Ahmed-i Hânî: Revizyonlar arasındaki fark

Ahmed-i Hani 1650-51 yılında [[Hakkari]]'nin [[Çukurca, Hakkâri|Çukurca]] ilçesine bağlı Han Köyünde doğmuştur. Babasının adı Şeyh İlyas annesinin adı Gulnigar'dır. Hânî Aşiretinden olmasından ve Han köyünde doğmasıdoğmasından ötürü Ahmed-i Hani (Ehmedê Xanî, Hani'li Ahmed) olarak tanınmaktadır.<ref>http://www.nusaybinim.com/cumhurbaskani_ehmede_xani_turbesinde_dua_etti_haber2748.html</ref>

Ahmed-i Hani'nin siyasi özlemi, düşünceleri açıktır ki o dönemin genel atmosferinden doğmuştur. Bu dönemde, Kürt düşün hayatının geri olduğu açık. Ancak bu, Kürt düşünce ve edebiyat mirasının hiç olmadığı anlamına gelmiyordu. Önemli bir düşünce ve edebiyat mirasına sahipti. Fakat bu Kürtlerin sosyo-ekonomik koşullarından dolayı yaygınlık kazanamamıştı. Çok dar sınırlar içinde düşüne haps olmuştu. Bu bir idari yaptırımdan çok sosyal ve kültürel nedenlerden kaynaklanıyordu. Hani daha çok birlik ve ittifak parolalarını kullanarak sesini yükseltiyor, Kürtlerin kendi aralarındaki çelişkilerine de dikkat çekiyordu. Butür şartlar altında Beyler Hani’yiHani'yi anlayamadılar. Kısacaböylece bu modern düşünceler pratikleşmeyip sonrasız kaldı.<ref>http://diyarbakirayder.com/index.php?option=com_content&view=article&id=223:ahmede-xani-hayati-ve-eserleri&catid=44:ic-birakanlar&Itemid=71</ref>

Ahmed-i Hani'nin en önemli yönüyönlerinden bir tanesi de, yurtsever ve halkçı oluşudur. Birçok aşirete bölünmüşlük kendisi için en temel sorundur. Denilebilinir ki, tüm düşüncelerinde ana tema budur. Bu nedenle Kürtlerin birliği, Kürtlerin diğer halklar gibi özgür yaşaması, Kürt kültürü ve dili'nin özgürce gelişmesi için feryat eder. Tüm bunları sağlamanın yolunun çağdaş bir millet olmaktan geçtiğine inanır. Kürtlerin aslında hiçbir yönü ile komşu halklardan geri olmadığını yalnızca birlik ve iyi yöneticilerden yoksun olduğunu savunur. Bu nedenle şiirlerinde komşu halkların sanatıyla dilleriyle yarışır ve bununla Kürtlerin sahip olduğu yeri dile getirir. Ancak Hani’deHani'de başka halkları karşısına alan bir milliyetçiliğe rastlanmaz. Tam tersine Hani hep eşitliği gösterir. Komşu halkların kültürel, tarihsel, dinsel yakınlıklarını kardeşlik olarak görür. Kimi şiirlerinde her bir mısrasını ayrı bir dilde ([[Kürtçe]], [[Farsça]], [[Türkçe]], [[Arapça]]) ifadelendirdiği dörtlüklerde sembolize eder.<ref>http://m.hurbakis.net/ehmede-xaninin-gozunde-kurt-ulusal-sorunu</ref>

Hani halka çok kolay bir şekilde [[İslam|dini]] eğitim vermek için hem Arapça hem de Kürtçe dilinde çok pratik ve halkın kavrayabileceği metotlar geliştirir. Hani’ninHani'nin özellikle çocuklar için [[Nûbihara Biçukan]] adlı eseri yazar nitekim eserinde ‘’ne ji boy sahip rewacan, belki ji boy piçûkên kurmancan’ eder. Yani eseri küçük çocuklar için yazdım der.<ref>http://www.idefix.com/kitap/ehmede-xani-ahmed-i-hani-/urun_liste.asp?kid=21887</ref><ref>http://www.ehmedexani.org/index.php?page=categori&op=read&id=71</ref>