeni idari reformlarına götürülmektedir. O zamana kadar [[Roma İmparatorluğu|Roma İmparatoru]] [[Diocletianus]]'un kurmuş olduğu yerel idare sistemine göre taşra yörelerinde askeri idare ile sivillerin idaresi titizlikle ayrılmakta ve iki sistem birbirlerinden değişik şekilde organize edilmekte idi. Bu ayrılmaya neden, aksi halde yerel yöneticilerin yörelerinde bulunan askerlere komuta edip kendilerini özerk imparator olarak ilan etmelerine ve yerel askerlerle merkezî iktidarı ele geçirmeye çalışmalarına imkân vermesi idi. Bu sistem Roma İmparatorluğu'nun genellikle her yöresinde ve 300 yıl süre ile uygun sonuçlar vermişti.

yetkili değildi; bu askeri vali aynı zamanda o yörenin sivil idaresinin başı idi. ''Strategos'' ülkenin belli bir yöresinin hem askeri hem de sivil idaresini birleştirmekteydi. Bu yöresel idare Roma İmparatoru [[DikoletianDiocletianus]] tarafından kurulmuş ve askeri ve sivil idareyi birbirinden tümüyle ayıran sistemi ortadan kaldırmış ve bu nedenle ''prasides'' unvanlı sivil valiler ve ''düks'' ve benzer unvanlı askeri valiler kaldırılmış ve Bizans İmparatorluğu yine eski Roma Cumhuriyeti veya Dikoletian[[Diocletianus]]'dan önceki Principat[[Principatus]] RoamRoma İmpartorluğu sisteminde olduğu gibi yöresel valiler hem yörenin sivil idaresini yüklenmekte hem de yöresel ordu birliklerine savaşta komuta etmekteydi.

== Thema sistemininSisteminin ortadanOrtadan kaldırılmasıKaldırılması ==

Thema sistemi Bizans İmparatorluğu'nun küçülmesi ile devamlı şok geçirmiş ve yeni yörelerin ele geçirilmediği, birçok eski yörelerin kaybedildiği ve özellikle sınır bölgelerinde olan yörelerin çoğunun devamlı el değiştirdiği için uygulanması çok zor bir hale girmiştir. Diğer taraftan [[Dördüncü Haçlı Seferi]] ile Konstantinopolis'i ellerine geçiren ve [[Latin İmparatorluğu]]'nu kuran ve bu imparatorluğa bağlı Frank [[apandaj]] sistemine benzer Orta Çağ usulu hiyerarşik sistem uygulayarak alt devletler kuran Franklar da thema sisteminin yıkılmasına bir başka neden olmuşlardıroluşturmuşlardır.