Sosyal liberalizm: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nebra (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Nebra (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
3. satır:
'''Sosyal liberalizm''', [[bireysel özgürlük]] ve sosyal adalet arasında denge kurmayı amaçlayan politik bir ideolojidir. [[Klasik liberalizm]] gibi [[piyasa ekonomisi]], sivil ve siyasi hak ile özgürlüklerin genişlemesini onaylaması bakımıyla uyuşur ancak bunlara ek olarak hükümetin meşru rolünün yoksulluk, sağlık ve eğitim gibi ekonomik ve sosyal konuları da içerdiği fikrini barındırır.<ref>{{Dergi kaynağı|author = Rohr, Donald G.|title = The Origins of Social Liberalism in Germany|journal = [[The Journal of Economic History]]| volume = 24 | issue = 03 | date = September 1964 | url = http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=7548652 }}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://plato.stanford.edu/entries/liberalism/#NewLib|başlık=The 'New Liberalism'|author=Gaus, Gerald and Courtland, Shane D.|yayıncı=''[[The Stanford Encyclopedia of Philosophy]]''|tarih=Spring 2011}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.newstatesman.com/uk-politics/2010/07/social-liberalism-hobhouse|başlık=The origins of social liberalism|author=John Derbyshire|yayıncı=''[[New Statesman]]''|tarih=12 July 2010}}</ref> Sosyal liberalizmde toplumun iyiliği bireyin özgürlüğü ile uyumlu görülür.<ref>''The history of European liberalism'' (1959), Guido De Ruggiero, pp. 155–157</ref> İkinci Dünya Savaşı sonrasında sosyal liberal fikirler dünyanın birçok ülkesinde benimsenmiştir.<ref>[http://www.google.com/books?id=FAtlVdPhEFAC&lpg=PP1&dq=Political%20Sociology%3A%20A%20Critical%20Introduction&pg=PA73#v=onepage&q=&f=false Fauks, Keith. Political Sociology: A Critical Introduction. Edinburgh University Press, 1999, page 73]</ref> Sosyal liberal düşünceler ile partiler merkez veya merkez sol olarak kabul edilir.<ref>Adams, Ian (2001). Political Ideology Today (Politics Today). Manchester: Manchester University Press. ISBN 0-7190-6020-6.</ref><ref>Slomp, Hans (2000). European Politics Into the Twenty-First Century: Integration and Division. Westport: Greenwood Publishing Group. ISBN 0-275-96814-6.</ref><ref>Liberalism in Modern Times: Essays in Honour of Jose G. Merquior. Budapest: Central European University Press. 1996. 185866053X.</ref><ref>Hombach, Bodo (2000). The politics of the new centre. Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-7456-2460-0.</ref><ref>Women's access to political power in post-communist Europe. Oxford: Oxford University Press. 2003.</ref>
 
Modern liberaller refah anlayışını, fırsat eşitliği temelinde savunmuşlardır. Birey ve gruplar, mevcut sosyal koşullardan dolayı zarara uğruyorlarsa, devletin bu zararları azaltmak ya da ortadan kaldırmak için üstlenmesi gereken sosyal sorumlulukları vardır. Yurttaşlar, konut edinme, eğitim ve çalışma hakkı gibi çeşitli refah ve sosyal haklara sahiptir. Sosyal liberallere göre devlet ekonominin yönetiminden, en azından regüle edilmesinden sorumlu olması gerekmektedir. <ref name="sosyalliberal">{{Cite book|last=Heywood |first=Andrew |title=Siyasi İdeolojlier
== Tarihçe ==
|publisher=[[Adres Yayınları]] }}</ref> Bu perspektif açıkça serbest piyasa ve laissez faire ekonomisinin reddidir.
[[Dosya:Thomashillgreen.jpg|thumb|100px|left|Thomas Hill Green]]
Sosyal liberalizm ya da başka bir kullanımla modern liberalizm, 19. yüzyılın ikinci yarısında İngiliz düşünür T. H. Green'e (1836-1882) dek gitmektedir. Green o dönemde hâkim olan Marksist-sosyalist hareketlerin klasik liberalizme yönelttikleri bilinen kolektivist eleştiriler karşısında liberalizmi 'yeniden' formüle etmeye çalışmıştır. Bunun sonucu olarak da 'pozitif özgürlük' anlayışından yola çıkan ve 'sosyal' yönü ağır basan yeni bir 'liberalizm' yorumu ortaya çıktı.
 
