Marduk: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği |
Hayatımız özgün araştırma, Ulu Zohak! |
||
7. satır:
Lakabı “Büyük Efendi, dünyanın ve cennetin efendisi” idi. Gücünün, her zaman fakir insanlara yardım etme ve kötüleri cezalandırmada kullandığı bilgeliğinde saklı olduğuna inanılırdı.
Mardok olarak da okunabilir. Bereket tanrısıdır ve (sembolu mer-doğ, bağ beli) ileriki tarihlerde bu [[Ahura Mazda|Mazda]] olarak değişecektir.
[[Sümerliler]]in Enuma Eliş<ref>[http://bbs.ankara.edu.tr/Ders_Bilgileri.aspx?dno=1632622&bno=1614&bot=211 Ankara Üniversitesi, Ders Bilgileri]</ref> (Gökyüzünde) sözcükleriyle başlayan ve bundan ötürü bu adla anılan uzun yaratılış şiiri, Marduk'un baştanrılığını şöyle anlatır (Kimi incelemeciler Marduk'un bu şiire sonradan sokulduğunu ileri sürmüşlerdir): İlk kaosun canavarı Tiamat'ı (tuzlu suların kişileşmesi) yendikten sonra "yeryüzünün ve göğün tanrılarının efendisi" olur. İnsanlarla birlikte bütün doğa, varlığını ona borçludur.
15. satır:
Marduk en eski anıtlarda, elinde üçgen bir kürek çapayla betimlenir; bunun bereketi ve birlikteliği simgelediği düşünülür. Yürürken ya da savaş arabasına binmiş durumda da betimlenir. Giysisi yıldızlarla süslüdür. Elinde bir asa vardır; ayrıca yay, mızrak, ağ ya da yıldırım taşır. Asur ve Pers kralları da yazıtlarda Marduk ve Zarpanit'i saygıyla anmışlar, ikisinin birçok tapınağını yeniden yaptırmışlardır.
[[Dosya:Marduks strid med Tiamat.jpg|sağ|350 px|Marduk]]
== Kültürel kaymalar ve değişimler; Marduk, Baal, Tammuz ==
'''[[Baal]]'''; Tanrılar zamanla nitelikleri bakımından az çok değişiklikler gösterdiğinden, bu tanrılar farklı adlarla devam ettiğinde bunların farklı tanrılar olduğu zannedilebilir. Marduk kendisini Baal ve Tammuz adlarıyla devam ettirmiştir. Baal ile Tammuz arasındaki önemli bir fark, Baal'ın simgesinin [[Hilal]], Tammuz'un simgesinin ise Güneş olmasıdır. Baal uğruna küçük çocukların kurban edildiği bir tanrıdır. Fırtına ve yağmur tanrısı olan Baal verimlilik tanrısı olarak görülerek, Ortadoğu bölgesinde yaygın bir biçimde tapınılan bir tanrı olmuştur. Aslında Babil'de tapınılan üçlü tanrılardan Sin, İştar ve Şamaş tek bir tanrıda, Marduk'ta birleşerek üçlük inancını oluştururlar. Buna göre Marduk bütün ışık veren gök cisimleriyle simgelenmiş olur.
21. satır:
'''[[Nemrut (kral)|Nimrod]]'''; Hem Nimrod, hem de Nimrod'un tanrılaştırılmış şekli olan Marduk, içeriğinde isyan etme anlamını taşıyan birer sıfat olarak ta kullanılmışlardır. Nimrod zamanının ilk isyancısı olma özelliğiyle [[Şeytan]]'ı simgeler. Nimrod ve Marduk sözcüklerinin Maradh sözcüğünden türemiş sözcükler olduğu da düşünülür. Bu sözcüklerin içeriğindeki isyan etme ve muhalif olma anlamı Şeytan sözcüğünde de bulunduğundan, Marduk ilk başta Şeytan'ı simgelemektedir. Bu nedenle [[sataniz]]mde Marduk özel bir yere sahiptir.
Marduk adının [[Babil]] kentini kuran Nimrod'dan geldiği düşünülür. Merodak-Baladan adı Babil'in bir kralının adı idi. Buna göre Baal ilk olarak Babil'in baş tanrısı olan Marduk olarak ortaya çıkmıştır. Babil kralları aynı zamanda kendileri de bir tanrı olarak görülürler ve tanrılarının adlarını taşırlardı. Anlatımlara göre Nimrod insanların dağılmayıp kendi yönetimi altında bir arada bulunmalarını istemiştir. Bu amaçla [[Babil Kulesi]]'ni inşa etmeye yeltenerek bir isyanı başlatır. Nimrod hayvanları avlayan ve insanları benzer şekilde öldüren savaşçı bir kişiliğe sahiptir. Marduk ve Nimrod sözcüklerinin içeriğinde isyan etme anlamları bulunur.{{ÖA}}
Tammuz'la ilgili anlatımlarda, kadınların ölen Tammuz'un ardından yas tutup ağladıkları gösterilir. Bunun nedeninin, insanlara şiddet uygulayan Nimrod'un da benzer bir şiddet sonucu öldürülmüş olmasından kaynaklandığı düşünülür. Bununla birlikte Babil inancında ölüm gerçek ölüm olmayan bir süreçtir ve yeniden doğuşa ([[reenkarnasyon]]) inanıldığından, aslı Nimrod olan Tammuz'da her yıl yeniden dünyaya doğmaktadır.
28. satır:
==Tektanrıcılığa gidiş/Günümüz dinlerinde yeri==
▲ yüzyıl]]da kral Hamurabi tarafından en yüce tanrı derecesine yükseltildi, daha sonra [[MÖ 16. yüzyıl]]da kral [[Nebukadnezar]] (Arapça; Buhtunnasr ) tarafından tektanrı sayıldı. Sümerlerin 50 kadar tanrısının ismi Marduk'a verilmiş ve tektanrıcılık yönünde adımlar atılmıştır.<ref>https://books.google.com.tr/books?id=pYmxBgAAQBAJ&pg=PA23&lpg=PA23&dq=marduk+50+kadar+muazzez+ilmiye&source=bl&ots=n7hIa4VmlY&sig=6AdKjS09YUKvrWDZwWonQMwMuns&hl=tr&sa=X&ei=JoYBVd_oAsG6UZrWgrgE&ved=0CD8Q6AEwBjgK#v=onepage&q=marduk%2050%20kadar%20muazzez%20ilmiye&f=false</ref> İnançsal tarihi MÖ 4. binyıla kadar iner. Eski Mezopotamya inançlarında o, özdeğe biçim veren ve detayı yaratan tanrı sayılmaktadır. ''Balçıktan insanı yaratan odur''. Tarım tanrısı olduğundan ötürü de marru (bel küreği)'yla simgelenmiştir. Sümerler Amoritlere yenilince Marduk tanrı [[Enlil]]'in de yerini almış ve bütün tanrıların en büyüğü sayılmıştır.
Marduk Mısır'lı [[IV. Amenotep]]'in tektanrısı [[Aton]] ([[MÖ 12. yüzyıl]])'la birlikte tektanrıcılığın ilklerindendir. Ne var ki Buhtunnasr, Marduk'un tektanrı olduğu inancını sadece kendi taşımış, ulusuna yaymak gücünü gösterememiştir.
| |||