Atçalı Kel Mehmet Efe: Revizyonlar arasındaki fark

1829'da [[Kuyucak]]'ta başlayan Kel Memet'in önderliğindeki Aydın ayaklanması bir halk ihtilali özelliklerini taşır görünmektedir. [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun girdiği savaşların vergi yükünden bunalan halka bu vergiyi kaldırdığını ilan etmiş, [[mültezim]]lerin, [[voyvoda]]ların ve zabitlerin halktan keyfi olarak topladıkları vergileri kaldırmıştır. Bunlarla da yetinmeyerek, ''''vali-i vilayet, hademe-i devlet, Atçalı Kel Memet'''' şeklinde imzaladığı [[ferman]]larda hükümetten serbest ticaret ve tarımın korunmasını, kanunların değiştirilmesini, daha eşit kanunlar yapılmasını ve askerliğin yeni esaslara bağlanmasını istemiştir. Aydınlıların yanı sıra, [[Kütahya]], [[Manisa]], [[Burdur]] ve [[Denizli]] 'nin bazı kazaları, onun ileri sürdüğü fikirleri sevinçle karşılamış, ona kapılarını açmış ve kendilerine efendi yapmışlardır. İlk ayaklanmasında Aydın [[mütesellim]]i ve yanındaki adamlarıyla girdiği çatışmalar hariç, diğer kasabalarının hiç birisinde ona karşı silah atılmamıştır. Aksine, adamlarıyla birlikte bu kasabalara birer kurtarıcı gibi girmiştir. İdaresi altında bulunan yerlerde halkının malına, canına ve ırzına saygı gösterdi. Seyahat hürriyetine engel olmamıştır. Zulmü ve adaletsizliği ortadan kaldırmak, yeni bir düzen kurmak için çalışmıştır.

Savunduğu fikirlerin [[II. Mahmut]] 'un reformları ve sonrasındaki [[Tanzimat]] ilanı ile paralellikler arzettiği ileri sürülebilir. Öte yandan, Aydın İhtilali döneminin, Osmanlı İmparatorluğu'nun pek çok bölgesinde bir önder etrafında toplanarak yerel idareleşmeye (veya [[derebey]]lik kurmaya) yönelen hareketlerle eşzamanlı olduğu unutulmamalıdır. Boyut ve tarzları farklılıklar göstermekle birlikte, Manisa'da [[Karaosmanoğulları]], [[Çukurova]]'da [[Ramazanoğulları]], [[Yanya]]'da [[Tepedelenli Ali Paşa]], [[Tuna]] boyunda [[Pazvantoğlu]], hatta [[Mısır]] 'da [[Kavalalı Mehmet Ali Paşa]] isyanları aynı dönemin hadiseleridir. [[Osmanlı Devleti]], uğradığı kayıplara rağmen, bunların hepsini aşmıştır. Atçalı Efe'nin yaptıkları devlete karşı gelmek olarak algılanıp padişahça onaylanmamış ve üzerine gönderilen Osmanlı kuvvetlerine 1830'da yenilen Atçalı Efe çatışmada ölmüştür. Ancak cesareti ve halın canını ırzını namusunu korumak için yaptıkları [[Yörük Ali Efe]] gibi Ege efelerine ilham vermiştir.