==== Tarihçe ====
Daha sonra gelen L. T. Hobhouse ve [[John A. Hobson]], sosyal-siyasal felsefeleri bakımından Green'in yolundan yürüdüler. Ana endişeleri bireysel özgürlükle devlet müdahalesinin bağdaştırılmasıydı. Hobhouse'a göre, işbirliği ve organizasyon düşüncesinden hareket eden sosyalizm ile bireysellik düşüncesini esas alan liberalizm karşıt olmaktan çok birbirini tamamlayan idealleri temsil ediyordu. Hobson da sınırlı bir kolektivist uygulamanın zamanla refahı artıracağını ve böylece devlet müdahalesine ihtiyacı azaltacağını düşünüyordu. 20. yüzyıl düşünürlerinden Berlin pozitif özgürlük anlayışının kapsayıcı bir siyasi ilke haline getirilmesi durumunda totaliter bir potansiyel taşıdığına da dikkat çeker.
[[DosyaFile:Thomashillgreen.jpg|thumb|100px|left|[[Thomas Hill Green|T.H. Green]]]]
 
Liberal gelenek içindeki en belirgin kopuş, İngiliz filozof T.H. Green'in 19. yüzyılın sonlarına doğru yaptığı çalışmalar çerçevesinde olmuştur. Green klasik liberalizm tarafından savunulan denetimsiz kar arayışının, yeni adaletsizlik ve yoksulluk biçimlerinin ortaya çıkmasına yol açacağını düşünüyordu. Green'e göre bireyler salt bireysel değil, sosyal sorumluluklar da taşırlar. Negatif özgürlük sadece birey üzerindeki dışsal sınırlamaları kaldırır ve bu da bireye tercih özgürlüğü sağlar. Kârını azamileştirme peşindeki iş dünyası dikkate alındığında negatif özgürlük, mümkün olan en düşük ücretle emeğin satın alınması becerisini haklılaştırır. Bu açıdan ekonomik özgürlük sömürüye yol açabilir. Green iş sözleşmelerinin eşit veya özgür bireyler arasında yapılmadığını savlar. İşçilerin tek alternatifleri sefalet veya açlıktan ölmek olduğu için işi kabul etmek zorundayken işverenler çok sayıdaki işçi arasından işlerine yarayan işçileri seçme lüksünün tadını çıkarır. Bundan dolayı, piyasadaki tercih özgürlüğü bireysel özgürlük için yeterli bir kavramlaştırma değildir. <ref name="sosyalliberal"></ref> Daha sonra gelen L. T. Hobhouse ve [[John A. Hobson]], sosyal-siyasal felsefeleri bakımından Green'in yolundan yürüdüler. Ana endişeleri bireysel özgürlükle devlet müdahalesinin bağdaştırılmasıydı. Hobhouse'a göre, işbirliği ve organizasyon düşüncesinden hareket eden sosyalizm ile bireysellik düşüncesini esas alan liberalizm karşıt olmaktan çok birbirini tamamlayan idealleri temsil ediyordu. Hobson da sınırlı bir kolektivist uygulamanın zamanla refahı artıracağını ve böylece devlet müdahalesine ihtiyacı azaltacağını düşünüyordu. 20. yüzyıl düşünürlerinden Berlin pozitif özgürlük anlayışının kapsayıcı bir siyasi ilke haline getirilmesi durumunda totaliter bir potansiyel taşıdığına da dikkat çeker.
 
