Mehdi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Taslak şablonu kaldırıldı |
Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "mehdi" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış. (Bkz: Kaynak Etiket: potansiyel vandalizm |
||
5. satır:
== İnanç ==
Bazı yazarlar, İslam'daki Mehdî inancının kökenlerini Mecusîlik gibi Fars inançlarında ararken diğer bazıları da bunu Yahudi-Hıristiyan geleneğindeki “Mesih” öğretisine alternatif oluşturma amacına bağlarlar.<ref name="
İnanç [[Kur’an]]'da yer almadığı halde bazı ayetlerin [[tefsir|yorum]]ları, [[hadis]]ler ve dini önderlerin sözlerine dayanmaktadır. [[Şiilik|Şiiliğin inanç esasları]]ndan sayılan mehdi inancı, tarih boyunca olduğu gibi Akademik çevrede pek fazla itibar edilmese de <ref>http://millicumhuriyet.wordpress.com/2012/03/10/hayrettin-karaman-mehdi-meselesi/#more-1068</ref> tasavvuf ve tarikat merkezli, kendi liderlerini Mehdi, cemaatlerini de Mehdinin cemaati olarak görmek isteyen [[sünni]] toplumlarında da yaygın kabul ve etki gücüne sahiptir.
33. satır:
== Tarihsel gelişim ==
Mehdi deyimi "bir inanç olarak" tarihte ilk kez ''[[Keysanilik]]'' hareketinde ilk imam olarak bilinen [[Ali]]'nin oğlu [[Muhammed bin el-Hânifîyye]] için kullanılmıştır. Ayrıca Haris b. Süreyye, Abdullah bin Zübeyr, [[Ali]]’nin kölesi Keysan, oğlu [[Hüseyin bin Ali|Hüseyin]], Abdullah bin Zübeyr, Muhtar es Sakafiye bağlı Ali, Emevi halifesi [[Süleyman bin Abdülmelik]] ve [[Yezid]]'in oğlu Ebu Muhammed için de mehdilik iddia veya isnadları bulunmaktadır.<ref name="
Ayrıca ''Mehdilik'' [[İbrahim (peygamber)|İbrahim]]'e, [[Muhammed]]'e, [[Dört Büyük Halife]]'ye ve [[Abbasiler]]'in 34. halifesi olan [[Nasır]]'a da atfedilen sıfatlardandır.{{olgu}} [[Emeviler]]'in son döneminde Mehdi inanışı yayılmıştır. [[Abbasiler]] bu inanıştan istifade ederek Emeviler ile mücadele etmiştir. Bu durum Abbasilerin 3. halifesi olan [[Mehdi (Abbasi)|Muhammed ibn Mansûr]]'a da "el-Mehdi" lâkabı ile yansıtılmıştır.
43. satır:
Kuzey Nijerya (1804), Hindistan (1820, 1828 ve 1880), Java (1825), İran (1844), Cezayir (1849, 1860 ve 1879), Senegal (1854), Sudan (1881) ve Somali.
Osmanlı'da Mehdîci hareketler olarak kabul edilen [[Rafızî]] isyanları önemli yer tutmaktadır. Bu hareketlerin ilk örnekleri 1240 yılındaki ''[[Babai Ayaklanması]],'' son örneği ise 1665 tarihindeki Seyyid Abdullah isyanıdır. 1511 deki Şahkulu isyanı, 1520’de Bozoklu Celal ve 1527 tarihli Şah Kalender isyanları ihtilalci Mehdîci hareketlerin önemlileri olup 1525-1528 tarihleri arasında Adana ve Orta Anadolu’da ortaya çıkan küçük çaplı hareketler de vardır. İsyan önderlerinin tamamına yakını, müritleri tarafından şeyh olarak görülen, kendilerini Mehdî ilan etmeden evvel, bir mağaraya çekilerek uzun bir süre inziva hayatı yaşayan, inzivadan çıktıktan sonra Allah ile temas kurduklarını ve O’nun kendisini görevlendirdiğini açıklayarak ayaklanmayı başlatan kişilerden oluşur.
Osmanlı padişahlarından [[Kanuni Sultan Süleyman]] ve [[IV. Murad]] da ''Mehdî-i [[Ahir zaman]]'' olarak vasıflandırılmışlardır.
84. satır:
==Sünni İslam'da Mehdi inancı==
{{Sünni}}
{{Ana|Sünnilik}}
Sünni İslam'da Mehdi'ye [[kıyamet]] öncesinde gelecek ve ümmeti birleştirerek [[deccal]] veya ''yalancı Mesih'''e karşı savaşacak ve [[Mesih]] ile dayanışma içerisinde İslamın kısa süreli dünya hakimiyetini gerçekleştirecek Muhammed'in soyundan bir halife olarak inanılır.
Sünni ekol tarikat ve cemaat mensupları arasında Mehdi yerine daha çok eşdeğer anlamlar ifade eden kelimeler kullanılmaktadır. Bunlar kutub, hatemül evliya gibi deyimler<ref name="
Tarikat ve cemaat merkezli birçok Sünni toplulukta ''Mehdi'' beklenmektedir. Mehdi'nin [[kıyamet]]e yakın dönemde zulüm ve adaletsizliğin her tarafı kapladığı bir zamanda gelip yeryüzünü adaletle dolduracağı ve İslâmı hâkim kılacağına ve [[Ehl-i beyt]]'ten bir kişi olacağına inanılır. [[Şiilik]]'ten farklı olarak ''Mehdi'' beklentisi ölmüş veya kaybolmuş bir kişinin dönmesi şeklinde değil, [[kıyamet]]e yakın gelecek bir kişinin Allah tarafından seçilmesi veya görevlendirilmesi şeklindedir.
| |||