Devrimci Yol: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Mavrikant Bot (mesaj | katkılar)
-Kaynaksız şablonu, 7 adet kaynak var
Gundoganfa (mesaj | katkılar)
maddenin ansiklopedik olmayan verilerden temizlenmesi lazım, destek rica ederim.
18. satır:
}}
 
'''Devrimci Yol hareketi (DEV-YOL)''', 1974 sonrası [[THKP-C]]'nin fikri ve örgütsel olarak devamı niteliğindedir.{{olgu}} 1974 affı sonrası eski [[THKP-C]] ve [[DEV-GENÇ]] kökenli kadrolar geçmişin değerlendirmesini esas alan tartışmalar yürütmüştür. Kökeni THKP-C Genel komitesi içerisinde yaşanan ayrılığa kadar giden farklı değerlendirmeler, sürecin ayrılıkla sonuçlanmasına neden olmuştur. Yürütülen tartışmalarda THKP-C ve Mahir Çayan’ın geliştirdiği ideolojik-politik görüşlerin doğruluğunu savunan grup Devrimci Yol'un ilk çıkış noktasıdır.{{olgu}}
 
Devrimci Gençlik dergisi ve Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu (DEV-GENÇ) etrafında yürütülen çalışmalar, sonucunda Devrimci Yol bildirgesi ile somutlanmıştıryayınlanmıştır. 1 Mayıs 1977 yılında ilk sayısını çıkaran Devrimci Yol dergisi, yüzbinlere varan tiraja ulaşmıştır.{{olgu}} 12 Eylül darbesi karşısında, direnişi esas alan bir çizgi geliştiren Devrimci Yol, özellikle kırsal alanda yürüttüğü faaliyetler sonucu çok sayıda militanını kaybetmiştir.{{olgu}}
 
== DevrimciParti Yol'un köklerianlayışı ==
Devrimci Yol kendiliğinidenci bir hareket olarak tanımlanır.{{olgu}} [[Sıkıyönetim]] askeri savcıları tarafından ise örgüt olarak tanımlanmaktadır.{{olgu}}
12 Mart Askeri Muhtırası sonrası 1974-1975 yıllarına kadar süren bir dağınıklık yaşayan sol hareketler öncelikle üniversitelerde anti-faşist gruplar olarak toparlanmaya başlarlar. Daha sonra ülke sorunları ve [[sosyalist]] teorik tartışmalar da gençlik içinde tartışılan konular haline gelmiştir. Başlarda çeşitli öğrenci dernekleri etrafında toplanan sol gençlik 1976 yılında Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu'nun ([[DGDF]]) kurulmasıyla daha merkezi bir görünüm almıştır. Bu süreç içinde gençlik hareketi büyük şehirlerin gecekondu semtlerine de yayılmaya başlamıştır. Dünya sosyalist hareketine ilişkin yorum farklılıkları, farklı Türkiye tahlilleri ile birlikte gençlik hareketi içinde de bir takım saflaşmalar kendini göstermeye başlamış ve bu hareketten köklenecek birçok devrimci hareketin izlerini vermeye başlamıştır. Kürt meselesini çözümünde ortak örgütlenme ve ortak mücadelede görüşü doğrultusunda hareket edilmiştir.
{{olgu}}
 
BildirgeNisan önüne1977'de yayınlanan ''Devrimci Yol Bildirgesi''nde parti kurma fikrini alır. vePartinin işçi sınıfının öz örgütününörgütü inşa edilmesininolması zorunluluğundan bahseder ancakve bunun nasıl olması gerektiğinden çok nasıl olmaması gerektiğini açıklar ve genel parti tanımlarıyla yetinir. Söylenen en net söylem [[parti]] için herhangi bir şablon kullanılmayacağı, partinin, somut koşulların doğru bir şekilde yapılacak analizlerinden çıkacağıdır. {{olgu}}
Bu dönem sonrası kurulan ve [[Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi|THKP-C]]’nin devamı olma iddiasındaki birçok siyasi görüşün ayrı ayrı örgütler etrafında birleştiği dönemde [[sosyalist sol]] içindeki tartışmalarda, geçmiş teorik yaklaşımlar ve kavramlar önemli bir yer işgal eder. Bu tartışmaların dışında sosyalist dünyadaki [[Çin-Sovyet Ayrılığı|Çin-Sovyet kutuplaşması]] çevresinde ortaya çıkan tartışmalarla [[Kürt]] sorunu, [[faşizm]] tanımlaması ve faşizme karşı mücadele konusundaki tartışmalar 1974-1980 yıllarının teorik tartışma alanını oluştururlar. Bu tartışmalar 1970 öncesi konuların devamı olarak kendini gösterirken Türkiye [[devrim]]inin sosyal içeriği, [[proleterya|işçi sınıfının]] öncülük rolü ve niteliği, temel güç ve [[Atatürkçülük|Kemalizmle]] ittifak gibi konuların ise önemini yitirdiği söylenebilir. Başlıca tartışma konusu ve ayrışma nedeni olarak devrim anlayışı ve örgütlenme biçimleri gösterilebilir.
 
