'''Analoji''',iki farklı şey arasındaki benzerlik/benzerlik(ler)ten hareket edilerek birisi için dile getirilenlerin diğeri içinde söz konusu olduğunu ileri sürmektir. Astronomi, antropoloji, psikoloji gibi daha çok benzetmeler yoluyla sonuca gitmek zorunda kalınan bilgi dallarında kullanılan bir problem çözme/sonuca ulaşma yöntemidir. Ulaşılan sonuçlar, gözlem ve deneyle kanıtlanmadıkça ihtimaliyet düzeyinde kalır.
Analojide (benzetme) bilişkinin muhakeme edilmesi gerektiren analoji türüdür. Basit bir diller açıklamak gerekirse a:b=c:d ifadesinde belirtilen (kuş:tüy=köpek:?) ilişkinin kurulmasını gerektirir. Yapısal teoride benzerliğin kurulmasınıkurulması ve bu benzerliğin anlaşılmasınıanlaşılmasının sağlayan kesinkurallarla kurallar ve sistem vardırilgilidr. Bu kurallar temsilTemsil edilen bilginin anlaşılmasınınsözdizimi sağlayankuralları kesin kurallar temsil edilen bilginin sözdizimibu kurallarınakurallara dayanırbağlıdır. İnsanlarSoyutlanmış genellikleyüklemler soyutlanmış yüklemlerden çokyerine, üst düzey ilişkilerin kullanılarak yapıldığı plânlamalarıplânlamalar tercih ederleredilir. Buna göre “güneş sistemi” ve “atom” arasında bir analoji yapılırken kaynak ve hedef olarak belirtilen ilişkisel benzerliklerde, “daha büyük” gibi düşük düzey ilişkiler veya “sıcak” gibi tek yönlü benzerlikler yerine “neden” gibi yüksek düzey ilişkiler kurularak, detaya inilir. Pragmatik teori ise analojiyi, amacı doğrultusunda ele alınalınır. Pragmatik teoride bilgi,ana etken bir kaynaktan hedefe doğru plânlanırkenplanırken hangibilginin amaç için kullanıldığına bağlı olarak etkileniramacıdır. FarklıFaklı amaçlar aynı analojiler için bile farklı plânlamalarplanlamalar gerektirebilir. Bu nedenle kaynak analogtan Hedef analoga transfer edilen şeyin ne olduğu çeşitli faktörlerle belirlenir (1).
Bunun içindir ki analoji ile yapılan anlamlı öğrenme için bilinenler ile bilinmeyenler arasında karşılaştırma yapılırken, benzerliklerin nasıl ve hangi amaçla oluşturulduğunun ortaya konması çok önemlidir.
