Sisamlı Aristarkus: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →Kaynakça: Kaldırılmış bağlantı düzenlendi. |
|||
30. satır:
== Günmerkezlilik ==
{{ana madde|Günmerkezlilik}}
Günümüze kadar ulaşabilen ''Ay ve Güneş'in Büyüklükleri ve Uzaklıkları'' isimli güneş merkezli evren modeline dayanan eser Aristarkus'a atfedilir. Bu çalışması, geometri bilgisi ile astronomi problemlerini çözme girişimidir. Gökbilimi hakkında burada yaptığı çalışmalar daha sonra [[Kopernik]] modeline temel oluşturmuştur. Kitabın orijinali kayıp olmasına rağmen [[Arşimet]]'in ''Kum Hesaplamaları'' kitabında Aristarkus'un başka bir çalışmasıyla ilgili Arşimet şunları yazmıştır:
{{Alıntı|
Sen (Kral Gelon) senin de bildiğin gibi ‘’evren’’ birçok gökbilimcinin dünyanın da merkezi olan alana verdiği isimdir ve yarıçapı dünyanın merkezi ile güneşin merkezi arasındaki doğrunun uzunluğuna eşittir. Bu hesaplama şu ana kadar gökbilimcilerin ortak görüşüdür. Fakat Aristarkus’un hipotezler içeren kitabındaki varsayımların bir sonucu olarak aslında evrenin sanılandan çok daha büyük olduğu iddia ediliyor. Hipoteze göre sabit yıldızlar ve güneş hareket etmezken dünya belirli bir yörüngede güneşin etrafında dönüyor, güneş merkezde yer alıyor ve sabit yıldızlar güneş ile aynı merkezin etrafında duruyor. <ref>[[#Reference-Heath-1913|Heath (1913]], [http://www.us.archive.org/GnuBook/?id=aristarchusofsam00heatuoft#315 p.302)].</ref>|Kum Hesaplamaları
}}
Satır 47 ⟶ 46:
Aristarkus “[[Aristarkus'dan Büyüklükler ve Uzaklıklar Üzerine|Ay ve Güneş'in Büyüklükleri ve Uzaklıkları]]” isimli çalışmasında o dönemlerde daha hiçbir gök cisminin boyutu bilinmediğinden uzaklık ve yarıçapları, yer [[yarıçap]]ı cinsinden vermiştir. Ay’ın evrelerini takip etmiş buradaki gözlemlerinden Ay ve Güneş uzaklıkları oranını bulmuştur.
Aristarkus, Ay’ın uzanım açısını 87° 08' ölçtü.<ref>''Greek Mathematical Works'', Loeb Classical Library, Harvard University, 1939-1941, edited by Ivor Thomas, volume 2 (1941), pages 6-7</ref><ref name=":0">Video: [https://www.youtube.com/watch?v=LXHxx8L9YFo Aristarchus of Samos Yöntemi ile Ay ve Güneş'in Büyüklük ve Uzaklıkları]
</ref><ref name=":1" /> Gerçekte Ay’ın uzanım açısı; 89°50' 30"dir. O tarihte sadece göz yardımıyla bu açıyı hesaplaması şaşırtıcıydı.
Aristarkus’un yanılgısı, Yer atmosferinin kırılmasını gözönüne almamış olmasıydı. Aldığı bu açıya göre güneşin ayda 18-20 kere daha uzak olduğunu tahmin etti gerçekte güneş-dünya uzaklığı ay-dünya uzaklığının 400 katıdır <ref name=":0" /><ref name=":1">[http://fizikdunyasi.ankara.edu.tr/j/lastissue/17-subat2012/88-aristarchusaygunes Oktay Yılmaz ve Çılga Misli], 2016. Fizik Dünyası Dergisi.</ref>
Aristarkus güneş ve ayın dünyadan hemen hemen aynı boyuttaymış gibi göründüklerini hesaba katarak çaplarının da dünyaya uzaklıkları oranında artacağını tahmin etti. Bu yüzden güneşin çapının ayın çapından 18-20 kat uzun olduğunu iddia etti. Ayrıca güneşin çapının dünyanın çapına oranını 7 de 1 olarak hesapladıysa da buran yaklaşık 109 da 1 birdir.
| |||