== Tarihi ==
== Devrimci Yol'un parti anlayışı ==
Devrimci Yol çevresinin [[ideoloji]]k-politik görüşlerini açıklayan, dünya, [[Türkiye]] ve devrimin yolu konusunda Devrimci Yol'un yaklaşımlarını ortaya koyan Devrimci Yol Bildirgesi 1977'nin Nisan ayı içerisinde yayınlanır.{{olgu}} [[Devrimci Yol Dergisi]], 1 Mayıs 1977'de kamuoyunun karşısına çıkmıştır.{{olgu}}
Devrimci Yol'un en çok tartışılan ve net olarak tanımlanamayan yönü hareketin görünümü ile ilgilidir. Diğer sol örgütlerce örgütten ziyade kendiliğindenci bir hareket olarak tanımlanan Devrimci Yol, [[sıkıyönetim]] askeri savcıları tarafından ise örgüt olarak tanımlanmaktadır. Merkez komiteden bazı kadroların da Devrimci Yol'un bir örgüt olduğunu inkâr etmeleri ise cezaevi sürecinde Devrimci Yol değerlerini devam ettirenler, değerlere sahip çıkanlar ve bunları inkar edenlerin ayrımını ortaya çıkardı.
 
== Devrimci Yol'un sahneye çıkışı ==
1977'deki [[Kanlı 1 Mayıs]], aynı zamanda [[Devrimci Yol Dergisi]]'nin kamuoyunun karşısına çıktığı gündür. Devrimci Yol çevresinin [[ideoloji]]k-politik görüşlerinin ana hatlarıyla ortaya konulduğu ''Devrimci Yol Bildirgesi'' Nisan ayı içerisinde yayınlanır. Bildirge, 12 Mart'tan çıkışta, solun ideolojik, teorik ve örgütsel tartışmaların içinde olduğu bir ortamda, dünya, [[Türkiye]] ve devrimin yolu konusunda Devrimci Yol'un yaklaşımlarını ortaya koyar. Devrimci Yol Dergisi'nin yayınlanma nedenleri sıralanırken, bildirgede ortaya konulan görüşlerin araştırılmaya, tartışılmaya ihtiyacı olduğu da vurgulanır, Bildirge'nin bir platform olarak algılanması istenir.
 
Bildirge önüne parti kurma fikrini alır ve işçi sınıfının öz örgütünün inşa edilmesinin zorunluluğundan bahseder ancak bunun nasıl olması gerektiğinden çok nasıl olmaması gerektiğini açıklar ve genel parti tanımlarıyla yetinir. Söylenen en net söylem [[parti]] için herhangi bir şablon kullanılmayacağı, partinin, somut koşulların doğru bir şekilde yapılacak analizlerinden çıkacağıdır.
 
Önemli sayılabilecek bir vurgu da, partileşme sürecinin özel olarak hiyerarşi oluşturma gibi algılanmaması noktasına yapılır. Bildirge'de genel hatlarıyla ortaya konan, [[Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi|THKP-C]] değerlendirmesiyle devam eden parti tartışmaları, daha sonra Devrimci Yol dergilerinin sayfalarında sık sık yer alır.
 
