|
| dini =
}}
'''Charles''' (1433-1477), [[Fransızca]] '''''Charles le Téméraire ''''', [[Burgonya]]'nin [[Valois Hanedanı]]ndan son [[dük]]ü (1467-1477). Burgonya'nın Fransa'dan bağımsız bir krallık olması için uğraşmış ve Fransa Kralı [[XI. Louis]] ile siyasi ve askeri mücadele içine girmiştir. Bu mücadele kendisinin [[Lorraine]] Dükü'nün hizmetinde olan [[İsviçre paralı askerleri]] tarafından [[Nancy savaşı]]nda öldürülmesi ve topraklarının parçalanıp bir kısmının [[Fransa]] otoritesine geri kalanının da [[Habsburg İmparatorluğu]]na bırakılmasıyla sonuçlanmıştır.
== Hayatı ==
[[Dosya:Karte Haus Burgund 4 EN.png|150px|küçükresim|sol|Burgonya toprakları, I. Charles döneminde]]
[[Dosya:Peter Paul Rubens 144.jpg|150px|küçükresim|sol|Charles, Peter Paul Rubens tarafından yapılmış portresi.]]
Charles 1474 yılına kadar bağımsız bir devlet kurma amacıyla yerine getirdiği çabalarının çoğunda başarılı olmuştur. [[Burgonya DüklüğününDüklüğü]]nün sınırlarını genişletmiş, Burgonyay'yı bir devlet olarak organize etmiş ve Fransa kontrolünden bağımsız kılmıştır. Daha sonra XI. Luis'in [[Somme nehri]]nde bulunan topraklarını ilhak etmesi Luis ve Charles arasında Charles'in ölümüne kadar sürecek olan mücadelenin başlangıcı olmuştur.<ref name=britannica>{{Web kaynağı | başlık = Charles | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/106631/Charles | yayıncı = britannica.com | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150426102532/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/106631/Charles | arşivtarihi = 26 Nisan 2015}}</ref> 1465'te Charles Luis'i ilhak ettiği Somme üzerindeki toprakları geri vermek zorunda bırakmış ve Ekim 1465'te karşılıklı olarak [[Conflans antlaşması]]nı imzalamışlardır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Treaty-of-Conflans | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/132058/Treaty-of-Conflans | yayıncı = britannica.com | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivengelli = evet}}</ref> Fakat XI. Louis'in [[Dinant]] ve [[Liege]]'i Charles'a karşı isyana teşvik etmesi ve sonrasında Charles'in bu bölgeleri tümüyle işgal edip yağmalatması<ref>{{Web kaynağı | başlık = Dinant | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/163780/Dinant | yayıncı = britannica.com | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150320224354/http://www.britannica.com:80/EBchecked/topic/163780/Dinant | arşivtarihi = 20 Mart 2015}}</ref> (1466) ve 1467 yılında Philippe le Bon'un ölmesi (Charles'ın dük olması) sonucunda bu antlaşmanın bir geçerliliği kalmamıştır. Bir yıl sonra Charles [[İngiltere Krallığı|İngiltere Kralı]] [[IV. Edward]] ile ittifak kurmuş ve kral Edward'ın kız kardeşi Margaret ile evlenmiştir (Temmuz 1468)<ref>{{kitap kaynağı|soyadı=Vaughan|ad=Richard|başlık=Charles the Bold : the last Valois Duke of Burgundy|yıl=2002|yayıncı=Boydell Press|yer=Rochester, NY|isbn=978-0851159188|sayfalar=48|url=http://books.google.gr/books?id=GsKuCHXRuPMC&printsec=frontcover&dq=Charles+the+Bold:+The+Last+Valois+Duke+of+Burgundy,+Volume+4&hl=en&sa=X&ei=lVgKUeqpDsf0sgbtooFI&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q=Charles%20the%20Bold%3A%20The%20Last%20Valois%20Duke%20of%20Burgundy%2C%20Volume%204&f=false|basım=New ed.}}</ref> Bunun üzerine Louis, Charles'ı müzakere etmek üzere [[Péronne]]'de görüşmeye çağırmış (Ekim 1468)<ref>{{Web kaynağı | başlık = 1468 | url = http://www.historyorb.com/events/date/1468 | yayıncı = historyorb.com | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150502065835/http://www.historyorb.com:80/events/date/1468 | arşivtarihi = 2 Mayıs 2015}}</ref> , görüşmeler sırasında Louis'in tekrardan bir Liege isyanı düzenlediği haberinin Charles'a ulaşması sonucunda Charles, Louis'in [[Flanders]], [[Ghent]] ve [[Bruges]]'ün Fransa parlementosu hakimiyetinden çıkmasını kabül ettirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Charles_the_Bold | url = http://www.1911encyclopedia.org/Charles_the_Bold | yayıncı = 1911encyclopedia.org | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130530073334/http://www.1911encyclopedia.org/Charles_the_Bold | arşivtarihi = 30 Mayıs 2013}}</ref> Daha sonra Charles Liege'deki isyanı bastırmış ve halkın önemli bir kısmını katletdirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Liege history | url = http://www.eupedia.com/belgium/liege_history.shtml | yayıncı = eupedia.com | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150529135009/http://www.eupedia.com/belgium/liege_history.shtml | arşivtarihi = 29 Mayıs 2015}}</ref> Bu barış antlaşması da uzun süreli olmamış fakat kasım 1472'de yeni bir barış antlaşması imzalanmıştır.<ref name=britannica />
Charles sınırlarını [[Rhine]]'a kadar genişletmiş, Bourgundy, [[Lüxemburg]] ve [[Hollanda]] arasında kalan bölgeleri ilhak etmiştir.<ref name=britannica /> [[Ferrette]]'yi ve bazı diğer küçük kasabaları 1469 yılında [[Avusturya]] [[Arşidük]]ü Sigismund'tan satın almıştır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Charles de Bourgogne | url = http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=6494 | yayıncı = findagrave.com | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20121022135715/http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=6494 | arşivtarihi = 22 Ekim 2012}}</ref>
Charles'ın Hollanda üzerindeki toprakları [[Arşidük Maximilian]]'ın I.Charles'ın kızı Mary ile evlenmesi sonucu [[Habsburg İmparatorluğu]]na katılmış, ve Burgonya krallığı Fransa kontrolü altına girmiştir. Ayrıca bu savaş sonucunda İsviçre paralı askerlerinin ünü artmış Avrupa ordularında daha fazla yer almaya başlamışlardır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = flanders | url = http://www.friesian.com/flanders.htm | yayıncı = friesian.com | erişimtarihi = 31 Ocak 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150613004923/http://www.friesian.com:80/flanders.htm | arşivtarihi = 13 Haziran 2015}}</ref>
== Soy Ağacıağacı ==
[[Dosya:Coat of Arms of Charles the Bold, Duke of Burgundy.svg|300px|küçükresim|sağ|Arma]]
{| class="wikitable"
<!---------------------------------diğer diller-------------------------------->
{{DEFAULTSORT:Charles 01 (burgonyaBurgonya DukuDükü)}}
[[Kategori:1433 doğumlular]]
[[Kategori:Dijon doğumlular]]
| 