İbrahim Tsey: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Arşiv bağlantısı eklendi |
||
29. satır:
}}
'''İbrahim Tsey''' (Цэй Ибрахьим), özellikle dram yapıtlarıyla tanınan [[Batı Çerkesleri|Çerkes]] yazardır. [[Batı Çerkes edebiyatı]]nın öncü adlarından biri olarak kabul edilir.<ref>{{
== Hayatı ==
11 Ocak [[1890]]'da şimdiki [[Adigey Cumhuriyeti]]'nin [[Şıncıye]] (Щынджые) köyünde oldukça varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailenin Yekaterinodar (şimdiki [[Krasnodar]]) kentinde de evi vardı. Kentte kendisine özel öğretmenler tutularak eğitim alması sağlandı. Anadili [[Adigece]] dışında [[Rusçaça]], [[Ukraynaca]], [[Tatarca]] ve [[Türkçe]] öğrendi. Sınavlarını vererek Yekaterinodar'da eğitimine başladı. Çok geçmeden okuldan ayrılmak zorunda kaldı. Bu dönemde Sosyal Demokrat Parti'ye üye oldu.<ref name=Sheleho>{{
1913'te "''Ana Düşman-Cehalet''", "''Yazık ki, o da bir aydın (Арыгущи интеллигент)''" ve "''Kuzey Kafkasya Müslümanlarının Yaşamından Kesitler''" adlı makaleleri, St. Petersburg'da yayınlanan "Musul'manskaya gazeta"'da yer aldı. "Ne yapmalı?", "Zifiri Karanlık" (Ш1унк1ы), "Sahipsizler" (1ахьынчъэхэр) adlı yazıları da "Майкопское эхо"'da (Maykopskoye ekho), 1912-1916 yıllarında yayınlandı. 1914'te Musul'manskaya gazeta'da yayınlanan "Otomobil" yazısı nedeniyle,gazetenin o nüshası toplatıldı ve gazeteye 300 [[ruble]] ceza kesildi. Yazıda Adige soylularının Rus memurlarına karşı tavırları eleştiriliyordu.
38. satır:
1917 Ekim devrimi ile birlikte yöneticiliğe köyünden başladı. Sonunda Kuban-Karadeniz Oblastı Devrim Komitesi Dağlılar (Adige ve diğer yerliler) Bölümü kurucularından biri ve bölümün sekreteri oldu.<ref name="Sheleho"/> Bu arada "Yalnız Adam" (шъхьэзакъу) ve "Fatma'nın Sevinci" adlı öyülerini üç dilde (Adigece, Rusça ve Ukraynaca) yazıp yayınladı. Ayrıca dram yazarlığına ve tiyatroya büyük önem veriyordu. 12 dram yapıtı, tek perdelik birkaç piyes ve uyarlamalar yazdı.
1933'te Adige Tiyatro Okulu'nu açtı ve okula müdür ve öğretmen oldu.<ref>{{
İbrahim Tsey, birçok söylentisini derleyip yazıya geçirdi. Örneğin "''[[Koç'as]] (Къок1ас)''" dramı, "''Yalnız Adam (Шъхьэзакъу)''" uzun öyküsü ve şiirleştirilmiş "''Tavşanın Cenaze Yemeği (Тхьак1умк1ахьым ихьадэ1ус''" masalı folklorik kaynaklıydı. Öte yandan "''Ülkemiz (Тихэгъэгу)''", "''Adigey Oblastı Marşı''", "''Ekim Devrimi ve Zavallı Adige Evladı''" adlı şiirleri de yayınlandı.
44. satır:
Tsey; "Yalnız Adam"'daki Tlımaf (Л1ымаф) tiplemesinde, "''Hantsık'u-Hadje (Хьанц1ык1у-Хьаджэ)''" romanında ve 1928'de yazdığı "''Yahu (Жъэу)''" şiirinde [[Çerkes Sürgünü]] konusunu işledi. Fablleri, "''Fables de Tsey İbrahim (İbrahim Tsey'in Fablleri)''" adıyla derlenerek 1939 yılında Paris'te yayınlandı.
Adige tiyatrosunun kurucusu ve ilk Adigece dram yazarı olması nedeniyle, Maykop'taki Adige Ulusal Tiyatrosu'na "İbrahim Tsey Adige Ulusal Tiyatrosu" adı verildi.<ref>{{görüşme kaynağı|soyadı=Kukan|ad=Murat|görüşmeci=circassiancenter.com|başlık=Adige tiyatrosu 70 yaşında|url=http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/sanat/tiyatro/001_adigetiyatrosu70yasinda.htm|erişimtarihi=23 Şubat 2013|tarih=28 Nisan 2007}}</ref><ref>{{
İbrahim Tsey, 7 Eylül 1936'da Maykop'ta öldü. Vasiyeti üzerine köyünde toprağa verildi.
| |||