Vikipedi

Âşık Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Devriyeler
39.423 değişiklik
Gerekçe: + deneme amaçlı değişiklik
II. Niveles (mesaj | katkılar)
29.777 değişiklik
k düzenleme, yazış şekli: Türkçe'y → Türkçey (2) AWB ile
1. satır:
 
[[Dosya:Asikpasaturbesi.JPG|thumb|right|250px|Aşık Paşa'nın Kırşehir'de bulunan türbesinin maketi]]
 
Satır 6 ⟶ 5:
== Kimliği ==
 
[[1272]] yılında [[Kırşehir]]'de doğdu. [[Baba İlyas]]'ın oğullarından Muhlis Paşa'ın oğludur. [[Mutasavvıf]] bir aile geleneğinde yetişmiştir. Eserlerinde tasavvufun etkisi büyüktür. [[Dîn]]dar birisidir ve bu nedenle eserlerindeki [[tasavvuf]]i yönün yanı sıra yoğun biçimde dini motifler mevcuttur. Eserlerinin ve düşüncelerinin önemli bir yönü de o dönemde Türkçe'yeTürkçeye verdiği önemdir. Zira o dönemlerde Türkçe'denTürkçeden çok [[Arapça]] ve [[Farsça]]'ya değer verilmektedir, şair bunu kınar ve eserlerini [[Türkçe]] kaleme alır.
 
[[Kırşehir]]'de yerleşen Muhlis Paşa'nın üç oğlundan en büyüğü Alâ ed-[[Dîn]] Ali'dir. Bu yüzden Alâ ed-[[Dîn]] Ali, baş ağa, yani en büyük kardeş olarak tanınmıştır. ''Baş Ağa'' adı zamanla ''Beşe,'' sonra da ''Paşa'' olarak söylenmiş, şiirlerinde ''(Âşık)'' mahlasını kullandığı için de, asıl adı unutularak ''(Aşık Paşa)'' adı, her tarafta ün yapmıştır.
Satır 12 ⟶ 11:
== Yaşamı ==
 
''Âşık Paşa,'' [[dîn]]î ve [[tasavvuf]]î bilgilerini Kırşehir'li Şeyh Süleyman'dan öğrenmiştir. Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında babası ile birlikte [[Osman Gazi]]'nin yanında hizmet görmüştür. Sultan Orhan'ın Osmanlı Beyliğinin başına geçtiği yıllarda, Kırşehir'e gelerek baba ocağına yerleşmiştir. ''Âşık Paşa,'' Kırşehir'deki [[ Âhiler]]'in büyük saygıyla bağlandıkları bir [[mürşid]] olarak çevresindeki Oğuz Boyları'na dostluk ve kardeşlik ilkelerini aşılamış, onlara Türkçe seslenmiş ve eserlerini Türkçe ile yazmıştır.
 
=== Vefatı ===
Satır 22 ⟶ 21:
=== Garibnâme ===
{{ana|Garibnâme}}
Âşık Paşa'nın Türk dili ve edebiyatı açısında en önemli ve eseri Garîb-nâme'dir. 12.000 Beyit dolayında olan [[Garîb-nâme|Garîb-nâme]] [[dîn]]î-[[tasavvuf]]î konulu bir [[Mesnevî]] olup halka tasavvufu öğretmek amacıyla yazılmıştır. Bir bakıma Âşık Paşa, [[Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî]]'nin [[Mesnevi (Mevlana) |Mesnevî]] adlı eserinde yaptığını Türkçe olarak [[Garîb-nâme]]'de yapmıştır. Nitekim, Mesnevi'nin hem biçim özellikleri, hem de içeriği bakımından [[Garîb-nâme]]'ye etkisi olmuştur. 1330 yılında yazılmış olan [[Garîb-nâme]], aynı zamanda Türk edebiyatının ilk büyük [[te'lif]] mesnevisidir. Eser yüzyılın diğer mesnevilerinin kalıbıyla; [[fâ'ilâtün / fâ'ilâtün / fâ'ilün]] kalıbıyla yazılmıştır. Mesnevi, [[bab]] denen on bölüme ayrılmış ve her babda da o babın sayısına uygun konular anlatılmıştır. Bu bakımdan eserin geometrik bir düzene sahip oluşu dikkat çeker.
 
