Rus İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Ufak düzenleme yapıldı |
düzeltme |
||
79. satır:
|meclis_türü1 = [[Devlet Konseyi (Rus İmparatorluğu)|Devlet Konseyi]]
|meclis2 = Alt kamara
|meclis_türü2 = [[
|istatistik_yılı1 = 1916
|yüzölçümü1 = 21.799.825
246. satır:
[[Dosya:Repin 17October.jpg|thumb|left|200pik|1905 Devrimi'nden bir sahne, [[İlya Repin]]'in bir çalışması]]
Japonlar karşısında hem karada, hem denizde alınan ağır yenilgiler, imparatorluk düzenine karşı hoşnutsuzluğu açığa çıkaran yaygın protesto hareketlerine yol açtı. Petersburg'da [[Kışlık Saray]]'a yürümek isteyen göstericilere ateş açılmasıyla yaşanan [[Kanlı Pazar (1905)|Kanlı Pazar]], olayları tırmandırarak [[1905 Devrimi]]'nin kıvılcımını oluşturdu. İşçi grevleri, sokak çatışmaları, köylü hareketleri ve askeri isyanlar biçiminde gelişen genel ayaklanma, özellikle azınlık milliyetlerin yaşadığı bölgelerde hızla yükseldi. Bu arada [[Kara Yüzler]] ve benzeri karşıdevrimci örgütler halkı sindirmeye yönelik saldırılara giriştiler. Ekim 1905'te başlayan demiryolu grevinin ülke çapında yaygınlaşarak bir genel grev biçimini alması ve Petersburg Sovyeti'nin oluşturulmasıyla devrimci hareket doruğuna ulaştı. Güç durumda kalan [[II. Nikolay]], [[Ekim Manifestosu]]'nu yayımlayarak meşruti bir anayasa ve seçilmiş bir meclis ([[Rus İmparatorluğu Devlet Duması|Duma]]) sözü verdi. Ardından Japonya'yla elverişli bir barış yapılmasında önemli rol oynayan ve halka ödün politikasının başlıca savunucuları arasında yer alan [[Sergey Vitte]]'yi başbakanlığa getirdi. Bunu izleyen siyasi manevralarla muhalefetin bölünmesi ve devrimci dalganın düşüş içine girmesi, karşı saldırıya geçen imparatorluk yönetimine adım adım ayaklanmaları bastırma olanağı verdi.
Radikal muhalefetin taleplerini karşılamaktan uzak yasal düzenlemelerden sonra Nisan 1906'da seçilen Birinci Duma'da, beklenenin tersine, [[Kadetler]] ve İşçi Grubu ([[Trudovikler]]) gibi liberal ve [[solculuk|sol]] muhalefet örgütleri çoğunluğu elde etti. Ayrıca Rus olmayan milliyetler de geniş bir temsil olanağı buldu. Köklü reformlar istediği için imparatorluk hükümetiyle çatışmaya giren Birinci Duma iki ay geçmeden dağıtıldı. Başbakanlığa atanan [[Pyotr Stolipin]] ülkeyi kararnameler aracılığıyla yöneterek son direniş noktalarını ortadan kaldırdı ve ordu ile polis örgütünü etkili bir işleyişe kavuşturdu. Şubat 1907'de İkinci Duma için yapılan seçimlerde İşçi Grubu ile Kadetler ilk iki sırayı alırken, boykot taktiğinden vazgeçen [[Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi|Sosyal Demokratlar]] üçüncü güç olarak Duma'ya girmeyi başardı. Ilımlı liberalleri temsil eden [[Oktobristler]] ile tutucu gruplar ise azınlıkta kaldı. Böylece daha da sola kayan İkinci Duma'nın ömrü ancak üç ay sürdü. Köylülerin ve azınlık milliyetlerin oy hakkının kısıtlanmasıyla tutucuların belirgin bir ağırlık kazandığı Üçüncü ve Dördüncü Duma'lar genelde imparatorluk hükümetinin politikalarını desteklediler. Bu dönemde askeri ve bürokratik bir yapıya dayanan otokrasinin temel özellikleri ayakta kalmakla birlikte, siyasal partiler, basın, sendikalar ve eğitim kurumları görece bir serbestlikten yararlandı.
| |||