Halkevleri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
II. Niveles (mesaj | katkılar)
k 176.234.149.184 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Kingbjelica tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. (TW)
Merahm (mesaj | katkılar)
5830 sayılı kanunun TBMM'nde kabul edilmesi 8 Ağustos (bknz:http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7882.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7882.pdf)
28. satır:
'''Halkevleri''' (diğer adıyla ''Halkevleri Derneği'') Türkiye genelinde barınma, sağlık, eğitim, çevre, kadın ve engelli haklarının savunulması ve genişletilmesi için faaliyet gösteren bir kuruluştur.
 
İlk olarak, Cumhuriyet döneminde ülkenin sosyal ve kültürel kalkınmasında, Cumhuriyetin getirdiği değerlerin geniş halk kitlelerine ulaşması için 19 Şubat 1932 günü başta Ankara olmak üzere 14 il merkezinde Halkevleri açılmış, zaman içerisinde bu sayı büyük bir artış göstermiştir. 14 Mayıs [[1950]] tarihinde gerçekleşen seçim ertesinde, iktidara gelen [[Demokrat Parti]]’nin girişimi ile [[TBMM]]'nde [[8 Ağustos]] [[1951]]<ref>http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7882.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7882.pdf
</ref> tarihinde kabul edilen ve 11 Ağustos 1951 tarihinde [[Resmi Gazete]]’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5830 sayılı kanun ile [[Türkiye]] genelindeki bütün Halkevleri kapatılarak malları hazineye devredilmiştir.

27 Mayıs [[1960]]’da gerçekleşen askeri darbe sonrasında Halkevleri 21 Nisan [[1963]] tarihinde bir dernek statüsünde, bağımsız bir demokratik kitle örgütü olarak tekrar kurulmuştur. Bu dönemde bini aşan sayısı ile Halkevleri toplumsal muhalefetin önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Ancak, 12 Eylül [[1980]] tarihinde gerçekleşen askeri darbe ile Halkevleri yeniden kapatılmış, bir kez daha bütün varlıklarına el konulmuştur. Yedi yıllık yargılanma sürecinin ardından, Halkevleri ve üyeleri beraat etmiş, 1987 yılında toplam 24 şubede tekrar faaliyete geçmiştir.
 
16 Haziran [[2012]] tarihinde gerçekleştirilen Halkevleri 22. Olağan Genel Kurulu’nda [[Oya Ersoy]] Genel Başkanlığa seçilmiştir.<ref>http://haber.sol.org.tr/soldakiler/halkevleri-22-genel-kurulunu-gerceklestirdi-haberi-56000</ref> Genel Merkezi [[Ankara]]’dadır ve [[Türkiye]]’nin 25 şehrinde toplamda 73 Halkevi ve 1 Halk Odası bulunmaktadır.
Satır 45 ⟶ 48:
Halkevlerinin temel amacı Cumhuriyetin getirdiği değerlerin laik ve çağdaş bir toplum kurulması ve örgütlenmesi için halka anlatılması ve benimsetilmesi olarak görülmüştür. Açılışını takiben, yüzbinlerce kişi Halkevleri okuyucusu olmuş, ve oradaki toplantılara katılmıştır. 1950 yılına gelindiğinde, Türkiye genelinde 478 tane Halkevi, 4322 tane Halkodası bulunmaktaydı
.
[[Demokrat Parti]]’nin, iktidara gelmesi ve 14 Mayıs [[1950]] tarihinde gerçekleşen seçim ertesinde, [[TBMM]]'nde 8 Ağustos 1951 tarihlitarihinde kabul edilen ve 11 Ağustos 1951 tarihinde [[Resmi Gazete]]’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5830 sayılı kanun ile [[Türkiye]] genelindeki bütün Halkevleri kapatılarak malları hazineye devredilmiş ve kapatılmıştır.
 
=== 1963-1980 Dönemi ===
27 Mayıs [[1960]]’da gerçekleşen askeri darbe sonrasında Halkevleri, Türk Kültür Derneği adıyla, bir dernek statüsünde faaliyete geçirilmiş, derneğin adı 21 Nisan 1963’deki Olağanüstü Tüzük Kurultay’ında Halkevleri’ne dönüştürülmüştür.<ref>http://web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/pdf/dergisayi6-7/cilt2_sayi6-7_yasar_akyol.pdf</ref>
 
