I. Ali: Revizyonlar arasındaki fark

Şirvanşah [[II. Heysam|Heysam bin Muhammet]]'in vefatı üzerine tahta geçti. Tahta oturmasıyla [[Şirvan (Azerbaycan)|Şirvan]]'da bir çok değişikliğe sebep oldu. H. 309 (M. [[917]]) yılında komşu ülke Şendan üzerine savaş açılmış, [[başkent]] kapılarına kadar ilerlese de, son anda savaşı kaybetmiş ve 10 bin müslüman askerle birlikte esir düştü. Esir kulların bir kısmı Şendan halkına, bir kısmı ise [[Hazarlar|hazarlarahazarlar]]a satıldı. Ancak bir kaçbirkaç ay sonra hazarlara satılan Ali bin Heysam kendi mahiyeti ile birlikte serbest bırakıldı.<ref>Mинopcкий, s.47 – 48</ref>

Ali bin Heysam'ın saltanatı zamanında El-Mesudi'nin bahsettiği başka olay da olmuştur. [[Hazarlar|Hazarlarla]]la birlikte [[Şirvan (Azerbaycan)|Şirvan]]'a ruslar defalarca denizden baskınlar etmekteydi. [[Şirvanşahlar Devleti|Şirvanşahlar]] ve [[Derbent, Dağıstan|Derbent]] emirleri bu baskınlara karşı mücadele veriyorlardı. [[Hazar Denizi]]'nin nüfusu yoğun olan güney-batı kıyıları yabancı işgalcilerin dikkatini çoktan çekmekteydi. [[Ticaret]] amacıyla kendi gemileriyle [[Hazar Denizi]] kıyılarına gelen [[Ruslar|Rus]] tüccarları bu diyara iyi vâkıf idiler ve hazarlar gibi [[Azerbaycan]]'ın, özellikle [[Şirvan (Azerbaycan)|Şirvan]] vilayetinin zenginliği hakkında bilgi topluyorlardı. Ruslar yaklaşık [[914]] yılında [[Bakü]] kıyılarına saldırdılar. Rus donanması buraya ilk kez gelmiyorlardı. Onlar eskiden [[Doğu Avrupa]] ülkeleri, [[Kafkasya]] ve [[İran]] arasında kızgın ticaret yaptıkları yolla ilerliyorlardı.<ref>А.Ю.Якyбoвcкий. Ибн Mиcкaвeйx. O пoxoдe pycoв в Бepдa'a в 322 г. 943/4 г. "Bизaнтийcкий вpeмeнник", 1926, т.XXIV, c.37, 92</ref><ref>В.В.Бapтoльд. Mecтo пpикacпийcкиx oблacтeй в иcтopии мycyль-мaнcкoгo миpa. Coч., т.II, ч.l, M., 1963, c.684</ref>

Rusların bu yolculuğunu El-Mesudi detaylı tarif etmiştir. H.300 ([[912]]) tarihinde Rusların 100 kişilik yaklaşık 500 gemisi [[Don Nehri (Rusya)|Don Nehri]] ile Hazar kanalına kadar geldi. Rusların gemileri kanalın girişini koruyan Hazar muhafız birliklerinin durduğu yere ulaşınca Ruslar bu denizin çevresinde yaşayan halklardan istila ettikleri ganimetin yarısını hazar hakanına vermeyi vaat edip, ondan tüm ülkeyi geçerek [[İdil Nehri|Volga Nehri]]'ne, sonra ise aşağı yüzüp çayın döküldüğü yere ve [[Hazar Denizi]]'ne çıkmaya izin aldılar.<ref>El-Mesudi. Mürüc... s. 198-199</ref><ref>Бapтoльд, c.685-686</ref> Kağan onların bu yasadışı işi yapmasına izin verdi ve Ruslar körfeze girip, çayın döküldüğü yere yetiştiler ve onun aracılığıyla yukarı doğru yüzmeye başladılar. Sonunda Hazar Nehri'ne([[İdil Nehri|İdil]]'e) ulaştılar ve bu nehirle Atil şehrine kadar indiler, onun yanından geçerek, nehrin [[Hazar Denizi]]'ne döküldüğü yere yetiştiler. Bu denizin çevresinde yaşayan halklar kendilerini kaybettiler, çünkü geçmişte onların üzerine denizden baskın yapan düşman görmemişlerdi. Denizde sadece ticaret ve balıkçı tekneleri yüzmekteydi. Ruslar [[Gilan Eyaleti|Gilan]], Deylem ve İbn Ebu es-Saç'ın ordusu ile savaştılar. Sonra onlar [[Şirvan (Azerbaycan)|Şirvan]] şahlığının Bakuh adı ile bilinen [[petrol]] veren kıyısına gelip çıktılar. [[914]] tarihinde [[I. Ali|Şirvanşah I. Ali]] yüzlerce sandalla Rus donanmasına saldırdı. Ancak mağlup oldu ve binlerce müslüman öldürüldü ve denizde boğuldu.<ref>S. Aşurbeyli – Şirvanşahlar Devleti, IV cilt, Bakü, 2007</ref>

<references />{{Kaynakça}}{{Şirvanşahlar dönemi}}