27 Mayıs Darbesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Fixed typo Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği |
Değişiklik özeti yok Etiket: mobil uygulama değişikliği |
||
1. satır:
{{
|
| parçası = [[Türkiye'de askerî müdahaleler]]
|
|
| tarih = 27 Mayıs
|
| koordinatlar =
|
| hedef = [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]]'yi devirmek
| yöntem = [[Askerî darbe]]
▲| neden = DP - Ordu ilişkisi, DP'nin siyasi faaliyet ve kararları, Gizli komiteler ve [[Dokuz Subay Olayı]], [[28-29 Nisan Olayları]]
|
| sonuç = *[[Adnan Menderes]] (Başbakan), [[Fatin Rüştü Zorlu]] (Dışişleri Bakanı) ve [[Hasan Polatkan]] (Maliye Bakanı) idam edildi. [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)|1961 Türkiye Anayasası]] çıkarıldı▼
▲*[[Adnan Menderes]] (Başbakan), [[Fatin Rüştü Zorlu]] (Dışişleri Bakanı) ve [[Hasan Polatkan]] (Maliye Bakanı) idam edildi. [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)|1961 Türkiye Anayasası]] çıkarıldı
*Darbenin gerçekleştirildiği gün [[27 Mayıs Hürriyet ve Anayasa Bayramı]] ilan edildi
*[[22 Şubat 1962 ayaklanması]] yaşandı
Satır 22 ⟶ 19:
| yaralanmalar =
| ölümler = Aralarında Türkiye Başbakanı [[Adnan Menderes]]'in de bulunduğu 15 siyasetçi idam edildi
|
*[[Millî Birlik Komitesi]]
'''Destekleyenler:'''
*Muhalefet
**[[Cumhuriyet Halk Partisi]]
*DP karşıtı üniversite öğrencileri
**[[28-29 Nisan Olayları]], [[555K]] katılımcıları
*DP karşıtı akademisyenler
**[[Onar Komisyonu]]
| taraf2 = [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]]
| taraf3 =
|
*[[Cemal Gürsel]]
*[[Cemal Madanoğlu]]
| notlar= ▼
*[[Fahri Özdilek]]
*[[Âmil Artus]]
| lider2 =
*[[Celal Bayar]]
*[[Adnan Menderes]]
*[[Rüştü Erdelhun]]
| lider3 =
| kaç_kişi1 = 38 komite üyesi
| kaç_kişi2 =
| kaç_kişi3 =
| kayıp1 = 2 asker ve 1 sivil darbe sabahı dost ateşi veya kaza ile öldü
| kayıp2 = Darbe günü 1 DP'li intihar etti.
Yassıada'da 1 intihar olmak üzere 7 DP'li yaşamını yitirdi
Menderes ve iki bakanı idam edildi
| kayıp3 =
| kayıp_etiket =
▲| notlar =
}}
'''27 Mayıs Darbesi'''<ref>[http://web.archive.org/web/20080612062758/http://www.tbmm.gov.tr/tarihce/kb10.htm TBMM.gov 27 Mayıs 1960'ta yapılan askerî darbe ile sona erdi, URL erişim tarihi: 13 Haziran 2008]</ref>, 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan ve [[Türkiye Cumhuriyeti]] tarihinde gerçekleşmiş ilk [[askerî darbe]]<ref>[http://www.jstor.org/stable/176426 Sakallıoğlu, Ümit Cizre. "Parameters and Strategies of Islam-State Interaction in Republican Turkey." ''International Journal of Middle East Studies'', Vol. 28, No. 2 (May, 1996), pp. 231-251. <span style="text-decoration:underline;">Cambridge University Press</span>.] URL erişim tarihi: 14 Haziran 2008.</ref>. Ayrıca '''27 Mayıs Askerî Müdahalesi'''<ref name="JacobM.Landau">Jacob M. Landau, ''Radical Politics in Modern Turkey'', BRILL, 1974. ISBN 9-0040-4016-1 "The 1960 Military Intervention and the 1961 Constitution" bölümü.</ref> ya da '''27 Mayıs İhtilâli'''<ref>[http://web.archive.org/web/20080502095744/http://www.tbmm.gov.tr/tarihce/kb11.htm TBMM.gov 27 Mayıs ihtilali ile ülke yönetimine el koyan askerî güç, URL erişim tarihi: 14 Haziran 2008]</ref> olarak da anılır. Darbe emir komuta zinciri içinde yapılmamıştır; 37 düşük rütbeli subayın planları ile icra edilmiştir. Kritik mevziler bu subayların ellerindeki asker ve silahlarla önce ordudaki [[komuta]] kademesinin etkisiz hale getirilmesi ile ele geçirilmiştir. Sonra cumhurbaşkanı ve hükümet üyeleri tutuklanarak, hükümet; 235 general ve 3500 civarında [[subay]] (daha çok albay, yarbay, binbaşı) emekliye sevk edilerek, ordu; 147 üniversite öğretim görevlisi görevden alınarak<ref>[http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc043/kanunmbkc043/kanunmbkc04300114.pdf http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc043/kanunmbkc043/kanunmbkc04300114.pdf]</ref> ve bazı üniversiteler kapatılıp el konularak, 520 hakim ve yargıç görevden alınılarak, yargı kontrol altına alınmıştır.<ref>[http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=988554 Mümtaz'er Türköne, "27 Mayıs’ın hesabı ", 27 Mayıs tarihli ''Zaman'' gazetesi, URL erişim tarihi: 27 Mayıs 2010]</ref><ref>[http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=989947&title=cunta-en-buyuk-tasfiyeyi-yargida-ve-orduda-yapti Eski Meclis Başkanı Ferruh Bozbeyli, "Cunta, en büyük tasfiyeyi yargıda ve orduda yaptı" 30 Mayıs tarihli ''Zaman'' gazetesi, URL erişim tarihi: 30 Mayıs 2010]</ref>
| |||