Devrimci Yol Bildirgesi'nin parti yapılanması ile ilgili ortaya koyduğu düşünceler, sol içi ideolojik tartışmaların konusu olur.Hareket içinde en çok tartışılan ve önem atfedilen suni dengenin kırılma halkasının Kürt halkı olduğu tezi 12 eylülle birlikte gündeme getirilmiştir. Bildirge, [[SBKP]] ve [[ÇKP]] hakkındaki yazıları ile de ideolojik kavgayı da kızıştıracak tartışmalar açar.
 
"''Uluslararası sosyalist hareketin merkezi bir bütünlüğü yoktur. Bugün [[enternasyonalizm]] adına sapmalardan birinin kuyruğuna takılmak.., bu sapmalara karşı tüm burjuva ideolojilerinin etkilerinden bağımsız proleter devrimci hareketin mücadele bayrağını yükseltmekten geçmektedir''."<ref>http://www.onergurcan.org/Devrimci%20Yol/DY%20(D)/devyol/Bildirge/Bildrge.html</ref>
 
== Devrimci Yol'un temelTemel görüşleri ==
Devrimci Yol, döneminde Türkiye'ye özgü bir hareket yaratma çabasındadır. Devrimci Yol çevresi, 1975-1980 yıllarındaki, sosyalist hareketlerin, partilerin birçoğunun içinde olduğu [[SBKP]]-[[ÇKP]]-[[AEP]] kamplaşmasının dışında kalır. Türkiye'ye özgü olan bir sosyalizm ve örgütlenme arayışları, Devrimci Yol hareketinin öne çıkmasını, kitleselleşmesini sağlayan başlıca faktör olarak gösterilebilir. O zamanlar Devrimci Yol'un sıkça kullandığı ve tartışıldığı "Söz, yetki, karar, iktidar halka", "Üreten biziz yöneten de biz olacağız", "[[Direniş Komiteleri]]", "Halk komiteleri", "sosyalist demokrasi" gibi slogan ve kavramlar, o yıllarda Devrimci Yol çevresi tarafından solun gündemine sokulmuş ve tartışılmıştır.
 
Cunta öncesi dönemde Devrimci Yol'un temel teorik sistematiğinde, Kürdistan'ın sömürge olduğu yolundaki tezler mahkum edilmiştir. "Kendi demokratik devrim sürecini tamamlamamış bir ülkenin, hele hele kendisi sömürge konumundayken [[emperyalist]] olduğu iddiası tamamen [[marksist-leninist]] toplum ve tarih modelini doğru analiz edememek ve emperyalizm tanımını kavrayamamak" olarak yorumlanmış, bu nedenle Kürt Solu'nun tepkisini almış, yer yer Kürt fraksiyonları ile silahlı çatışmalar da yaşamıştır.
 
=== Devrimci Yol'un THKP-C'ye bakışı ===
Devrimci Yol, THKP-C'yi kendisinden önceki tutucu soldan ilk kopuş olarak tanımlar. [[12 Mart Darbesi]] öncesindeki devrimci mücadele ve devrimci hareketlerin teorik kavramları, özellikle [[Mahir Çayan]] tarafından ortaya atılan THKP-C hareketine ait tezler ([[Birleşik Devrimci Savaş]], [[Politikleşmiş Askeri Savaş]], [[Öncü Savaşı]], [[Evrim-Devrim Aşamaları]], [[Suni Denge]], [[Silahlı Propaganda]] gibi konular) en çok tartışılan konuları oluşturur. 12 Mart sonrası tartışılan bu teoriler üzerinden iki eğilim ortaya çıkmıştır. Bir eğilime göre darbenin başarısı, geçmiş devrimci anlayışın yanlışlığını ortaya koymuştur. Bu düşünce etrafındakiler bir geçmiş eleştirisi ve reddiyesi etrafında yoğunlaşırken (KSD, Halkın Yolu bv.) bunun karşısında ise bu eğilimlere tepki olarak, THKP/C hareketinin [[dogmatik]] bir yorumuna dayanan eğilimler ([[Acilciler]], [[MLSPB]] vb.) ortaya çıkarak THKP-C'nin basit-karikatürist bir taklidi olarak dar pratikçi bir tutuma yönelirler. Devrimci Yol bu iki eğilimden de farklı bir anlayışla hareket etmeye başlar.{{fact}}
 
