Vikipedi

İlk yardım: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
126. satır:
*Kanama kol ya da bacaklardaysa ve kırık şüphesi yoksa kanama bölgesini kalp hizasından yukarıda tutulur.
*Şok pozisyonu verilir.
*Sık sık yaşam bulguları kontrol edilir (2-3 dk. arayla).
'''İç kanamalarda ilk yardım'''
*Hasta ya da yaralının bilinci ve solunumu değerlendirilir.
139. satır:
*Hasta ya da yaralının mümkünse oturması sağlanır.
*Hasta ya da yaralının burun kanatları iki parmakla sıkıştırılır.
*Bu işleme yaklaşık 5 dk. kadar devam edilir.
*Kanamanın durmaması halinde hasta ya da yaralının en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi sağlanır.
'''Kulak kanamasında ilk yardım'''
154. satır:
Ateş, radyasyon, kızgın cisim vb. çeşitli fiziksel ve yakıcı kimyasal etkenlere maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasına yanık denir.
'''1.Derece derece yanıklar'''
*Derinin yüzeyinde, kızarıklık (pembe, kırmızı arası renk) şeklinde görülen doku hasarı vardır.
*Ağrı vericidir.
*Yanan bölgede hafif şişlik vardır.
*Genelde 48 saat içinde kendiliğinden iyileşir.
'''2.Derece derece yanıklar'''
*Derinin 1. ve 2. tabakası etkilenmiştir.
*En belirgin özelliği deride içi su dolu kabarcıklar ( bül ) oluşmasıdır.
*Çok ağrılıdır.
'''3.Derece derece yanıklar'''
*Derinin tüm tabakaları etkilenir.
*Kaslar, sinirler, damarlar etkilenebilir.
*Yanık bölgede beyaz kuru yaradan, siyah renge kadaraşamalarıkadar aşamaları vardır.
*Ağrısızdır, çünkü bütün sinirler zarar görmüştür.
'''Yanığın vücutta oluşturduğu olumsuz etkileri'''
173. satır:
*Hasta ya da yaralının kendi vücudunda bulunan mikrop ve toksinlerle enfeksiyon riski oluşur.
'''Isı ile oluşan yanıklarda ilk yardım'''
*Kişi hala yanıyorsa, paniğe engel olunur, koşması engellenir.
*Hasta ya da yaralı ıslak battaniye vb. ile sarılır ya da yuvarlanması sağlanarak yanma durdurulmaya çalışılır.
*Hasta ya da yaralının hava yolu açıklığı ve solunumu (AB) değerlendirilir.
*Yanık çok yaygın değilse yanan bölge en az 20 dk. tazyiksiz ve bol soğuk su altında tutulur.
*Şişlik oluşabileceğinden saat, yüzük, bilezik vb. takılar çıkarılır.
*Yanan bölgedeki giysiler çıkarılır (giysi yanan bölgeye yapışmışsa etrafından kesilerek çıkarılması gerekir).
*Yanan bölge sabunlu su ile dikkatlice temizlenir.
*Su toplayan yerler patlatılmaz.
*Yanan bölgelere (el, ayak gibi) birlikte bandaj yapılmaz.
*Yanık üzeri temiz ve nemli bezle örtülür, yanık üzerine hiçbir madde sürülmez.
*Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür.
*Yanan vücut bölgesi geniş ve sağlık kurumu uzaksa, kusma yoksa, bilinci açıksa; sıvı kaybını gidermek amacıyla hasta ya da yaralıya hazırlanan sıvı (1 lt. su + 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı tuz), maden suyu vb. içirilir.
*Tıbbi yardım istenir ( 112 ).
'''Kimyasal yanıklarda ilk yardım'''
*Yanan bölgedeki giysiler çıkarılarak, kimyasal maddenin deriyle teması kesilir.
*Yanan bölge bol, tazyiksiz akan suyla, en az 20-25 dk. yıkanır.
*Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür.
*Tıbbi yardım istenir ( 112 ).
'''Elektrik yanıklarında ilk yardım'''
*Olabildiğince soğukkanlı ve sakin olunur.
203. satır:
*Hastanın giysileri çıkarılır.
*Hasta sırt üstü yatırılarak, kol ve bacaklar yükseltilir.
*Bulantı yoksa ve bilinci açıksa; su ve tuz kaybını gidermek için hastaya su, tuz, karbonatla hazırlanan sıvı ya da maden suyu içirilir.
 
