Bengal Sultanlığı: Revizyonlar arasındaki fark

}}

 

 

'''Bengal Sultanlığı''' [[Türk]] Kökenli Hükümdür Şemseddin İlyas Şah tarafından Kurulmuştur.<ref>Concise History of Islam , Muzaffar Husain s.276</ref> Müslümanların tanıdığı özgürlük, adalet ve eşitlik ortamı, Bengal topraklarındaki karışıklıklara, düzensizliklere bir nizam verdi. Delhi sultanları tarafından gönderilen valilerin kimi zaman müstakile dönüşen yönetimi, 1320’de Tuğluklar’dan Gıyâseddin Tuğluk’un istilâsına kadar sürdü. “Gıyâseddin Tuğluk, Bengal’i biri batıda “Leknevtî”, diğeri doğuda merkezi “Sonârgâon” olmak üzere iki valiliğe ayırdı. Ancak onun 1325’te ölümünden sonra Doğu Bengal, Fahreddin Mübârek Şah’ın, Batı Bengal ise Alâeddin Ali Şah’ın eline geçti. Fahreddin Mübârek Şah 1337’de, Alâeddin Ali Şah da 1340’ta bağımsızlıklarını ilân ettiler.” Böylece biri Doğu, diğeri de Batı’da olmak üzere iki Bengal Devleti ortaya çıktı.Üç yıl sonra Batı’da hâkim olan Şemseddin İlyas Şah’ın 1352 yılında tek idare altında birleştirdiği Bengal’de hüküm süren ve 1576 yılına kadar devam eden Bengal sultanları devrinde İslam Dini, Hindular arasında hızla yayıldı ve bugünkü Müslümanların bölgeye hâkim olmalarına zemin hazırladı. 1414 yılında Hindu Raca Ganesa’nın iktidarı ele geçirmesine kadar olan süreç, Bengal’in en parlak dönemlerinden biri oldu. 22 yıl süren Hindu Ganesa Hanedanı’nın yönetimi, 1437’de İlyasşahilerin ikinci defa yönetime gelmesiyle sona erdi. Bu dönemde ordunun savaş gücünü arttırmak için satın alınan çok sayıda Habeşli zenci köle zamanla idareyi ele geçirerek İlyasşahi hanedanının sonunu getirdiler.Habeşi Kumandanı Hadım Sultan Şâhzâde Bârbek Şah, İlyasşâhîler’in son hükümdarı Celâleddin Feth Şah’ı öldürerek iktidara geldi. Fakat Habeşilerin idaresindeki Bengal, karışıklık ve huzursuzluklara sürüklendi. Bu durum Tirmizi asıllı Seyyid Alâeddin Hüseyin Şah yönetimine kadar sürdü. Seyyidiler döneminde sağlanan düzen ortamı, imar ve kültürel faaliyetlerin artmasını sağladı. Bu dönemde Güney Afrika’yı dolaşarak Hindistan’a gelen ve Bengal Körfezi’nde de görünmeye başlayan Avrupalılarla ilişki kuran Seyyidiler, limanlarını ele geçirmek isteyen Portekizliler veSûrî Afganlar’ın reisi Şîrşah ile mücadele ettiler.Şîrşah’ın Bengal Sultanlığı’nı ele geçirmesinden sonra burada Afgan Surilerin yönetimi başladı. Şîrşah’ın Babür İmparatorluğu’na karşı mücadelesinin merkezi haline getirdiği ve Bihar Valilerinden Karranilerin eline geçen Bengal Sultanlığı’na, 1576 yılında Babür Hükümdarı Celâleddin Ekber Şah son verdi. Mart 1576 yılında yapılan Tukaroi Savaşı’nda Bengal Sultanlığı kuvvetleri mağlup oldu ve bölge Rajputlu Man Singh idaresinde Babürlerin bir eyaleti haline getirildi. İslam fetihlerinden, 1576 yılında kadar yönetime gelen çeşitli hanedan, vali ve sultanların birçok mescid, camii, türbe, kümbet gibi mimari değeri yüksek eserlerle donattığı Bengal toprakları Güney Asya’daki İslâm kültürünün, özellikle tasavvufun canlı merkezlerinden biri oldu.