Emrullah Efendi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Kaynak var zaten |
Değişiklik özeti yok |
||
35. satır:
== Yaşamı ==
[[1858]]'de [[Lüleburgaz]]'da dünyaya geldi. Babası, Tüccar Ali Efendi idi. Lüleburgaz'daki ilk ve ortaöğreniminin ardından [[İstanbul]]'a gelerek Mekteb-i Mülkiye'yi bitirdi. [[Yanya]] ([[1882]]) ve [[Selanik]] ([[1884]]) Maarif Müdürlüklerinin ardından [[Halep]]'te Maarif Müdürlüğü ve idadi öğretmenliği yaptı. [[1891]]'de [[Aydın]] Maarif Müdürü oldu. Aydın’da görev yapmakta iken siyasi nedenlerle iki arkadaşı ile birlikte [[İsviçre]]’ye kaçtı. Birkaç ay sonra yurda dönmek zorunda kaldılar ([[1893]]). Emrullah Bey'in müdürlüğün veznesinden aldığı parayla kaçtıkları iddia edildiğinden tutuklansalar da<ref name='"ergun"'>{{Web kaynağı | soyadı1 = Ergün | ad1 = Mustafa | başlık = '''Emrullah Efendi Hayatı, Görüşleri, Çalışmaları''' | url = http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1049/12654.pdf | website = http://dergiler.ankara.edu.t | yayıncı = Ankara Ünviersitesi Dil ve Tarih-Coğafya FAkültesi Dergisi Cilt XXX. Sayı 1-2, 1979-1989 | erişimtarihi = 20 Mayıs 2016 | arşivengelli = evet}}</ref> Avrupa’ya birlikte kaçtığı arkadaşlarından Tevfik Nevzat'ın padişah [[II. Abdülhamit]]'e yazdığı, affedilmelerini isteyen iki şiir sonucu Sultan, yurda dönüşlerine izin verdi.
[[1896]]-[[1900]] arasında [[İkdam|İkdam Gazetesi'nde]] makaleler kalme aldı. "''Muhitü’l-Maârif (Maarif Ansiklopedisi)''" adlı bir ansiklopedi hazırlamaktaydı. Bu ansiklopediye yönelik yazılarını İkdam'da yayımladı. Kendi adını değil, "''Ulûm-ı lisaniyye muharriri''" takma adını kullandı. Batı'nın anlaşılması için felsefi kavramların tercümesine önem verdi. İslam felsefesinin kavramlarıyla Batı felsefesini ifade etmeye çalıştı<ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Şenel | ad1 = Kübra | başlık = '''Meryem Ülke'nin "Emrullah Efendi'nin İkdam gazetesindeki Felsefe ve Bilime Dair Makaleleri" başlıklı yüksek lisans tezi ile ilgili 7 şubat 2009 tarihli konuşmasından özet''' | url = http://bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=34&makaleid=532 | yayıncı = Blim ve Sanat Vakfı Bülteni, 2009, No:69 | erişimtarihi = 20 Mayıs 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160521122859/http://bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=34&makaleid=532 | arşivtarihi = 21 Mayıs 2016}}</ref>. Ülkenin ilk genel ansiklopedisi olan Muhitü'l- Maarif'in sadece ilk cildini yayımlayabildi([[1902]]).
[[1900]]'da Meclis-i Maarif üyeliğine getirilen Emrullah Efendi, [[1906]]'da [[Konya Hukuk Mektebi]]'nin ilk müdürü olarak görevlendirildi. [[II. Meşrutiyet|Meşrutiyetin ilanından]] sonra [[Mekteb-i Sultani|Mektebi-i Sultani (Galatasaray Lisesi)]] müdürü olarak atandı ancak bu görevi sadece 10 gün sürdü (30 Temmuz-10 Ağustos 1908), Maarif Meclisi İlmi Daire Başkanllığı yaptı. [[Türkçülük]] Hareketi’nde örgütlenmenin başlangıcını oluşturan [[Türk Derneği]]"nin kurucuları ve idarecileri arasında bulundu. [[16 Aralık]] [[1908]]'de Kırkkilise (Kırklareli) mebusu olarak [[Meclis-i Mebusan|Osmanlı parlamentosuna]] girdi.
Meşrutiyet’in ilanından sonra 10 ay içinde 7 kez maarif nazırı değişmiş, hiçbiri görev yapamamıştı<ref>{{Web kaynağı | başlık = '''Emrullah Efendi Kimdr?''' | url = http://emrullahefendiio.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/35/30/717601/dosyalar/2015_01/26091452_emrullahefendi.docx?CHK=6c4b93efb5b07363b0547a0c017738fb | yayıncı = Emrullah Efendi İlköğretimokulu tanıtım sayfası | erişimtarihi = 20 Mayıs 2016 | arşivengelli = evet}}</ref>. [[12 Ocak]] [[1910]]’da Emrullah Efendi, Maarif Nazırı oldu. Aynı yıl [[Darülfünun]] Edebiyat Şubesi’nde ders vermeye başladı. Muhitil Maarif adlı ansiklopedinin ilk cildini hazırlayıp yayımladı. Bakanlığı sırasında yaptığı işler çok eleştirildi, hakkında sık sık istifa dedikodusu çıktı. Sonunda [[21 Şubat]] [[1911]]’de gerçekten istifa ettiyse de aynı yılın Aralık ayında tekrar bu göreve geldi. [[21 Temmuz]] [[1912]]'de Bakanlar Kurulu'nun istifasına kadar görevde kaldı. Divan-ı Harbi Örfi (Sıkıyönetim) tarafından Kasım ayında tutuklanıp Darülfünun olayları nedeniyle sorguya çekildi. [[1913]] yılında Hikmet-i Nazariye (felsefe) derslerini vermekte olduğu Darülfünun’da Usul-ü Tedris ve Terbiye öğretmenliklerini de üzerine aldı. İlk cildini oluşturduğu ansiklopediyi tamamlamak için uğraştı ama ömrü yetmedi. Daha önce yayımlanmış olan ilk cildi düzeltilerek 1914'te "''Yeni Muhitü'l Maarif''" adıyla yayımlandı. [[14 Ağustos]] [[1914]] günü [[Yeşilköy, Bakırköy|Yeşilköy’deki]] evinde yaşamını yitirdi. Kabri, [[Fatih Camii]] avlusundadır. Onun Torunlar Hasan ile Şaban soyundan gelenleri [[Babaeski]], [[İstanbul]], [[Bodrum]] ve [[Almanya]]'da yaşıyor. Soyadı kanunlarına göre Sarmaşık adı alırlar.
== Tuba Ağacı Nazariyesi ==
| |||