Virüs: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
KediÇobanı (mesaj | katkılar) k 88.228.141.202 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, II. Niveles tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. (TW) |
kopayalanıcı silindi Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
9. satır:
Virüsler, enfekte hücre içerisinde veya enfeksiyon sürecinde, virionlar ve bağımsız viral parçacıklar halinde bulunabilir. Bir virüsün tüm yapılarını barındıran tek bir virüs partikülüne '''virion '''denir ve iki ya da üç parçadan oluşur: (i) DNA veya RNA'dan sadece birisi olabilen viral [[genom]] ve genetik materyali taşıyan büyük [[moleküller]]; (ii) genetik materyali saran, koruyan ve başka işlevleri de olan [[Kapsit|kapsid]] denilen bir [[protein]] tabakası, (iii) protein tabakayı saran [[lipit]] bir [[Viral zarf|zarf]]. Virüs parçacıkları sarmal (helikal), kübik veya karmaşık (kompleks) morfolojilerde olabilmektedirler. Virionlar [[Bileşik mikroskop|ışık mikroskobu]]<nowiki/>yla görülemeyecek kadar küçük yapıdadırlar. Ortalama bir virion ortalama bir [[bakteri]]nin yüzde biri büyüklüğündedir.
[[Yaşamın evrimsel tarihi]]<nowiki/>nde virüslerin menşei açıklanamamıştır: bazıları [[plazmid]]lerden [[evrim]]leşmiş olabilirler—hücreler arasında hareket edebilen DNA parçacıkları—bakterilerden evrimleşmiş olabilir. Evrimde, virüsler [[Genetik çeşitlilik (biyoloji)|genetik çeşitliliği]] arttıran [[yatay gen transferi]]nde önemli bir araçtırlar.<ref name="Canchaya"><span class="citation">Canchaya C, Fournous G, Chibani-Chennoufi S, Dillmann ML, Brüssow H.  Phage as agents of lateral gene transfer. </span></ref> Virüsler genetik materyal taşıdıkları, üredikleri ve [[doğal seçilim]]<nowiki/>e uğradıkları için bazıları tarafından canlı kabul edilirler. Ancak canlı olarak kabul edebilmek için gerekli bazı anahtar özellikleri (ör. hücre yapısı) taşımadıkları için virüslere "yaşamın kıyısındaki organizmalar" ve
Virüsler birçok yolla yayılırlar; bitkilerde virüsler genellikle [[Yaprak biti|yaprak bitleri]] ve [[bitki özsuyu]] ile beslenen [[böcekler]] tarafından bitkiden bitkiye aktarılırken, hayvanlarda [[Kan emme|kan emici]] haşerat tarafından aktarılırlar, bu hastalık taşıyan organizmalara [[Taşıyıcı (epidemiyoloji)|vektörler]] denilir. Grip virüsleri solunum yoluyla yayılım gösterirler. [[Norovirus|Norovirüs]] ve [[Rotavirus|rotavirüs]] viral kaynaklı [[Gastroenteritis|gastroenterit]]<nowiki/>in en bilindik etkenlerindendir ve [[Bulaş#Fekal-oral bulaş|fekal-oral bulaş]] yoluyla ve insandan insana temas ile, su ve yiyeceklerle bulaşırlar. HIV cinsel temas yoluyla ve enfekte kanla temas yoluyla bulaşan ciddi bir etkendir. Virüsün enfekte edebildiği hücrelere "[[Konakçı|konak"]] hücre denirve konak türü geniş veya dar olabilir, bunu virüsün "[[konak özgüllüğü]]" belirler.<ref>"virus, n."</ref>
| |||