=== Donmalar ===
Aşırı soğuk nedeni ilenedeniyle soğuğa maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi ve kanın pıhtılaşmasıyla dokularda hasar oluşmasına donma denir.
'''Birinci derece donmalar:'''
212. satır:
*Deride solukluk, soğukluk hissi
*Uyuşukluk, halsizlik
*Daha sonra kızarıklık ve karıncalanma hissi görülür.
'''İkinci derece donmalar:'''
*Zarar gören bölgede gerginlik hissi,
*Şişlik, ağrı, içi su dolu kabarcıklar,
*Su toplanması, iyileşirken siyah kabuklara dönüşür.
'''Üçüncü derece donmalar:'''
224. satır:
*Donan kişi hareket ettirilmez, kesin istirahat etmesi sağlanır.
*Kuru giysiler giydirilir.
*Bilinci açık iseaçıksa sıcak, şekerli içecekler verilir.
*Su toplamış bölgeler asla patlatılmaz, üstü örtülür.
*Donuk bölge asla ovulmaz, kendiliğinden ısınması ya da çözünmesi sağlanır.
*El ve ayaklar doğal pozisyonda tutulur.
*Hala halsizlik varsa bezle bandaj yapılır.
*Tıbbi yardım istenir. (112).
 
=== Kırıklar ===
'''Kırık:''', kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar, darbe sonucu ya da ileri derece kemik hastalıklarında kendiliğinden oluşabilir.
 
'''Kırık çeşitleri'''
241. satır:
'''Kırık belirtileri'''
*Bölgenin hareket ettirilmesi ile artan yoğun ağrı,
*Şekil bozukluğu ( Diğerdiğer sağlam organ ile karşılaştırılır ),
*Bölgede şişlik ve kanama sonucu morarma,
*İşlev kaybı,
*Hareketlerde kısıtlanma,.
 
'''Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar'''
*Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda yaralanma ve sıkışma. ( Kırık bölgede nabız alınamaması, soğukluk, solukluk, aşırı hassasiyet ).
*Kanamaya bağlı şok.
*Açık kırıklarda enfeksiyon riski görülebilir.
255. satır:
*Hasta ya da yaralı hareket ettirilmez.
*Ani hareketlerden kaçınılır, kırık kemik düzeltilmeye çalışılmaz.
*Kırık kolda ise; şişlik oluşacağından yüzük, saat vb. takılar ya da eşyalar çıkartılır.
*Kırık bölge hareket ettirilmez.
*Açık kırık varsa; tespitten önce yara üzeri temiz bir bezle kapatılır.
*Kırık olan bölge, bir üst ve bir alt eklemi de içine alacak şekilde karton, tahta vb. sert cisimle tespit edilir (sağlık ekiplerinin ulaşamayacakları ve taşıma yapılması gereken durumlarda).
*Tespit edilen bölge yukarıda tutularak dinlenmeye alınır.
*Kırık bölgede 3-5 dk. aralıklarla nabız ve deri rengi kontrol edilir.
*Hasta sıcak tutulur.
*Tıbbi yardım istenir. ( 112 ).
 
=== Burkulmalar ===
Burkulma;, eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır.▼
'''Burkulma:'''
▲Burkulma; eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır.
 
'''Burkulmalarda ilk yardım'''
Satır 273 ⟶ 272:
*Soğuk uygulama yapılır.
*Hareket ettirilmez.
*Uzun süre geçmiyorsa, tıbbi yardım sağlanır.
 