=== Devrimci Yol'un Türkiye Tahlili ===
Devrimci Yol, 1970'lerdeki Türkiye siyasal yaşamının çalkantılı durumunun, Türkiye'nin 1950'lerde içine girdiği ekonomik ve siyasi sistemin 1970'lere gelindiğinde tümüyle tıkanmış durumda olmasından kaynaklanan bir sonuç olduğunu söylemektedir. Türkiye'nin içinde bulunduğu durumu iç ve dış çeşitli etkenlerin baskısıyla çok yönlü ve derin bir bunalıma sürüklenmesi olarak yorumlamaktadır. Bu bunalımda mevcut iktidar odaklarının kendi [[iktidar]]larının devamı için aşırı baskı [[Siyaset|politika]]larına yöneldiği ve [[devlet]] desteğiyle örgütlendirilen bir [[faşist]] [[terör]] dalgasının bütün ülkeyi kapladığı görüşündedir.
 
Satır 84 ⟶ 76:
''"...Bu gelişmelerin en son geldiği yer sivil [[sıkıyönetim]] uygulamalarıdır. Bugün (bir yanda) polis tarafından her türlü [[işkence]] uygulamaları [[faşist]] katliamları takviye edecek şekilde sürdürülürken, sözde anarşiyi önleme uğruna giderek artan biçimde ordu devreye sokulmaktadır. Bu gelişmelerin [[Latin Amerika]] ülkelerinde sıkça rastlanan türden sol görünümlü bir hükümet aracılığıyla yürütülen baskıcı bir yönetim doğrultusundaki bir gelişme sayılması gerektiği söylenebilir ki, bu tür yönetimleri çoğunlukla açık faşist bir yönetimin izlemesi kaçınılmaz bir şeydir."'' <ref>(Devrimci Yol, sayı 21, Ağustos 1978)</ref>
 
== Devrimci Yol davalarıDavaları ==
12 Eylül darbesi sonrası [[Sıkıyönetim Askeri Mahkemeleri]]'nce açılan siyasi davalarda onbinlerce insan yargılandı. Hukukdışı olduğu iddia edilen bu mahkemelerde birçok idam ve müebbed hapis cezası verildi.
Türkiye'nin birçok ilinde ve bazı ilçesinde Devrimci Yol davaları açıldı. [[Karadeniz Bölgesi|Karadeniz]], [[Akdeniz Bölgesi|Akdeniz]], [[Ege Bölgesi|Ege]], [[İç Anadolu Bölgesi|İç Anadolu]] ve [[Marmara Bölgesi|Marmara]]'da yoğun yargılanmalar yaşandı. Askeri mahkemelerce kimi dosyalar birleştirildiği için net bir sayı ortaya koymak zordur. Türkiye'nin tamamında 40 civarında Devrimci Yol davasının açıldığı söylenebilir. [[Ankara]] Merkez Devrimci Yol davasının sanık sayısı 1.000 civarındaydı. Sanık sayısı [[Artvin]]'de 898 ve [[Fatsa]]'da 900'dü. Bu rakamlar Devrimci Yol'un darbe öncesindeki kitleselliği hakkında fikir verebilir.
Satır 262 ⟶ 254:
1985'ten itibaren, Devrimci Yol'u canlandırmak ve büyütmek için yürütülen çalışmalar 1988 sonrasında üniversite gençliği, işçiler ve kamu çalışanları içinde gelişen muhalefet hareketleri içinde gelişme alanı buldu. Bu dönemde, söz konusu toplumsal muhalefet hareketleri içerisinde etkili olan Devrimci Yol kökenli kadrolar, devrimciler ismiyle merkezi bir yapısı olmaksızın çalışmalar yürüttü.
 
== Devrimci Yol ile ilgili küçükKüçük bilgiler ==
* 12 Eylül darbesi döneminde açılan 720 sanıklı Devrimci Yol davası 27 yıldır sonuçlanamamıştır.<ref>http://www.ntvmsnbc.com/news/366921.asp</ref>
* [[Kenan Evren]] 12 Eylül askeri darbesini savunurken "Biz gelmeseydik Fatsa'dakiler gelecekti." demiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Devrimci_Yol" sayfasından alınmıştır