|
'''Kentsel tasarım''' ya da '''kentsel planlama''', [[kent]]lerin fiziksel tasarımı ve bunun sosyal, ekonomik, siyasal, psikolojik boyutları ile ele alan üniversitelerin kentsel tasarım/planlama bölümlerinde eğitimi verilen çok sayıda akademik disiplinden beslenerek oluşan akademik disiplin ve meslek alanıdır. Türkiye'de bu alanda [[üniversite]]lerin şehir ve bölge planlama bölümlerinde eğitim verilmektedir.
İlk modern teorisyen 1898 yılında [[Bahçe KentŞehir Hareketi]]'ni (Garden City Movement) başlatan [[Ebenezer Howard]]'dır. Howard, 1898 yılında [[Looking Backward]] isimli ütopik roman ve [[Henry George]]'un [[Progres and Poverty]] çalışmalarından etkilendiği Geleceğin Bahçe KentleriŞehirleri (Garden Cities of To-morrow) adlı çalışmasını yayınladı. İlk bahçe kentler İngiltere'de Letchworth ve Welwyn bahçe kentleridir.
İlk akademik kentsel planlama bölümü 1899 yılında [[Liverpool Üniversitesi]]'nde Town and Country Planning Association olarak kuruldu ve 1909 yılında ilk ders açıldı.
20. yüzyılda [[otomobil]] kullanımının yaygınlaşarak kentlerin planlanması üzerinde etkili olması ile birlikte kentsel tasarım disiplini, otomobil merkezli tasarım anlayışına tepki olarak yükselmeye başladı. [[Jane Jacobs]], [[Kevin Lynch]], [[Gordon Cullen]] ve [[Christopher Alexander]] kentsel tasarım alanında otorite sayılan çalışmalar ile ön plana çıkan bilim adamlarıdır.
== Ayrıca bakınızBakınız == ▼Gordon Cullen, 1961'de kentsel tasarımcılar üzerinde oldukça etkili olan The Concise Townscape adlı çalışmasını yayınladı. Çalışmasında Camillo Sitte, Barry Parker ve Raymond Unwin gibi isimlerin geleneksel yaklaşımlarını ele aldı.
Jane Jacobs, 1961'de CIAM'ın (International Congresses of Modern Architecture) modernleşme yaklaşımını eleştirdiği Büyük Amerikan Şehirlerinin Ölümü ve Yaşamı (The Deadth and Life of Great American Cities) adlı çalışmasını yayınladı.
Kevin Lynch, 1961'de kentsel tasarım teorisini okunabilirlik kavramı (legibility) ile ilgili olarak path (yol, yön), district (semt, bölge), edge (kenar, sınır), node (düğüm), landmark (nişan, simge) beş temel ögeye indirgeyerek soyutlaştırdığı, ve kenti anlaşılır kılmak için kavramsal şemayı (mental map) önerdiği Kent İmgesi (The Image of the City) adlı çalışmasını yayınladı.
Rossi'nin Architecture of the City (1966), Venturi'nin Learning from Las Vegas (1972), Bill Hillier ve Julienne Hanson'ın Social Logic of Space (1984), Colin Rowe'un Collage City (1978), Peter Calthorpe'un The Next American Metropolis (1993) adlı çalışmaları da literatürde yer etmiş yayınlardır.
Günümüzde sürdürülebilir kentsel çevre temelinde en belirgin şehircilik yaklaşımını 1993'te kurulan Yeni Şehircilik Kongresi'nin (Congress for New Urbanism) öncülüğünü yaptığı Yeni Şehircilik Hareketi (New Urbanism Movement) sunmaktadır. Bu yaklaşım walkability (yürünebilirlik), connectivity (), mixed use & diversity (karma kullanım & çeşitlilik), mixed housing (karma konutlaşma), quality architecture & urban design (kaliteli mimari & kentsel tasarım), traditional neighbourhood structure (geleneksel mahalle yapısı), increased density (artırılmış yoğunluk), green transportation (yeşil ulaşım), sustainability (sürdürülebilirlik), quality of life (yaşam kalitesi) olmak üzere on temel ilkeyi benimsemiştir.<ref>http://www.newurbanism.org/newurbanism/principles.html</ref>
* [[Şehir ve bölge planlama]]
== Kaynakça ==
[[Kategori:Peyzaj]]
| 