Vikipedi

Einstein alan denklemleri: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Peykbot (mesaj | katkılar)
Botlar
463.024 değişiklik
k →‎top: şablon düzenleme
Hezarfen.Ceragi (mesaj | katkılar)
54 değişiklik
yanlış bilgiler düzeltildi, yazı biraz daha genişletildi
2. satır:
'''Einstein alan denklemleri''' ya da '''Einstein denklemleri''' (kısaca '''EAD'''), yüksek hız ve büyük kütlelerde geçerli olan [[uzayzaman]]ın geometrisi ile [[enerji]] ve [[momentum]] dağılımını ilişkilendiren [[eğrisel denklem|doğrusal olmayan]] [[diferansiyel denklem]]ler kümesidir. Einstein, bu denklemleri ilk kez 1915 yılında yayımlamıştır.
 
Bu denklemler, [[Uzayzaman|uzayzamanın]] [[eğrilik|eğriliğini]] ([[Einstein tensörü]]) momentum ve enerji dağılımına ([[baskı enerji-momentum tensörü]]) [[eşdeğerlik ilkesi]] ile eşleyen on denklemden oluşur. Einstein tensörü, [[Metrikmetrik tensör]] ile bağıntılıdır. Bu yüzden problem, verilen bir enerji momentum dağılımı için metrik tensörünü çözmektir. Bu denklemler, düşük hızlarda ve düşük kütlelerde [[Newton mekaniği]]ne yakınsar.
 
Bu denklemler, [[Genel görelilik kuramı]] ve [[özel görelilik kuramı]] olarak iki ana başlık altında incelenir. Denklemler, kütlenin olmadığıve enerjinin görece küçük olduğıu bir evren için çözülürse; yâni denklemin [[aşikâr çözüm]]ü alınırsa [[özel görelilik]] kuramına ulaşılır. Bu kuram zamanın, uzayın bir parçası olduğunu ve evrendeki limiten yüksek hızın [[ışık hızı]] olduğunu gözlemlerle doğrulanarak kanıtlamıştır. Genel görelilik kuramındakuramı ise ivmeninmaddenin dahilve olduğuenerjinin [[NewtonUzayzaman|uzayzamanda]]'un [[kütle çekim yasası]]nın uzayda eğrilikler yarattığını öne sürmüş ve bunu da yapılan deneyler kanıtlamıştır. Einstein alan denklemlerinin aşikârküresel olmayansimetriye sahip tek bir vakum çözümü vardır. Bu çözüme [[Schwarzschild metriği|Schwarzschild çözümü]] denir ve [[Schwarzschild metriği|Schwarzschild karadeliğini]] ifade eder.
 
== Einstein alan denklemlerinin matematiksel gösterimi ==
11. satır:
şeklinde verilebilir. Burada [[Einstein tensörü]],
:<math>G_{\mu\nu}=R_{\mu\nu}-\frac{1}{2}g_{\mu\nu}R</math>
olarak tanımlanır; burada <math>T_{\mu\nu}</math>, [[baskı-enerji-momentum tensörü]] ve <math>\kappa=8\pi G / c^4</math> olarak tanımlanır. Ayrıca <math>g_{\mu\nu}</math> [[Metrik tensör]], <math>R_{\mu\nu}</math> [[Ricci eğrilik tensörü]] ve ''R'' de [[eğrilik|skaler eğrilik]] olarak adlandırılır. Eğer bir kozmolojik sabit, <math display="inline">\Lambda</math>, varsa alan denklemleri şu hale dönüşür:
 
<math>R_{\mu\nu} - \frac 1 2 R g_{\mu\nu} + \Lambda g_{\mu\nu} = \frac{8 \pi G}{c^4} T_{\mu\nu}.</math>
 
Kozmolojik sabit, evrendeki [[Karanlık enerji|karanlık enerjiyi]] modellemekte kullanılan yöntemlerden birisidir.
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Einstein_alan_denklemleri" sayfasından alınmıştır