Bazı açılardan modern liberalizm, liberalizm ile sosyalizm arasındaki ayrımın ortasında durmaktadır. 19. yüzyılda sonlarında ortaya çıkan yeni liberaller, Fabian sosyalizminden etkilenmişlerdi. Bu çakışma, özellikle John Rawls'un eserleri çerçevesinde biçimlenen ve sosyal demokratik liberalizm olarak adlandırılan anlayışın ortaya çıkışıyla 20. yüzyılın ikinci yarısında sıkça dillendirilmeye başlanmıştır.
 
[[File:Wpa1.JPG|thumb|right|Yeni Düzen politikaları doğrultusunda hükümet işsizlere iş sağlamıştır.]]
 
20. yüzyıl boyunca liberal partiler ve hükümetler genellikle sosyal refah davasını kuvvetle savunmuşlardır. ingiltere'de refah devletinin temelleri, birinci dünya savaşından önce Asquith liberal hükümeti tarafından atılmıştı. Bu hükümet, yaşlılık aylığı ve sınırlı da olsa bir sağlık ve işsizlik sigortası sistemini uygulamaya koymuştu. İngiliz refah devleti uygulamaları, modern liberallerden William Beveride tarafından kaleme alının 1942 Beveridge Raporuna göre ikinci dünya savaşından sonra daha da genişletilmiştir. Bu uygulama, tüm yurttaşlara kapsamlı bir sosyal güvenlik sistemi oluşturmayı taahhüt ediyordu. <ref name="sosyalliberal"></ref>
 
ABD'de ise liberal refahçı anlayış 1930'larda F.D.Roosevelt in yönetimi altında geliştirilmiştir. Roosevelt'in Yeni Düzen politikası çerçevesinde işsizlik, yaşlılar , çocuklar, dullar ve körler için kamusal yardım uygulamaya konmuştur. Onun politikaları ölümünden sonra da devam etmiştir. 1960'larda John Kennedy'nin yeni sınır siyasaları ve Lyndon Jonson'un Büyük Toplum programı çerçevesinde en üst düzeye ulaşmıştır. <ref name="sosyalliberal"></ref>
 
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı'da hâkim siyasi paradigma olan sosyal liberalizmin temelleri böyle atıldı. Avrupa'da, 1970 sonlarına kadar hâkim olan 'sosyal demokrat mutabakat'ın özünde yatan Marksist etkinin dışındaki en önemli fikir sosyal liberalizmdir. Sosyal liberalizm, Marksist olmayan çağdaş İngiliz solunda da en az Fabianizm kadar etkili olmuştur ve dünyanın çeşitli yerlerinde etkili olmaya devam etmektedir.<ref>Sosyal-Liberal Sentez, Mustafa Erdoğan, Liberal düşünce topluluğu.</ref> Sosyal liberalizm terimi genellikle "modern liberalizm" olarak da ifade edilir.<ref name="gary">Check {{Dergi kaynağı | author = Marks, Gary and Wilson, Carole | title = The Past in the Present: A Cleavage Theory of Party Response to European Integration | journal = British Journal of Political Science | volume = 30 | pages = 433-459 | date = July 2000 | url = http://www.utdallas.edu/~cjwilson/prof/BJPS00.pdf | format = [[PDF]]}}</ref><ref name="richardson">Check {{cite book | last = Richardson | first = James L. | title = Contending Liberalisms in World Politics: Ideology and Power | publisher = Lynne Rienner Publishers | date = 2001 | id = 155587939X | location = Colorado}}</ref><ref name="richardson">{{Cite book|last=Richardson |first=James L. |title=Contending Liberalisms in World Politics: Ideology and Power |publisher=Lynne Rienner Publishers |year=2001 |id=155587939X |location=Colorado}}</ref>.
 
== Ayrıca bakınız ==