Bu dönemde Halkevleri, devlet desteği olmaksızın aydınlar ve emekçiler tarafından bağımsız demokratik bir kitle örgütü olarak Türkiye’nin genelinde yeniden kurulmuştur. 1960lı1960'lı yıllarındanyılların sonundan itibaren gelişmeye başlayan işçi ve öğrenci hareketleri ile birlikte, Halkevleri toplumsal muhalefetin örgütlendiği, halkla bütünleşilen önemli merkezler haline gelmiştir. Kent merkezlerinden, mahallelere taşınan Halkevi şubeleri emekçi halkın özgücünden beslenen, ve toplumun derinliklerine kök salan merkezlere dönüşmüştür. Bütün döneme damgasını vuran bağımsızlık, demokrasi ve özgürlük mücadelesinde, Halkevleri devrimci hareketlerin, emekçi yığınların ve halk kitlelerinin ortak bir zeminde hareket etmesini sağlayan bir kuruluş olmuştur. Özellikle 1970lerin1970'lerin ortasından itibaren, [[Türkiye]] solu tarihinin en kitlesel örgütü olmayı başaran [[Devrimci Yol]], Halkevleri şubelerinde çalışmalar yürütmüştür.
 
1977 yılındaki kurultaya giderken Halkevlerinin şube sayısı %113 artarak 529’a ulaşmıştır. Halkevleri, 1963–1980 arası sayıları bini bulan Halkevi şubesi ve 333 Halkodasına sahipti.
Halkevlerinin, bu ikinci dönemi 12 Eylül [[1980]] tarihinde gerçekleştirilen askeri darbeyle son bulmuş, yurt düzeyinde Halkevleri kapatılmış ve Genel Başkanı [[Ahmet Yıldız]] tutuklanmıştır. Halkevleri ve üyeleri hakkında çeşitli davalar açılmıştır.
 
=== 1987’den Günümüze ===
Satır 63 ⟶ 66:
[[1990]]’larda Halkevleri, ülkenin içinde bulunduğu yükselen kirli savaş ortamında ve [[kontrgerilla]] gerçeğinin ortaya gerilmesi sürecinde kendisini demorkasi cephesinin bir bileşeni olarak konumlandırmıştır. Bu dönemde, ilk olarak [[Turgut Özal]] hükümetleri, sonrasın da koalisyon hükümetleri döneminde uygulanan neoliberal dönüşüme karşı “Parasız Eğitim, Parasız Sağlık” kampanyalarını başlatarak, halkın hak mücadelesinin yükseltilmesi ve dayanışma ilişkilerinin geliştirilmesi için çalışmalar yürütmüştür. Halkevleri, bu dönemde kendisi “Halkın Muhalefet Evleri” olarak tanımlamış, neoliberalizm tarafından gasp edilen ve piyasalaştırılan halkın temel haklarını savunmaya ve genişletmeye yönelik siyasi faaliyetler yürütmüştür.
Halkevleri, [[2000]]’lerin ortasında itibaren Halkın Hakları Mücadelesi olarak adlandırılan mücadele çizgisini eğitim, sağlık, barınma, ulaşım, doğananındoğanın gasp edilmesine karşı ve bu hakların kamusal bir biçimde sağlanmasını talep etmek için geliştirmiştir. Bu dönemde, ulaşım zamlarına ve ulaşım hakkı gasplarına, Doğu Karadeniz’de ve Türkiye’nin diğer bölgelerinde kurulan HESlereHES'lere ve doğanın rant için talanına, yoksul mahallerde yaşanan barınma sorunlarına ve barınma hakkı ilhallerineihlallerine, kadın cinayetlerine, hükümetin kadın politikalarına, ve giderek artan iş güvenliği sorunlarına ve işçi cinayetlerine karşı mücadele etmiştir.
Günümüzde katılıma açık demokratik iç işleyişiyle, yerellerde yaygınlaşmaya açık örgütlenme yapısıyla, alternatif bir yaşam, eğitim ve kültür kurabilmesine olanak veren çalışma tarzıyla, Halkevleri bu sorunların çözümü için [[Türkiye]]’nin 25 şehrinde 73 Halkevi ve 1 Halk Odası ile faaliyet göstermektedir.
 
gereği
 
== Faaliyetleri ==
Satır 72 ⟶ 75:
 
