Kürt edebiyatı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→20. yüzyıl: İçerik eklendi. Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
→Tarihçe: Yeni bilgi ekleme amaçlı. |
||
12. satır:
Bilinen ilk Kürt şairleri [[Abdussamed Babek]], [[Ali Hariri]], [[Hasan Ertuşi|Melayê Batê]], [[Molla Ahmed-i Cezirî]], [[Faki Tayran]] ve [[Ahmed-i Hani]]'dir. A. Babek 10. A. Hariri 11. yüzyil, diğerleri ise 15. ve 17. yüzyıl arasında yaşamış ve [[Kürtçe]]'nin [[Kurmanci]] lehçesiyle yazmışlardır. Bu dönemde Kürtlerin edebi merkezi Botan emirliği ve başkenti [[Cizre]] idi.<ref>[[Mehmed Uzun]], Kürt Edebiyatına Giriş </ref> Cizre'nin yanında [[Süleymaniye]] ve [[Senendec]] şehirleri diğer önemli edebi merkezlerdi.{{olgu}} Baban emirliğinin başkenti olan Süleymaniye'de ise Irak Kırmançisi pek gelişmezken, bugün [[Irak]]'ta resmi dil olan [[Sorani]] lehçesi gelişti. Diğer önemli bir edebiyat dili de [[Gorani]]'dir. Gorani'nin hamiliğini Ardalan emirliği ve Senendec yapmıştı. Goran edebiyatı zamanla etkisini yitirdi. Bu edebiyat İran'a çok yakın olması sayesinde Kırmançi etkisinden çok Pers edebi tarzına yakındı.
En iyi bilinen ve yaygın destanlar [[Meme Alan]]'ın<ref>Meme Alan destanı, Roger Lescot derlemesi, Çıma yayıncılık, Türkçe. Kitap Fransızca ve Kürtçe olarak [[Beyrut]]'ta da basıldı. [http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=38218]</ref> türküleri ve epik şiirleri ile [[Siyabend ile Heco|Siyabend ile Xecê]] destanıdır. Bu destan ve öyküler [[dengbej]]ler ve [[çirokbej]]ler (öykü anlatıcıları) tarafından destanlar, kılamlar, stranlar gibi sözlü ürünlerle bugüne kadar aktarıla gelmiştir.<ref name="KEG">{{Kitap kaynağı| yazar=[[Mehmed Uzun|Uzun, Mehmed]]|başlık='''Kürt Edebiyatına Giriş''' |yıl=1992 | biçim = İnceleme}}</ref>
[[Osmanlı İmparatorluğu]]nun yıkılması ile Kürtlerin yaşadığı bölgeler birden çok devlet ([[Türkiye]], [[Irak]], [[İran]] ve [[Suriye]]) arasında paylaşıldı. Kürt edebiyatının gelişmesi [[Kürdistan]]'ın her parçasında farklı oldu. Farklı lehçeler konuşulduğu ve farklı alfabeler kullanıldığı için ortak bir dil ve edebiyat gelişmedi. Kürt edebiyatı buna rağmen Avrupa'daki göçmenlerin sınırlı mali desteği ile düzenli şekilde gelişti.{{olgu}}
93. satır:
*Fawaz Husên (1953, Suriye - )<ref name="kizil" />
*Fırat Cewerî (1959, Derik - )<ref name="kizil" />
*[[Renas Jiyan]] (1974, Kızıltepe - )<ref name="kizil" />
*Ferhad Shakely (1951, Kerkük - )<ref name="kizil" />
* [[Mehmed Uzun]] (1953-2007)
| |||