== Kaynakça ==
Satır 29 ⟶ 28:
== Dış kaynaklar==
 
* Yavuz, Kemal "Âşık Paşa" (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi '' , C. 1 s.259-261 , İstanbul: Yapi Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. ISBN: 975-08090072-9
 
<!--
*Elvan Çelebi, (haz. İsmail E. Erünsal - A. Yaşar Ocak) (1984) "Menâkıbü’l-kudsiyye'', İstanbul , s. LXIV-LXX, 100-132;
 
* Edirneli Oruç Beğ, (haz. N. Atsız) (1972) ''Oruç Beğ Tarihi'', İstanbul [1972], s. 28;
 
* Mecdî, Şakāik Tercümesi, s. 23;
* Şikârî,(haz. M. Mesut Koman) (1946) ''Karamanoğulları Tarihi'' , Konya s. 16; ▼
* Osmanlı Müellifleri, I, 109-110; ▼
▲* Şikârî,(haz. M. Mesut Koman) (1946) ''Karamanoğulları Tarihi'' , Konya s. 16;
 
▲* Osmanlı Müellifleri, I, 109-110;
 
* Köprülü, İlk Mutasavvıflar, s. 232-236;
* Köprülü, “Âşık Paşa”, İA, I, 701-706;
 
* Ergun, ''Türk Şairleri'', I, 129-144;
 
* Gölpınarlı, Abdülbâki, (1961) ''Yunus Emre ve Tasavvuf'', İstanbul 1961, s. 295-346;
 
* Gölpınarlı, Abdülbâki, (1936)., “Aşık Paşa’nın Şiirleri”, TM, V (1936), s. 87-101;
 
* Ocak, A. Yaşar , ( 1980); ''XIII. Yüzyılda Anadolu’da Babaîler İsyanı'', İstanbul s. 159-161;
* İz, Fahir ve Kut, Günay ; (1985) ''Büyük Türk Klâsikleri I'', İstanbul, s. 299-301; ▼
▲* İz, Fahir ve Kut, Günay ; (1985) ''Büyük Türk Klâsikleri I'', İstanbul, s. 299-301;
 
* Ülgen, Ali Saim (1942) “Kırşehir’de Türk Eserleri”, VD, II ., s. 254-261;
 
* Levend, Agâh Sırrı, (1953) “Aşık Paşa’nın Bilinmeyen İki Mesnevisi: Fakrname ve Vasf-ı Hal”, ''TDAY Belleten'' 1953, s. 205-253;
 
* Levend, Agâh Sırrı (1954) , “Aşık Paşa’nın Bilinmeyen İki Mesnevisi Daha: Hikâye ve Kimya Risâlesi”, TDAY Belleten 1954 (1988), s. 265-276;
* Jemma, E. (1954) “Il Fakrnâme’ Libro Della Poverta di Âşıq Pasa”, Estatto dalla Rivista Degli Studi Orientali, XXIX, Roma , s. 219-245 {{it}}; ▼
 
* Tecer, Ahmet Kutsi (!958) “XV. Yüzyıla Ait Oyun-Raks Hakkında Mühim Bir Eser”, TFA, I/106 (1958), s. 1695-1696; II/107, s. 1709-1712; III/108, s. 1723-1725; IV/110, s. 1754-1755; V/113, s. 1805-1808; VI/118, s. 1901-1902; ▼
▲* Jemma, E. (1954) “Il Fakrnâme’ Libro Della Poverta di Âşıq Pasa”, Estatto dalla Rivista Degli Studi Orientali, XXIX, Roma , s. 219-245 {{it}};
* Alparslan, Ali (1963) “Âşık Paşa’da Tasavvuf”, TDED, XII ., s. 143-156; ▼
 
* Buluç, Sadettin (1980) “Elvan Çelebi’nin Menâkıb-nâmesi”, TM, XIX , s. 1-6; ▼
▲* Tecer, Ahmet Kutsi (!958) “XV. Yüzyıla Ait Oyun-Raks Hakkında Mühim Bir Eser”, TFA, I/106 (1958), s. 1695-1696; II/107, s. 1709-1712; III/108, s. 1723-1725; IV/110, s. 1754-1755; V/113, s. 1805-1808; VI/118, s. 1901-1902;
 
▲* Alparslan, Ali (1963) “Âşık Paşa’da Tasavvuf”, TDED, XII ., s. 143-156;
 
▲* Buluç, Sadettin (1980) “Elvan Çelebi’nin Menâkıb-nâmesi”, TM, XIX , s. 1-6;
 
* Fahir İz, “ǾAshıék Pasha”, EI² (İng.), I, 698-699.
-->
 
 
== Dış bağlantılar==
* Kut, Günay (1991) "Âşık Paşa" Bölüm 1, '' Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c.4 say. 1-3' Online: [[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c04/c040002.pdf]]
* Ocak, Ahmet Yasar (1991) "Âşık Paşa (Tasavvufî Şahsiyeti)" Bölüm 2 '' Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c.4 say. 3' Online: [[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c04/c040002.pdf]]
 
{{Divan edebiyatçıları}}
Satır 85 ⟶ 64:
[[Kategori:1272 doğumlular]]
[[Kategori:1333 yılında ölenler]]
 
[[Kategori:Kırşehir doğumlular]]
[[Kategori:Kırşehir'de ölenler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Âşık_Paşa" sayfasından alınmıştır