=== Sağlık Hakkı Mücadelesi ===
Halkevleri, sağlığın piyalaştırılmasınaözelleştirilmesine karşı herkese eşit, parasız ve nitelikli kamusal sağlık hizmeti sağlanmasını savunmaktadır, ve bunun için mücadele etmektedir. Bu amaç ile, sağlık meslek örgütleri ve sağlık çalışlanlarıçalışanları ile birlikte mahallelerde eğitim ve bilgilendirme toplantıları sürdürmektedir. Sağlık emekçilerinin güvenceli çalışma hakkı ve halkın sağlık hakkı mücadelesinin ortak bir mücadele olduğun düşüncesiyle çeşitli organlar oluşturmuştur. 11 Mart 2012 tarihinde, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde sağlık hakkı mücadelesi verenler, Türkiye Büyük Sağlık Hakkı Meclis’ini kurmuşlardır.<ref>http://www.halkevleri.org.tr/guncel/turkiye-buyuk-saglik-hakki-meclisi-toplandi</ref>
 
=== Ulaşım Hakkı Mücadelesi ===
Satır 84 ⟶ 87:
 
=== Çevre ve Su Hakkı Mücadelesi ===
Halkevleri, doğal varlıkların; su, hava, toprak, ormanlar, havzalar, meralar ve biyoçeşitliliğinbiyo çeşitliliğin metalaştırılmasına ve yok edilmesine; HES’ler, termik santraller, siyanürlü madencilik, endüstriyel atık ve kirlilik sonucunda halkın yaşamının sürdürülemez hale getirilmesine; kentleri doğasızlaştıran ve doğayı tahrip eden kent politikalarına, yaşamı tehdit eden nükleer santral projelerine, çevresel hizmetlerin özelleştirilmesine ve doğanın üzerindeki tüm korumaları kaldıran saldırılara karşı mücadele ettiğini belirtmektedir. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde bu doğrultuda Halkevleri çeşitli eylemler düzenlemektedir.<ref>http://halkevleri.org.tr/guncel/amasra-da-termik-santrale-karsi-insan-zinciri</ref><ref>http://halkevleri.org.tr/guncel/kocaeli-halki-sapanca-golune-sahip-cikiyor</ref>
 
=== Eğitim Hakkı Mücadelesi ===
Eğitimin ticarileştirilmesi ve gericileştirilmesigericileştirilmesine karşı halkın eğitim ve bilime ulaşabilmesi için çeşitli çalışmalar Halkevleri tarafından yürütülmektedir. Okuma-yazma çalışmaları, çocuklara ve gençlere yönelik eğitime destek çalışmaları, herkesin yeteneklerini geliştirme hakkının bir parçası olarak oluşturulan sanat atölyeleri, kütüphaneleri, eğitim-bilim gezileri çeşitli gündemlerle akademisyen ve uzmanların katılımı ile yapılan halk eğitim toplantıları ile Halkevleri, ezberci ve baskıcı olmayan bir eğitimi yoksul mahallelerde uygular. Bu doğrultuda [[Türkiye]]’nin birçok ilinde yaz aylarında [[Öğrenci Kolektifleri]] ile birlikte “Okumuş İnsan Halkının Yanındadır” kampanyasını düzenlemektedir ve yoksul mahallelerde Halkevleri Yaz Okulları’nı açmaktadır. Sınavsız, yarışsız egitim isterler.<ref>http://www.halkevleri.org.tr/etkinlikler/hopada-yaz-okulu-senlikle-sona-erdi-cocuklar-senligi-berkin-elvana-adadi</ref>
 
=== Güvenceli Çalışma Hakkı Mücadelesi ===
Halkevleri, tüm güvencesiz çalışıtırılmaçalıştırılma biçimlerinin yasaklanması için faaliyetler yürütmekte, çalışanlar ve emekçi halkın insanca yaşama hakkını savunmaktadır. Çalışanların ve işçilerin güvenceli, sendikalı ve insanca yaşanabilir bir ücretle iş hakkına sahip olması için mücadele etmektedir. Bu amaçla, 4 Şubat [[2010]] tarihinde başlayan ve [[1980]] askeri darbesinde sonra gerçekleştirilen en büyük işçi eylemi olan [[TEKEL işçi eylemi]]ne Halkevleri üyeleri büyük bir destek vermiştir.<ref>http://www.halkevleri.org.tr/basin-aciklamalari/insanca-yasam-guvenceli-is-icin-tekel-iscileriyle-her-yerde-dayanismaya</ref> Son olarak, 13 Mayıs [[2014]] tarihinde gerçekleşen 301 işçinin yaşamını yitirmesine sebep olan [[Soma faciası]] ardından, [[Manisa]]’nın [[Soma]] ilçesinde Halkevleri tarafından Soma Madenci Evi açılmıştır.<ref>http://www.halkevleri.org.tr/manisa/soma-madenci-evi</ref>
 
== Halkevleri Şubeleri ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Halkevleri" sayfasından alınmıştır