Sâhib Ata: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎top: İmla hatası giderildi Ünvan -> Unvan AWB ile
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
''' SahipSahib Ata Fahrettin Ali''', Anadolu Selçuk yapıtlarına (mimarlarına) çok sayıda bağışta bulunan, yardımsever bir ve son Selçuklu büyük veziridir. Sahip Ata Fahrettin Ali, daha çok ''Sâhib Ata'' veya ''Sâhip AtaSahib'' diye tanınırdı.
 
[[Sâhipataoğulları]], merkezi [[Afyonkarahisar]] (eski ismi ''Karahisar-i Sahip'' veya ''Afium Kara hissar''{{kaynak belirt}}) olan ve çevresini içine alan bölgede, bir Anadolu Türk Beyliği'ni Anadolu Selçuklu Devleti'nin ([[Arapça]]: '''السلاجقة الروم''' ''al-Salājiqa al-Rūm'' [[Farsça]]: '''سلجوقیان روم''' ''Saljūqiyān-e Rūm''; ''Rum Selçukluları''), bir ve son veziri olan Fahrettin Ali tarafından yaklaşık [[1275]] yılında kurulmuştur.
 
Hayatının ilk yılları hakkında bilgi bulunmayan Fahreddin Ali, tarihi kaynaklarda ilk defa 1429 yılında adalet işlerinden sorumlu vezir anlamına gelen "Emir-i Dâd" olarak bahsedilmektedir. [[II. İzzeddin Keykavus]]'un 1258 yılında İlhanlılar'ın yanında Bağdat seferine çıkması üzerine saltanat naipliği görevinde bulundu. İki yıl sonra da, Selçuklu Sultanı [[II. İzzeddin Keykavus]] tarafından [[1260]] yılında ''Sâhip'' unvanı verilip, 1261 yılında da [[Pervâne Muineddin]]'in kendi görevinden vazgeçmesiyle [[IV. Kılıçarslan]]'ın Büyükvezirliğe atanmıştır.
Sahip Ata, [[1277]] yılında ölen [[Pervâne Muineddin]]'den sonra o zamanlar Anadolu'da en çok sözü geçen bir kişidir. 1258 yılında ölen [[Celaleddin Karatay]]'ın yerine hukuk (adalet) vezirliğine (''emir-î dâd'') atanmıştır. İki yıl sonra da, Selçuklu Sultanı [[II. İzzeddin Keykavus]] tarafından [[1260]] yılında ''Sâhip'' unvanı verilip, Büyükvezir'liğe atanmıştır. Sâhip Ata ve Pervane Muineddin, birlik olup [[İlhanlılar]]la barışcıl ve sakin bir ilişki kurmuşlardır. Bu birlik Selçukluların ünlü tarih yazarı [[İbn Bibi]]'ye göre [[1271]] yılına kadar sürmüştür. Sâhip Ata'nın, kişisel ilgisi tek Mimarlık değil, ayrıca Mimarlara'da ilgi gösterirdi. O dönemin değerli Mimarları ''Kölük bin Abdullah'' ve ''Kaluyan el-Konevi'' ile beraber çalışmıştır. Onun mimari bağışlarında Kölük bin Abdullah ve Kaluyan el-Konevi'yi çalıştırmıştır.
 
Sahip Ata, [[Pervâne Muineddin]]'den sonra o zamanlar Anadolu'da en çok sözü geçen bir kişi konumuna gelmiş ve birlik olup [[İlhanlılar]]la barışçıl bir ilişki kurmuşlardır. Ancak Pervâne Muineddin, 1265 yılında [[IV. Kılıçarslan]]'ın İlhanlılar tarafından öldürülerek yerine [[III. Gıyaseddin Keyhüsrev]] tahta çıkarılmasını sağlamasıyla Vezir Sâhib Ata mücadeleye başladı. Pervâne Muineddin tarafından İlhanlılar'a karşı eski sultan [[II. İzzeddin Keykavus]] ile iş birliği yapmakla suçlamasıyla görevinden azledilerek tutuklandı. Ancak Tebriz’e kaçan oğlunun olayı [[Abaka Han]]’a anlatması ile İlhanlı hükümdarı tarafından serbest bırakılması sağlandı. 1274 yılında yeniden vezirlik görevine getirildi. [[Elbistan Muharebesi]]'nde İlhanlı ordusunun aldığı ağır mağlubiyet sonrasında Anadolu'ya gelen Abaka Han tarafından Pervâne Muineddin ile birlikte Azerbaycan'daki karargaha götürüldü. Pervâne Muineddin'in ihanet ettiği nedeniyle [[Abaka Han]] tarafından 1277'de öldürülmesiyle Anadolu'ya dönen Sahib Ata devleti tek başına yönetmeye başladı. 1284'de [[III. Gıyaseddin Keyhüsrev]]'in öldürülmesinden sonra yerine geçen [[II. Gıyaseddin Mesud]] döneminde de vezirlik görevine devam etti. İlhanlılar'ın askeri ve mali baskısı altındaki devletin yönetiminde uzun süre bulunan Sahib Ata, 1288 yılında İlhanlılar tarafından görevinden azledildi ve aynı yıl içerisinde yaşlılığa bağlı olarak hayatını kaybetti.
 
Sâhip Ata'nın kişisel ilgisi tek mimarlık olayıp ayrıca mimarlara da ilgi gösterirdi. O dönemin değerli Mimarları ''Kölük bin Abdullah'' ve ''Kaluyan el-Konevi'' ile beraber çalışmıştır. Onun mimari bağışlarında Kölük bin Abdullah ve Kaluyan el-Konevi'yi çalıştırmıştır.
 
== Eserleri ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sâhib_Ata" sayfasından alınmıştır