Vikipedi

Myanmar: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Devriyeler
38.380 değişiklik
Gerekçe:Çince resmi dil değil.....
BurakOtto (mesaj | katkılar)
2.040 değişiklik
Değişiklik özeti yok
133. satır:
| dipnot7 =
}}
[[Dosya:Tiger2.jpg|300px|thumb|Burma ormanları'nda leopar ve kaplan avcılığı sürüyor...]]
 
'''Myanmar''', '''Burma''' ya da '''Birmanya''', [[Güneydoğu Asya]]'da, [[Andaman Denizi]] ve [[Bengal Körfezi]] kıyısında, [[Bangladeş]], [[Çin Halk Cumhuriyeti]], [[Hindistan]], [[Laos]] ve [[Tayland]] arasında yer alan ülke.
 
== Etimoloji ==
[[Dosya:Brotherhood.jpg|thumb|250px|Myanmarlı iki çocuk]]
Myanmar, yerel Myanma Naingngandaw isminden türetilmiştir. 12. yüzyıl döneminde bu yerel isim kullanılmaktaydı; ancak bu ismin etimolojisi hâlâ netlik kazanmamıştır.
 
== Tarih ==
Myanmar'da gelişkin bir Buda uygarlığı var­dır. Terk edilmiş bir kent olan Pagan'da bu uygarlıktan izler görülür.
Kentte 9-13. yüz­yıllar arasında yapılmış binlerce Buda tapına­ğı bulunmaktadır. 11-19. yüzyıllarda Birmanya prensleri ara­sında amansız savaşlar oldu. 1820'de büyük Myanmar generali Maha Bandula, [[Hindis­tan]]'ın İmphal (Manipur) ve Assam eyaletleri­ni ele geçirip Bengal'e yönelince Hindistan'a o zaman egemen olan İngilizler, Myanmar'ya savaş açtılar. Maha Bandula geri püs­kürtüldü ve Myanmarlılar yalnızca Assam ve İmphal üzerindeki isteklerinden vazgeçmekle kalmadılar, aynı zamanda Aşağı Birmanya'nın Arakan ve Tenasserim bölgelerini de İngilizler'e bırakmak zorunda kaldılar. 1826-82'de İngilizler, Aşağı Myanmar'ı adım adım ele geçirdiler. Kral Thibavv'la 1886'da yapılan savaştan sonra, başkenti Mandalay olan Yu­karı Birmanya da İngilizler'in denetimi altına girdi. 1919'dan 1937'ye kadar Myanmar, "Birmanya" adı altında Hin­distan'ın bir eyaleti olarak İngiliz yönetimin­de kaldı. 1948 yılında İngiltere sömürge yönetimi fiilen bitti.
 
1962 yılında General [[Ne Win]] başkanlığındaki askerler yönetime el koydu. 2007'de askeri diktaya karşı Budist rahiplerin öncü rol oynadığı [[''Safran Devrimi]]'' adlı girişim başarısız olmasına karşın, ülkede 2008 yılında ilan edilen yeni anayasanın ardından, 2010 yılında gerçekleştirilen seçimler sonucunda cumhuriyet rejimine geçiş yapıldı. Myanmar ordusunun desteğine sahip [[Birlik, Dayanışma ve Kalkınma Partisi]]'nin seçimleri %80'lik bir oy oranıyla kazandığının ilan edildiği seçimlerde Nobel ödüllü [[Aung San Suu Kyi]] liderliğindeki [[Ulusal Demokrasi Birliği]] partisi de geniş çaplı usulsüzlüklerin yaşandığını ileri sürerek seçimleri boykot etti. Ancak 23 Aralık 2012 yılında 664 üyeli parlamentoda milletvekillerinin çeşitli görevlere atanmasıyla boşalan 45 sandalye için yapılan ara seçimlerde Ulusal Demokrasi Birliği partisi 40 sandalyeyi kazandı.
 
1947 yılından bu yana devam eden [[Arakan İsyanı]]'nda Myanmar Ordusu ile Myanmar'daki Müslüman azınlık [[Rohingyalar]] arasında sık sık çatışmalar yaşanmakta, [[2012 Arakan Bölgesi ayaklanmaları]] ile artan çatışmalar sırasında Myanmar Hükümeti ve siviller tarafından Müslüman azınlığa yönelik saldırı ve katliamlar yapılmıştır.<ref>{{web kaynağı|url=http://www.ntv.com.tr/dunya/budistler-neden-muslumanlari-olduruyor,LGzS86ljMUGALfM-ZKd_8g?_ref=infinite|başlık=Budistler neden Müslümanları öldürüyor?|tarih=3 Mayıs 2013|yayıncı=[[NTV.com.tr]]}}</ref>
== Coğrafya ==
Myanmar, [[Çinhindi]]'nin kuzeybatısında yer alır. Komşuları kuzeybatıda [[Hindistan]] ve [[Bangladeş]], kuzeydoğuda [[Çin Halk Cumhuriyeti]], güneydoğuda [[Laos]] ve [[Tayland]]'dır. Ülkenin güneybatı kıyıları [[Bengal Körfezi]] ile çevrilidir.
 
== Doğal kaynaklar ==
 
Başlıca doğal kaynakları petrol, kereste, kalay, antimon, çinko, bakır, tungsten, kurşun, kömür, mermer, kireç taşı, değerli taşlar, doğal gaz ve su enerjisidir.
 
== Doğal âfetler ==
{{ana|Nargis kasırgası}}
[[Dosya:Cyclone Nargis 01 may 2008 0440Z-Myanmar-3May2008.jpg|thumb|170pxküçükresim|Nargis kasırgasının uydudanKasırgadan görünümügörünüm]]
Yıkıcı deprem ve siklonlar, yağmur sezonu boyunca su baskınları ve toprak kaymaları; periyodik kuraklıklar, Myanmar'ı ara ara yoklayan âfetlerdir. [[4 Mayıs]] [[2008]]'de oluşan kasırga sebebi ile son belirlemelere göre yaklaşık 51.000 kişi ölmüş, 41.000 kaybolmuştur. İktidardaki askerî cunta, ısrarlar sonucu 8 Mayıs [[2008]]'de [[Birleşmiş Milletler]] ve [[Türk Kızılayı]] yardımlarını kabul etmiştir.
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Myanmar" sayfasından alınmıştır