=== Çıkıklar ===
Çıkık;, eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır.▼
'''Çıkık:'''
▲Çıkık; eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır.
 
'''Çıkıklarda ilk yardım'''
Satır 283 ⟶ 281:
*Çıkık yerine asla oturtulmaya çalışılmaz.
*Hasta ya da yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez.
*Çıkık bölgesinde; nabız, deri rengi, ısı kontrol edilir.
*Tıbbi yardım istenir ( 112 ).
 
=== Hayvan Isırıkları ve Böcek Sokmaları ===
'''Hayvan ısırmalarının önemi'''
 
Kedi, köpek vb. hayvanların dişleri sivri ve keskindir. Ağızlarında ise daima mikrop vardır. Isırmaları halinde derindeki dokulara kadar mikropların ulaşmasına neden olurlar. Ayrıca birden fazla ısırmalarında ciddi yaralanmalara yol açabilirler.
 
'''Kedi - köpek ısırmalarında ilk yardım'''
'''Hafif yaralanmalarda;:'''
*Yara 5 dk. süreyle sabun ve soğuk suyla yıkanır.
*Yaranın üzeri temiz bir bezle kapatılır.
'''Ciddi yaralanma ve kanama varsa;:'''
*Yaraya temiz bir bezle basınç uygulanarak kanama durdurulur.
*Derhal tıbbi yardım sağlanır ( 112 ).
*Hasta kuduz aşısı için uyarılır.
'''Arı sokmasında ilk yardım'''
*Arının soktuğu bölge yıkanır.
*Derinin üzerinden arının iğnesi görünüyorsa çıkarılır.
*Soğuk uygulama yapılır ( soğuk su ). Amonyak vb. kullanılmaz.
*Eğer ağızdan sokmuşsa, solunumu güçleştiriyorsa kişinin buz emmesi sağlanır.
*Ağız içi sokmalarında ve alerjisi olanlar için tıbbi yardım istenir.
'''Akrep sokmasında ilk yardım'''
Satır 312 ⟶ 310:
*Sokulan yerin dört parmak üst bölümüne dolaşımı engellemeyecek şekilde bandaj uygulanır.
*Turnike uygulanmaz.
*Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz ( kesilmez, emilmez, vb.).
*Tıbbi yardım istenir (112).
'''Yılan sokma / ısırmalarında ilk yardım'''
*Hasta sakinleştirilip, dinlenmesi sağlanır.
*Yara soğuk su ile yıkanır.
*Yaraya yakın bölgedeki baskı yapabilecek takı ya da eşyalar çıkarılır ( yüzük, bilezik, saat vb.).
*Yaraya soğuk uygulama yapılır.
*Yaralanan bölgenin dört parmak üst bölümüne dolaşımı engellemeyecek şekilde bandaj uygulanır.
*Turnike uygulanmaz.
*Yaralı mümkün olduğunca hareket ettirilmez.
*Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz ( kesilmez, emilmez, vb. ).
*Yaralının yaşam bulguları izlenir.
*Tıbbi yardım istenir (112).
Satır 336 ⟶ 334:
Şehirlerde veya çevresinde saldırı durumunda yüksek sesle polis diye bağırmalı ve hızlı hareketlerle saldırgan agresifleştirilmeden uzak tutulmalıdır.
 
'''Yara;''', kesici- delici aletlerle veya vurma, çarpma gibi künt travmalar sonucu deri ya da deri altı dokusunun bütünlüğünün bozulmasıdır.
 
'''Enfekte yara:''' Derin ve kirli yaralar, ısırma, sokma sonucu olan yaralardır.
'''Yaralanma belirtileri;*Ağrı, *Morarma, *Kanama, *Yara kenarlarının ayrılması vb. durumlardır.'''
 
'''Yaralanmalarda ilk yardım'''
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İlk_yardım" sayfasından alınmıştır