Vikipedi

Gümrü Antlaşması: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Peykbot (mesaj | katkılar)
Botlar
463.024 değişiklik
k bağlantı düzenleme
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{uzman}}
{{Antlaşma bilgi kutusu
| adı = Gümrü Antlaşması
Satır 7 ⟶ 6:
| altyazı =
| çeşit = Barış Antlaşması
| yazılma_tarihi =
| imza_tarihi = 3 Aralık 1920
| imza_yeri = [[Gümrü]]
| onay_tarihi =
| yürürlük_tarihi =
| yürürlük_koşulu =
| bitiş_tarihi =
| imzacı_devletler = {{bayraksimge|Türkiye}} [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]<brhr />{{bayraksimge|Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti}} [[Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti|Ermenistan DC]]
| imzalayan = {{bayraksimge|Türkiye}} [[Kâzım Karabekir]]<br />{{bayraksimge|Türkiye}} [[Hamit Kapancı|Kapancızâde Hamid Bey]]<br />{{bayraksimge|Türkiye}} [[Süleyman Necati Güneri|Süleyman Necati]]<hr />{{bayraksimge|Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti}} [[Aleksandr Hatisyan]]<br />{{bayraksimge|Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti}} [[Avram Gülhandaniyan]]<br />{{bayraksimge|Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti}} [[Stepan Gorganiyan]]
| imzalayan =
| korunma_yeri =
| yazı_dili =
| yazı_dilleri = [[Türkçe]], [[Ermenice]]
| web_sitesi =
| vikikaynak = Gümrü Antlaşması
}}
'''Gümrü Antlaşması''', [[Kurtuluş Savaşı]] sırasında [[Türkiye]] Büyük Millet Meclisi ile [[Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti]] arasında 3 Aralık 1920'de imzalanan antlaşmadır. Ayrıca [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşmadır.
 
== Tarihçe ==
30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan [[Mondros Mütarekesi]]'nden sonra [[Osmanlı Devleti]], [[Brest Litovsk Barış Antlaşması]] hükümlerine rağmen [[Kafkasya Cephesi]]'ndeki birliklerini geri çekmek zorunda kalmıştı. Yeni kurulan [[Bolşevik]] rejiminden yardım alan Ermeniler 1919'da [[Doğu Anadolu Bölgesi|Doğu Anadolu]]'da bazı bölgeleri işgal etmişti.
 
[[Sovyet Rusya]]'nın genel siyasetini dikkate alan [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]], Hariciye Vekili [[Bekir Sami Kunduh|Bekir Sami Bey]](Kunduh) başkanlığında [[Moskova]]'ya bir heyet göndermişti. Bu heyet, [[SovyetlerSovyet Birliği]]Rusya ile AnkaraTBMM Hükümeti arasında yapılacak antlaşmaya esas olacak ve [[Brest Litovsk Barış Antlaşması]]'na dayanan bazı hususları tespit etmiş ve böylece 20 Ağustos 1920'lerde tarihinde iki hükümet arasında olumlu görüşmeler başlamıştı .
 
== Antlaşma ==
Sovyet Rusya Dışişleri Komiseri [[Georgiy Çiçerin]]'in [[Kafkasya]]'da Türkiye'ye ait bazı bölgelerin [[Ermenistan]]'a verilmesini istemesi üzerine antlaşmanın imzalanmasından vazgeçilmişti. Bunun üzerine Eylül- 1920'de taarruza[[Kurtuluş geçenSavaşı Doğu Cephesi|Doğu komutanıCephesi]]'nde [[Musataarruza Kâzımgeçen Karabekir|[[Kâzım Karabekir]] komutasındaki 15. kolordu, [[Misak-ı MilliMillî]] sınırları içinde olan [[Sarıkamış]], [[Kars]], [[Ardahan]], [[Artvin]], [[Batum]] ve [[Iğdır]]'ı geri alıp, [[Gümrü]]'yü de işgal edilinceedince, barış görüşmeleri 22 Kasım 1920'de tarihinde Gümrü'de başladı.
 
Ermenistan [[Taşnak]] Hükümeti ile Türkiye arasında imzalanmasıimzalanan planlananbu '''Gümrü Anlaşması'''antlaşma ile doğudaki harekat sona erdi. [[Kars]] sancağının bütünü, anlaşmaantlaşma öncesi Ermenistan'ın elinde bulunan [[Tuzluca, Iğdır|Tuzluca]] kazası Türkiye topraklarına katıldı. Antlaşmanın 10. maddesiyle Ermenistan, Doğu Anadolu'da bir miktar toprağın Ermenilere verilmesini öngören [[Sevr Antlaşması]]'nı yok sayacağınıtanımadığını kabul etti. Türkiye sınırları içinde Ermenilerin çoğunlukta bulunduğu hiçbir bölge olmadığı kabul edildi. [[Erzurum]]-[[Bakü]] [[demiryolu]] açıldı. Türkiye-[[SovyetlerSovyet Rusya]] arasında doğrudan bağlantı bu yolla sağlanarak Türkiye'nin bu devletten yardım alması kolaylaştı. Türk kuvvetleri doğudan emin bir şekilde güney ve batıda savaşma olanağı buldular.
 
Antlaşmanın imzalanmasından bir gün sonra [[Ermenistan]], [[Bolşevik]] [[Kızıl Ordu]]'nun denetimine girince burada bir [[Sovyet]] Hükümeti kurulduğu için Gümrü Antlaşması onaylanamadı. Bunun yerine [[Moskova Antlaşması]] ve [[Kars Antlaşması]] imzalanarak yürürlüğe girdi.
 
== Önemi ==
* Antlaşma, TBMM'nin uluslar arasıuluslararası alandaki ilk askeri ve siyasi başarısı olup, imzaladığı ilk antlaşmadır.▼
* [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'yi ve [[Misak-ı MilliMillî]]'yi tanıyan ilk yabancı devlet [[Ermenistan]] olmuşturoldu.▼
* Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar büyük ölçüde kapanmıştırsona erdi.▼
* Ermenilerden alınan silah ve Doğu CephesindekiCephesi'ndeki askerleraskerlerin bir kısmı Batı cephesineCephesi'ne gönderilmiştirgönderildi.▼
 
== Kaynakça ==
▲* Antlaşma,TBMM'nin uluslar arası alandaki ilk askeri ve siyasi başarısı olup,imzaladığı ilk antlaşmadır.
{{Kaynakça}}
▲* [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'yi ve [[Misak-ı Milli]]'yi tanıyan ilk yabancı devlet [[Ermenistan]] olmuştur
▲* Doğu Cephesi büyük ölçüde kapanmıştır.
▲* Ermenilerden alınan silah ve Doğu Cephesindeki askerler Batı cephesine gönderilmiştir.
 
{{antlaşmaAntlaşma-taslak}}▼
{{Vikikaynak|Gümrü Antlaşması}}
 
{{Türkiye Cumhuriyeti'nin antlaşmaları}}
{{I. Dünya Savaşı antlaşmaları}}
{{Türk Kurtuluş Savaşı}}
 
▲{{antlaşma-taslak}}
 
[[Kategori:Kurtuluş Savaşı anlaşmaları]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Gümrü_Antlaşması" sayfasından alınmıştır